2. Көптілді білім берудің халықаралық тәжірибесі | 39
ҮШ ТІЛДЕ БІЛІМ БЕРУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
·
ОРГАНИЗАЦИЯ ОБУЧЕНИЯ НА ТРЕХ ЯЗЫКАХ
·
TEACHING IN THREE LANGUAGES
Тичинода, 4 тіл міндетті:
Итальян тілі (Т1) –1-
сыныптан
Француз тілі (Т2) –3-
сыныптан
Неміс тілі (Т3) – 6-сыныптан
Ағылшын тілі (Т4) –8-
сыныптан
Мектеп түлектерінің 90%-ы екі, 60%-ы үш шетел тілін еркін
меңгереді [78]
Цюрих педагогикалық университетінде (Zurich University of
Teacher Education – Pädagogische Hochschule Zürich) болашақ мұға-
лімдер CLIL әдістемесінің негіздерін оқиды [79]
Негізгі қорытынды:
Ағымдық тілдік саясат (кантондар дербестігі) кантондардың
ресми тілін дамытуға оң ықпал етеді
Алайда, бұл саясат өзге кантондар тілінің дамуына кедергі кел-
тіреді
Нәтижесінде, ересек халықтың екінші және өзге тілдерді мең-
геру деңгейі, салыстырмалы көптілді елдерге қарағанда, төмен
Екі тілді білім беру бағдарламаларын енгізудің арқасында, 1996
жылдан бері жағдай жақсарып, мектеп түлектерінің басым бөлігі 2
шетел тілін, жартысынан астамы үш шетел тілін біледі
Бір оқушыға жұмсалатын қаражат көлемі $15 891 немесе жан
басына шаққандағы ЖІӨ-нің 20%-ын құрайды, бұл, Қазақстанмен
салыстырғанда, 11 есе артық
2.2.4 Испания (Баскілер елі)
Іс жүзінде елдегі халықтың барлығы испан тілін, 30%-ы екі тілді
(испан және баск) меңгерген [80]
1930-1970 жылдары білім беру жүйесінен баск тілінің алынуына
байланысты, халықтың 17-18%-ы баск тілін түсінеді, бірақ ол тілде
сөйлей алмайды [81]
Испанияның өзге ұлттық тілдеріне қарағанда, баск тілі жалған
оқшауланған тіл ретінде бір де бір белгілі тілдік топқа жатпайды
40 | 2. Көптілді білім берудің халықаралық тәжірибесі
ҮШ ТІЛДЕ БІЛІМ БЕРУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
·
ОРГАНИЗАЦИЯ ОБУЧЕНИЯ НА ТРЕХ ЯЗЫКАХ
·
TEACHING IN THREE LANGUAGES
және үнді-еуропа тобына жататын испан тіліне типологиялық тұр-
ғыдан ұқсастығы жоқ [81]
Орташа есеппен жан басына шаққандағы ЖІӨ $32 061 құрайды [82]
Білім беруге бөлінетін мемлекеттік қаражат ЖІӨ-нің 5,5%-ын
құрайды [83]
Бір оқушыға бөлінетін қаражат көлемі $9769 немесе ЖІӨ-нің
30% құрайды [84]
1982 жылы үш тілде білім берудің 3 моделі әзірленді (А, B және
D модельдері). Үш модель де мемлекеттік мектептерде де, жеке-
меншік мектептерде де іске асырылады және ата-аналардың ниеті-
мен таңдалады [84] (8-кесте)
8-кесте. Баскілер елі мектептеріндегі көптілді білім беру модельдері
A моделі
B моделі
D моделі
Сипаттамасы
испан тілінде
білім алатын ис-
пан тілді оқушы-
ларға арналған
испан және баск
тілдерін меңгергі-
сі келетін испан
тілді оқушыларға
арналған
тілдік дағдыларды
сақтау мақсатымен
баск тілді оқушы-
ларға арналған, ал
испан тілді оқушы-
лар бакс тілдік ор-
таға толығымен
енеді
Т1
Испан тілі
Испан тілі
Баск тілі
Испан тілі
Оқыту тілі
Оқыту тілі
Пән (аптасына 3-5
сағат)
Баск тілі
Пән (аптасына 3-
5 сағат) немесе
қосымша сабақ-
тар немесе баск
тілі бір пәнді
оқыту үшін
А+ Моделі
Оқыту тілі
Оқыту тілі
Ағылшын тілі
Шет тілі немесе кейбір пәндер бойынша қосымша оқу тілі
Француз не-
месе неміс
тілдері
Шет тілі (таңдау бойынша)
2. Көптілді білім берудің халықаралық тәжірибесі | 41
ҮШ ТІЛДЕ БІЛІМ БЕРУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
·
ОРГАНИЗАЦИЯ ОБУЧЕНИЯ НА ТРЕХ ЯЗЫКАХ
·
TEACHING IN THREE LANGUAGES
Баск және испан тілдері 1-10 сыныптарда аптасына 3-4 сағаттан
оқытылады, соның ішінде ағылшын тілінің апталық жүктемесі 2-3
сағатты құрайды (9-кесте):
9-кесте. Баскілер елінің мектептерінде тілдерге бөлінетін сағат саны
Сынып
Тіл
Тілдік пәндердің апталық жүктемесі (сағ.)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Баск тілі
4
4
4
4
4
3
4
4
3
3
Испан тілі
4
4
4
4
4
3
4
4
3
3
Ағылшын
тілі
2
2
3
3
2,5
2,5
4
3
3
3
Педагогикалық кадрларды 4 жыл даярлайды (240 кредит) [85]
Барлық мұғалімдерде төрт негізгі дағды бойынша баск тілін
меңгеру жөніндегі сертификат Euskararen Gaitasun Agiria (EGA)
болуы тиіс [86]
Мұғалімдерге арналған кәсіби біліктілікті арттыру бағдарла-
малары қарастырылған [87]:
- IRALE: баск тілі дағдыларын дамытқысы келетін мұғалімдерге
арналған бағдарлама. Бағдарламаның ұзақтығы - 3 жыл. Мұғалім-
дердің қызмет жүктемесі біліктілікті арттырған кезде азайтылады.
- GARATU: мұғалімдерге арналған баск, ағылшын және француз
тілдерін үйренудің кеңейтілген бағдарламасы
-BERRITZEGUNE: тар шеңберлі пәндер мен кейбір пәндердің
мұғалімдеріне арналған (физика, химия, т.б. пән мұғалімдеріне ар-
налған баск/испан/ағылшын тілі) бағдарлама.
Негізгі қорытынды:
Орта білім беруде мемлекеттік және жекеменшік мектептерде
оқушыларға тілдерді оқыту моделін таңдау мүмкіндігі беріледі (А,
В және D)
Үш тілде білім беру моделінің ерекшелігі мен оның қиыншы-
лығы - баск тілінің өзге оқыту тілдеріне ұқсамауы
Бір оқушыға бөлінетін қаражат көлемі - $9769, бұл, Қазақстан-
мен салыстырғанда, 7 есе артық
Достарыңызбен бөлісу: |