Автокөлік кәсіпорнындағы өндірістік жарақат пен кәсіби аурулардың

Егер жұмысшы жұмыс кезінде өзінің қауіпсіздік талаптарын сақтамауынан жарақат алса, ол өндірістік жарақаттану деп аталады. Өндірістік жарақаттануға, сондай-ақ , жұмысшының сол мекеменің көлігімен жұмысқа барар жолда, яки қайтарды алған жарақаттары да жатады.

Ал, жұмысшы мас болуы, ұрлық жасауы кезінде, болмаса әкімшіліктің рұқсатынсыз жеке басының қажетін өтеу кезінде алған жарақаты өндірістік жарақаттануға жатпайды.

Қоғамдық тапсырмаларды орындау кезінде, адамдарды құтқару кезінде және жұмысқа бару немемсе жұмыстан қайтуда жаяу, яки жалпы көлікпен жүрген кезінде алған жарақат жұмысқа байланысты деп есептелінеді. Жұмыстан бос уақытта алған жарақаттар тұрмыстық жарақат болады. Денені жаралап алу , соғып алу, затты өңдеу кезінде құрал- жабдықтарды абайламай қолданудан, жарамсыз апспаптарды пайдаланудан, балғаның басының сабынан шығып кетуінен , ауыр аспаптың немесе өңделіп жатқан заттың жерге түсіп кетуінен , аспаптың қолдан шығып кетуінен болады.Механикалық жарақаттанудың ерекше түрі-қолдың терісінің жарылуы, тітіркенуі.

Өндірісте адамдардың электр тогының әсерінен алған жарақаты көптеп кездеседі. Адам электр тогына түскенде оның терісінің және көзінің күюі , дене түршіккен кезде еріксіз қозғалудың немесе биіктен құлаудың әсерінен жарақат алуы және электр соққысының әсерінен жалпы электрлік жарақат алуы мүмкін. Электр соққысы адамның жүйкесін зақымдайды, бқлшық еттерінің құрысып –тырысуына, тіпті есінен тануына әкеліп соқтырады.Электр жарақатының ауыр түрлері жүректің қызметін және тыныс алу мүшелерінің жұмысын бұзады. Осының әсерінен адам клиникалық қазаға ұшырауы мүмкін.

Зиянды еңбек жағдайының әсерінен пайда болған науқас өндірістің қолайсыз жағдайларының ұзақ уақыт әсерінен еңбекшінің денсаулығының бұзылуы кәсіби науқастану деп аталады.Кәсіптік улану кәсіби науқастанудың ерекше түрі болып табылады.

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі кәсіби науқасқа жататын аурулардың тізімін бекіткен. Бұл тізімде ауруды тудыратын зиянкестердің және ондай аурулар көп кездесетін кәсіптер мен өндірістердің тізімі берілген.

1. 
   Пневмокониоздар(тыныс алу мүшесінің ауруы )
   
2. 
   Тербелмелі аурулар денеге дірілдің әсерінен пайда болады. Бұл аурулар денеге дірілдің әсерінен пайда болады. Бұл ауру үнемі пневматикалық және электрлік аспаптармен жұмыс жасайтындарға тән болады.
   
3. 
   Қолдың терісінң қатты және созылмалы ауруы (дерматит) металды термиялық өңдеу жұмыстарына, хромдаушылар мен металға химиялық жолмен ойып өрнек жасаушыларға тән болады.
   
4. 
   Катаракта-көздің мөлдір қабығының ауруы.Ол сәуле энергиясының әсерінен пайда болады.
   
5. 
   Электро-офтальмия-көздің шырышты және мөлдір қабығының ультракүлгін сәулелердің кесірінен ауруы.
   

№8 дәріс