Орамжапырақта, лимонда, апельсинде, қызанақта, пиязда болады
жұтқыншаққа Сүтқоректілердің қысқы тыныштық күйге көшкен жасушаларының құрамында қоректік заттар қоры көп болады
жүктеу 3,23 Mb.
|
| жұтқыншаққа
Сүтқоректілердің қысқы тыныштық күйге көшкен жасушаларының құрамында қоректік заттар қоры көп болады Сүтқоректілердің миының ерекшелігі – ми сыңарлары, мишығы көлемді, иірімдері бар Сүтқоректілердің өкпе көк тамырында қандай қан ағады-салатамыр қаны Сүтқоректілердің паразиті -бүрге Сүтқоректілердің тер бездерінің қызметі – салқындату, бөліп шығару Сүтқоректілердің терісінде қандай бездер болады-тер бездері Сүтқоректілердің терісінің созылғыштығы,су жұқпайтындығы келесі бездерге байланысты-май Сүтқоректілердің тынысалу кезіндегі ауа жолдары-көмей,кеңірдек, бронхы,өкпе Сүтқорекілерге тән емес белгі – Қауырсынды жамылғы Сүтқоретілердің өкпе сала тамырында қандай қан ағады-көктамыр қаны Сыпыртқы гүлшоғырының басқаша атауы-күрделі шашақ Сыртқы және ішкі секреция қызметін қатар атқаратын без – жыныс бездері Сыртқы құлақты ортаңғы құлақтан бөліп тұрады – Дабыл жарғағы Сыртқы секрециялық бездер – жас, сілекей,тер Сыртқы секрециялық безін атаңыз-тер безі Сыртқы ж/е ішкі секреция қызметін қатар атқаратын без – Жыныс бездері Сыртқы құлақ-құлақ қалқаны болмайтын сүтқоректі жануар-көртышқан
Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі модификациялық Сыртқы орта жағдайына байланысты түрлер жиынтығын анықтау критерийі-экологиялық Сыртқы ортадағы маусымдық өзгерістердің ең негізгі әрекеттері -күн жарығының ұзақтығың өзгеруі Сыртқы ортадан қабылдайтын ақпараттың 80-90 .... мүшесі арқылы болады көру Сыртқы ортамен тікелей байланыс жасайтын мүше-сезім мүшелері Сыртқы ортаның механикалық әсерлерінен қорғайды терінің қорғаныштық қызметі
Сырттай ұрықтану... тән – қос мекенділерге Сырттан қарағанда жәндіктен де өсімдікке көбірек ұқсайтын көпжасушалы ағза-тұщы су гидрасы Сырты қабықшамен қапталған аксондар жиынтығы-жүйке Сыртынан қарағанда жасырын қалатын белгі – рецессивті Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық - Коацерваттар Сілей безінің әсерін крахмал… айналады - Глюкозаға Сілекей безін және қарындағы астың қорытылуын зерттеген ғалым - И.П.Павлов Сілекей бөлінуін реттейтін орталық- орталық ми Сілекей безінің әсерінен крахмал – глюкозаға айналады Сілекей безінің қызметі-асты шылап, крахмалды ыдыратады Сілекей ферменттерінің әсерінен ыдырайтын-көмірсулар Сілекейдің құрамындағы көмірсуларды ыдырататын фермент амилаза
Сіңірдің созылганда сүйек тайганда көрсетілетін алгашқы көмек-зақымдалган жерге суық басып қатты орап тастау Сірі қауыз бен өкпе арасында болады-серозды сұйықтық Табан ортасы түсіңкі, дөңес болатын ауру – жалпақтабандылық Табиғат байлықтары толығымен қорғалатын жерлер ... аталады -қорықтар Табиғат біртұтас, ондағы даму қарапайымнан күрделіге қарай жүреді деген пікір айтқан-А.Н.Радищев Табиғат қорғау мәселесіне арналған 1 халықаралық съезд-1913ж. Табиғатта сирек болатын жыныстық көбеюдің ерекше түрі – партеногенез Табиғатта жарықтың маусымдық ырғағының әсері – тәуліктік және маусымдық Табиғатта түрдің тіршілік ету ареалын анықтау критериі географиялық-экологиялық Табиғатта эволюциялық процестің басты факторы-табиғи сұрыпталу Табиғи биогеоценоздарға жататындар – табиғи шалғындық Табиғи биогеоценоздың агроценоздан айырмашылығы – негізгі энергия көзі-күн Табиғи жүйе және ботаника философиясы еңбектерінің авторы – К.Линней Табиғи сұрыпталу теориясының авторы – Ч.Дарвин Табиғи биогеоценоздар – табиғи сұрыпталудың әсерінен пайда болады Табиғи биогеоценоздың агроценоздан айырмашылығы- негізгі энергия көзі күн Табиғи сұрыпталу әрекетінің нәтижесі бейімделушілік Табиғи сұрыпталу кезінде – жаңа түрлер пайда болды Тағам құрамындағы күрделі органикалық қосылыстардың ыдырап,қан мен лимфаға өтуі - асқорыту Тағам ретінде пайдаланылатын былқылдақ денелілер (ұлулар) – каракатица Таза асылтұқымды жұмыртқалағыш тауық – леггорн Тайга кенесі адамға энцефалит жұқтыруы мүмкін себебі-Вирусты тасымалдаушы Таллом қабаттамасы деген не-ұлпалар және мүшелерге бөлінбеген дене- Талшығынан арқан жіп ,себет тоқылады - Зығыр Талшықтылар класына жататын жәндіктер – жасыл эвглена Тамақ өмір кәсібінде пайдаланатын бактериялар-Сүтқышқыл бактериялары Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын бактериялар Сүтқышқыл бактериялары Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын бактериялар – сүтқышқыл бактериялары Тамаққа тәбеті шаппай,тершіл болу ауруының белгісі - туберкулез Тамақтан улану кезінде бірінші іс-әрекет-ауызды, асқазанды жуу Тамақтан уланудың себебпері- улы саңырауқұлақ, сапасыз тамақ жеу Тамақты дұрыс пайдалану туралы ғылым – диетология Тамақтың құрамындағы ақуызды ыдырататын фермент-қарында Тамақтың он екі елі ішекте қорытылуына әсер ететін фермент кездеседі - Ұйқы безі ж/е ішек бездері Тамыр мен бүршіктің өсуіне қатысатын ұлпа - түзуші Тамыр сабағы арқылы көбейетін өсімдік – Інжугүл Тамыр түйнекті өсімдік - георгин Тамыр атпалары арқылы көбейетін – таңқурай Тамыр қалемшесі арқылы көбейе алады-ақжелкен Тамыр қалемшесі арқылы көбейетін өсімдіктер-хрень,таңқурай,алхоры, итмұрын, алма,бақбақ, Тамыр сабағынан көбейе алатын өсімдік-бидайық Тамыр түкшелері – минералды тұздардың ертіндісін сіңіреді (сорады) Тамыр түкшелері жоқ,бірақ жанама тамыр орналасқан аймақ - өткізу Тамыр түкшелері орналасқан аймақ – Сору аймағы Тамыр тыныс алу кезінде сіңіретіні – оттег Тамыраяқтылар тобына жататын жәндік – арцелла Тамырға топырақтың құрамындағы ауа қажет- Тыныс алу үшін. Тамырдан жапыраққа қоректік заттардың өтпеуі-сабақтың зақымдауынан Тамырдың сору бөлігінің орналасу орны- өсу аймағының үстінде Тамырдың бөліну аймағының орналасуы – тамыр оймақшасының ішінде Тамырдың минералды заттар мен суды тамырдан сабаққа сабақтан басқа мүшелерге өткізетін аймағы - өткізу аймағы Тамырдың топырақтан сорып алған минералды тұздардың ерітіндісін жер үсті Тамырдың ұшынан өсуін қамтамасыз ететін жасушалар түзуші ұлпа Тамырдың, пиязшықтың, түйнектің өсуін тездететін – Калий Тамырларды қорғайтын ұлпа – Жабын Тамырсабағы медицинада пайдаланылатын лалагүл қатарына жататын өсімдік – құртқашаш Тамырсабағы арқылы қөбейетін өсімдік-бидайық Тамырсабағындағы түрі өзгерген жапырақтар қалай аталады-қабыршақтар Тамырсабақ дегеніміз - Түрі өзгерген тамыр. Вегетативті көбейтуге болатын тамыр аймағы. Өсімдіктің ең ірі тамыры. Тін талшықтары. Көлбей жататын жер асты өркен. Тамырсабақ дегеніміз-Көлбей жататын жер асты өркен Тамырсабақпен көбейетін өсімдік-бидайық Тамыры жоқ биіктігі 70 см орман өсімдігі – мүк Тамыры өте тереңге кететін өсімдік аймағы – шөлде Тамыры топырақта болмайтын, ағаштарға шырмалып өсетін өсімдік-Эпифиттер Таңқурайдың өсетін жері- орманда Тапырақтағы өсімдіктің шіріген қалдағымен коректенеді-шұбалшаң Тарақанның ауызы бейімделген – кеміруге Тарақанның денесі – Бас,көкірек,Құрсақ Тарих өміріндегі ең ұзын заман – архей Тарының гүлшоғыры – сыпыртқы Тас көмір-(65±10)ағаштектес плаундар, уылдырық шашатын итшабақ Тас көмірдің берінде ізі қалған өсімдік-шаңжапырақ Тасбақа тәрізділердің ерекшелігі – денесі мүйізді сауытпен қапталған Таскөмір түзуге қатысқан өсімдіктер-шаңжапырақтәрізділер (қырықжапырақ) Таскөмірді түзуші - өсімдік қалдықтары Тасқа жабысып өсетін қына – қабыршақты қына Тасмалдау ұюына не қатынасады.Гемоглобин. Таспа құрттар класына жататындар – эхинококк Таспа құрттар класына жататындар – ақ сұлама Таспа құрттар класына жататындар- эхинококк Таспа құрттардың көбеюі –жұмыртқа Таспа құрттардың қанайналым жүйесі – жоқ (болмайды) Таспақаларға қандай белгі тән.Денесі сауытпен қапталып үстінен мүйіз плпстинклармен жабылған. Тастарға жабысып өсетін қына-қаспақты қына Тасымалдау пигменті дегеніміз-гемоглобин Тауық тәрізділер отрядына жататын құсты атаңыз.Шіл. Тауық тәрізділер отрядына жататын құсты атаңыз.Шіл. Тауық тәрізділер отрядына жататын құсты атаңыз-шіл Тауыр тәрізділер орядына жататын – күркетауық Таяқшалар сезімталдығы байланысты-родопсинге Тәбет- қарын сөліне байланысты Тәжірибелі саңырауқұлақ терушілер жол бойынан саңырауқұлақ термеиді , себебі энергетикалық алмасу процесінде бір молекула глюкоза ыдырағанда АТФ тің 36молекуласы синтезделеді 3 кезең Тәжірибелі саңырауқұлақ терушілер жол бойынан саңырауқұлақ термейді, себебі қай заттың қосылыстары бар деп есептелінеді-қорғасынның Тердің құрамына кірмейтін заттар-майлар Тәжіриелі саңырауқұлаұ терушілер жол бойынан саңырауқұлақ термейді, себебі қай заттың қосылыстары бар деп есептейді қорғасынның Тәтті дәмді сезетін рецептор тілдің ... орналасады – Ұшында Тәулігіне адамға қажетті көмірсу - 400г-500г Тегіс эндоплазмалық тор қандай қызмет атқарады-липидтерді синтездейді Тез ашуланғыш,көп терлегіш ауру-бозедов ауруы. Тез жиырылатын бұлшық еттер – жүректің Тез жиырылатын-жүректің бұлшық еттері Тек екі саусағы ғана болатын құс – Африка түйеқұсы Тек қайың, қарағай, шырша маңында өсетін саңырауқұлақтар – ақ саңырауқұлақ Тек қана тірі ағзалардың денесіндегі органикалық заттармен қоректенетін бақтериялар – паразиттер Тек өсімдік жасушасында болатын денешік – пластидтер Тек адамға ғана тән – сөз-шартты тітіркендіргіш Тек гүлді өсімдікке тән мүшені белгілеңіз - гүл Тек жылы жақта өседі – мақта Тек қайың, қарағай, шырша маңында өсетін саңырауқұлақтар – ақ саңырауқұлақ
Тек қана түрленіп дамуға жататын сатысы-қуыршақ Тек қана тірі ағзалардың денесіндегі органикалық заттармен қоректенетін бактериялар – паразиттер
Тек құрлықта ғана алғаш тіршілік еткен нағыз омыртқалы жануарлардың тұңғыш класы – жорғалаушылар Тек өсмдік жасушасында кездесетін құрылым.Целюлоздық жасуша қабаты. Тек өсімдіктер жасушасына ғана тән органоид – пластидтер Тек су бетінде қалқып өсетін шаңжапырақ –сальвиния Тек суда өнетін өсімдік - күріш Тек сүтқоректілерге тән ерекшеліктерін көрсетіңіз - Балаларын сүтпен асырау Тек теңіздерде тіршілік ететін құрттар – көпқылтанды құрттар Тек тостағаншада немесе тек күлтеден тұратын гүлсерік – Жай гүлсерік
Телу арқылы көбейтуге жатады – көзшелерімен телу Телу –Бүршік арқылы көбейту Телу дегеніміз – бір өсімдік бөлігін екінші өсімдік бөлігіне ұластыру Телу дегеніміз қалемше мен бүршік арқылы Темекі түтінінде адам организміне өте қауіптісі – көмір тотығы Темекінің құрамындағы улы зат – никотин Тең қанаттылар отрядына жататын бунақденелі – біте Тең споралы және әр түрлі споралы өсімдіктер қырықжапырақ Теңіз бауыраяқты ұлулардың желбезектері-мантия(шапанша)қуысында Теңіз өнеркәсібінің негізі болып табылады.Килка,шппрот,майшабақ,анчоус. Теңіз тасбақаларының аяқтарының ерекшелігі – ескек аяққа айналған Теңіз түбінде әкті минерал түзетін қарапайым – бақалшақты тамыраяқтылар Теңіз ішекқуыстылары,буылтық құрттар,ұлулардың басым көпшілігі дамыған заман - протерозой Теңіз ішекқуыстылары,буылтық құрттар,ұлулардың басым көпшілігі дамыған заман протерозой Теңіздерде көпжасушалы балдырлардан кездесетіндері-қоңыр,қызыл балдырлар. Теңіздерде, жартастарда, былқылдақденелілердің бақалшықтарында, ағаш діңдерінде өседі – хамесифондар Теңіздерде, топырақта, адамдарда, өсімдіктерде, жануарларда, тұнық суда тіршілік ететін паразит құрттар – жұмыр құрттар Теңіздің терең түбінде тіршілік ететін балдыр – Қызыл
Тердің құрамына кірмейтін заттар-майлар Тердің құрамына кірмейтін заттар-майлар Терек тұқымдары таралады - Желмен Терең суларда қозғалып жүретін тамырауыз көпжасушалы жәндік – медуза Терең суда жүзіп жүретін ішекқуыстылар – медузалар Терофиттер- Жер асты,жер үстімүшелері тегіс үсіп немесе қурап қалатын бір жылдық өсімдіктер(эфемерлер) Тері ауруларын емдейтін дәрігер – дерматолог Тері қызметіне жатпайтыны: тірек- қимылдық Тері ауруын тудыратын кенелер – қышыма кенесі Тері бездері арқылы сыртқа шығарылатын заттар – су мен тұз Тері бездері қандай ұлпадан тұрады-эпителиалды секреторлық ұлпадан Тері бетінде кездесетін қара, қызыл түйінді өсінді ол-мең Тері қан тамырларының рефлексті түрде тарылу себебі – қоршаған ортаның t0 төмендегенде Тері қорғаныш қызыметін атқарады себебі Эпидермисте меламин ферменті бар Тері рецепторының орналасқан қабаттары – ішкі Тері,тырнақ,шаш жатады-эпителий ұлпасына Терідегі қоректік зат пен энергия «қоры» болып есептелеін – шел қабаты Теріні түзетін ұлпа - Эпителий Терінің қабаттары – 3 Терінің қызметіне жаттайтыны – тірек-қимылдық Терінің негізгі қабаты – Дерма Терінің сыртқы қабаты құралады-эпителийден Теріскей, Күнгей, Іле Алатауында сирек кездесетін ашық тұқымды бұта – жатаған шырша Терісімен, желбезекпен тыныс алатын құрттар – көп қылтандылар Терісінде май,тер,сүт,иіс шығаратын бездер-сүтқоректілерде Тироксин гормонын бөлетін без – Қалқанша безі Тобыр – көшіп-қану,қоректі табу,жауынан қорғану кезінде болады Тоз дегеніміз - өлі жасушалардың бірнеше қабаттарынан тұратын жабын ұлпасы
Тозаң түзіледі – тозаңқапта Тозаң түйіршіктерінің түзілетін орны – аталық тозаңқабында Тозаң түйіршіктерінің пішіндері әр өсімдікте... - әртүрлі Тоқ ішектің құрт тәрізді өсіндісі- соқыр ішек
Толық түрленіп дамитын бунақденелілер – көбелек Толық емес доминантты туқым қуалау кезінде бір жұп белгі емес моногетерезиготалы жекелеген түрлер өздігінен тозаңданады ұрпақта неше түрлі фенотип терді күтуге болады 3еу Толық түрленіп даму сатысының саны - 4 Толық түрленіп дамитын бунақденелілердің отряды - бүргелер Толық түрленіп даму – жұмыртқа-дернәсіл-қуыршақ-ересек бұнақдене Топарақтаң терең қабатында тамыр түйнектері,пиязшықтары,тамыр сабақтары сақталып қалатын көп жылдық өсімдіктер(шалқан,андыз,ашкөк)- Криптофиттер(геофиттер) Топырақ құрамын жақсартатын омыртқасыз жануар – шұбалшаң Топырақ бетіне шыққан сабағы мен жапырағы бар жас өсімдік - өскін Топырақ ортасында тіршілік ететін ағзалар былай аталады- геобионттар Топыраққа күзде себілетін тыңайтқыш- суперфосфат Топыраққа күзде шашады - Көңді қи Топырақта азот қосылыстарын жинаушы бактериялар аталады – нитрлеуші Топырақта жеткіліксіз болғанда жапыракқтардың бозаруына әсер ететін - азот Топырақта жеткіліксіз болғанда өсімдіктің аласа,тірек ұлпасының әлсіз болуына әсер ететін- калий Топырақта, ағаш діңіңде өсетін бір жасушалы балдыр - Хлорококк Топырақтану ғылымының негізін салушы ғалым-В.В.Докучаев Топырақты азотпен байытатын өсімдік-беде Топырақты азотты қосылыстармен байытатын бактериялар -Түйнек бактериялары Топырақты құрғақ тыңайтқанда қосылатын - күл Топырақтың тау жыныстарынан айырмашылығы – қарашіріктің болуы Торлы қабықшада орналасқан таяқшадағы қызыл түсті зат родопсинді түзетін витамин - А Торсылдағы болмайтын балық – акула Торсылдақтың пайда болуы қандай жүйемен байланысты-асқорыту Торсылдақтың пайда болуы қандай жүйемен байланысты-асқорыту Тоспа ұлуы бақалшағының бұрала иірленуі - 4-5бұрама Тоспа ұлуы қалай тіршілік етеді-дененің бауыр жағында орналасқан бұлшықетті аяғы арқылы жорғалап жылжиды Тоспа ұлуының қан айналым жүйесі – ашық Тоспа ұлуының үккіші – етті тілі
Тостағанша жапырақшалардан кейін орналасқан – Күлте жапырақша Тостағанша жапырақша-тостақанша құрайтын сыртқы жапырақшалар Тостағанша және күлте ... құрайды – гүлсерікті Тотығу процесі жүретін жасуша органоиды – митохондрия Төбе бүршік орналасады – сабақ ұшында Төменгі жақ сүйегіне бекитін бұлшықеттер - Шайнау бұлшықеттері Төменгі сатыдағы өсімдік - балдыр Төменгі азықтың қайсысында ақуз бен май бірдей мөлшерде болады-сүтте Төменгі қысымды қан жүретін қантамыр-қылтамыр Төменгі сатыдағы өсімдіктер органикалық заттың алғашқы түзушісі болатын биогеоценоз – су қоймасы Төменгі сатыдағы өсімдіктерге жатады балдырлар,қыналар Төменгі сатыдағы саңырауқұлаққа жататыны-. Ақсаңырауқұлақ. Қозықұйрық . Ақұнтақ, мукор
Төменде берілгендердің ішінде қайсысы саңырауқұлақ жасушасында болмайды-хлорофилл Төменде берілгендердің ішінде қайсысы саңырауқұлақ жасушасында болмайды-хлорофилл Төменде берілгендердің ішінде қайсысы саңырауқұлақ жасушасында болмайды-хлорофилл Төмендегі берілген мүшелердің қайсысында оттегі сіңіріледі және газ алмасу жүреді-өкпе көпіршіктерінде,өкпеде Төмендегі бунақденелілердің қайсысы түрленіп дамиды.Қосқанаттылар. Төмендегі қайсысы жұп сүйектер – самай Төмендегі қысымды қан жүретін тамыр – қылтамыр
Төмендегі өсімдіктердің қайсысы астық тұқымдастарға жатады-бамбук Төмендегілердің қайсысы 1 ші реттік сукцессияның мысалы болады қына – мүк - шөптесін өсімдік Төмендегінің қайсысы жұп сүйектер самай Төмндегі өсімдіктердің қайсысы лалагүлділерге жатады-жауқазын Төрт бөлікті қарыны бар жануар – сиыр Төрт күлтежапырақшалы өсімдік – шаршыгүлділер (орамжапырақ) Төс сүйегінде қыры болмайтын құс – түйеқұс Транскрипция процесі жүзеге асады – ядрода Трансляцияақуыздар синтезіндегі мағынасы – көшіріп аудару Траста –(40±10) гаттерия ,агама мен батбат кесірткесі,бауырымен жоғалаушы триконодонттар(жылы қанды) Трематодтар,ол-сорғыш құрттар Триплоидты зигота қалай түзіледі-гаплоидты мен диплоидты гаметалардың қосылуынан Триплоидты зигота қалай түзіледі-гаплоидты мен диплоидты гаметалардың қосылуынан Трипонның-көктемде ақасында жалы өседі Тромбаситтердің қызметі-қанның ұюына қатысады Тромбоцит қызметі неден тұрады- Қанның түзілу Тромбоциттер орындайтын қызмет-қанның ұюын жүзеге асыру Тромбоциттер орындайтын қызмет-қанның ұюын жүзеге асыру Тромвациттер орындайтын қызмет.Қанның ұюын жүзеге асырады. Тропиктік теңіздердегі аралдардыңі түзілуі – маржан көпаяқтыларынан Тропиктік ормандарда өсетін ағаштарда болатын қосалқы тамыр -Тіреу тамыр Туа біткен иммунитет-табиғи Туа біткен,түс айыра алмайтын көз ауруы-дальтонизм
Туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтады - 1882ж Р.Кох Туберкулез қоздырғышы – бактерия Туберкулез қоздырғышы – кох таяқшасы Туберкулез қоздырғышы – туберкулез таяқшасы Туберкулез таяқшасының зақымдайтын мүшесі-өкпе Туберкулез таяқшасының кездесетін жері-ауада
Туыс пен түрді латынша қосарынан ату принципін ұсынған ғалымт - К.Линней Тұз қышқылы ненің құрамына кіреді-асқазан сөлінің Тұз қышқылы ненің құрамына кіреді-асқазан сөлінің Тұз қышқылы ненің қүрамына кіреді- асқазан сөлінің Тұзқышқылы ненің құрамына кіреді-асқазан сөлінің Тұқым бүршігінен түзіледі – тұқым Тұқым кіндігі дегеніміз – тұқымның жеміске бекінген жері Тұқым қуалайтын өзгергештік – мутациялық Тұқым себетін топырақ – ауа еркін өтетін болу қажет Тұқым егілетін топырақ болуы керек -ылғалды Тұқым қауызы ... қорғайды – ұрықты Тұқым қуалайтын белгіні ұрпақтан ұрпаққа жеткізуші – хромосомалар Тұқым қуалайтын өзгергіштік-мутациялық. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі гомологтық қатарлар заңын ашқан-Т.Морган Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі гомологтық қатарлар заңын ашқан-Т.Морган Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашқан –Н.Вавилов Тұқым қуалайтын өкпе ауруы – туберкулез Тұқым қуаламайтын өзгергіштік – Модификациялық Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін қалаған – Т.Морган
Тұқым өнбесте бұрын..белгілі мөлшерін бойына сіңіріп,бөртеді - судың Тұқым өнген кезде алғаш пайда болатын мүше - ұрық тамыршасы Тұқым өнгіштігі суықтада сақталатын өсімдік – қарабидай Тұқым себетін топырақ-ауа еркін өтетін болу керек
Тұқым ұрығынан алғаш өсіп шығатын тамыр – негізгі Тұқымбастаманың орналасқан орны-жатын қуысында Тұқымдары қорғанышсыз қабыршақта, бүрде ашық орналасатын өсімдіктер; ашық тұқымдыты өсімдіктер Тұқымдары өздігінен таралатын өсімдік – шытырлақ Тұқымдары саңылауынан төгілетін жеміс – Қауашақ Тұқымдары бүр қабыршақтарында ашық жататын өсімдіктер-жалаңаштұқымдылар Тұқымдары жел арқылы таралатын өсімдік – үйеңкі Тұқымдары жел арқылы таралатын өсімдік –терек Тұқымдары өздігінен таралатын өсімдік – бөрібұршақ Тұқымды кеуіп кетуден, шіруден, зақымданудан сақтайды – қабығы Тұқымқкалау қасиетерін сақтайтын түзіліс-хромосома Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті зерттейтін ғылым Генетика Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті зерттейтін ғылым-генетика Тұқымнның құрамына кіретін заттар -су, минералды заттар,ақуыз, крахмал, май Тұқымның өнгіштігі +15 0 С болатын өсімдік-Қауын Тұқымның өнуіне қажет емес жағдай – жел Тұқымның өнуіне қажетті жағдайлар – су, жылу, ауа Тұқымның өнуіне, шыдамдылығын сақтауға, бөртуіне қажет – су Тұқымның спорадан айырмашылығын табыңыз- көп жасушалы түзіліс Тұқымның ұрығы зақымданса өсімдік - өспейді Тұқымның бөліктері қауыз,ұрық,қоректік зат Тұқымның қауызы зақымданса,өсімдік-кеуіп қалады Тұқымның қоректік заттар жинайтын жасушалары – эндосперм Тұқымның құрамындағы органикалық заттар-Май ,крахмал ,ақуыз Тұқымның өнгіштігі-дұрыс сақталуына байланысты Тұқымның өнуі - Ұрықтан өскіннің дамуы. Тұқымның саны байланысты – тұқымбастама санына Тұқымның ұрық тамыршасынан дамитын тамыр - негізгі
Тұқымы екі жарнақты өсімдік – емен Тұқымы жел арқылы таралады – қайың Тұқымы су арқылы таралатын өсімдік-тұңғиық Тұқымы сумен таралады-жалбыз Тұқымынан жарма алынатын өсімдік – тары Тұмау вирустарының кездесетін жері - қақырықта ,сілекейде Тұмау тигенде түтінін иіскеуге болады - арша Тұмауды қоздырушылар-вирустар Тұмаумен ауырғанда микроорганизмдердің әсерінен құлақтың қабынатын бөлімі – ортаңғы құлақ Тұмсықбастылар отрядының өкілі – гаттерия Тұңғыш рет ана тілінде 1922 жылы «Жануарлар» оқулығын жазған ғалым – Х.Д.Досмұхамедов Тұщы су қоймаларында ұсақ шаянтәрізділер, шабақтар мен балықтар үшін маңыздысы – дафния Тұщы су түбінде мекендейтін айқұлақтар Тұщы судағы азқылтанды құрттардың маңызы – балықтарға қорек болуы Тұяқты жануарлардың тарихын зерттеген ғалым – В.О.Ковалевский Түймедағының гүл шоғыры-себет гүл Түйнек арқылы көбейетін өсімдік - картоп Түйнек бактериялары кездеседі – бұршақ тұқымдас өсімдік тамырында Түйнек бақтериялары селбесетін өсімдік – жоңышқа Түйнек бактериясының қоректену тәсілі қандай-хемографты Түйнек бактерялар мен бұршақ тұқымдас өсімдіктердің бірігіп тіршілік етуі-селбесу Түйнекте жиналатын қоректік зат - крахмал Түкті, қанатты тұқымдар мен жемістердің таралу жолы – жел Түнде зәр тоқтамайтын ауру-энурез Түр аралық күрес – жеке түрлер арасындағы күрес Түр дарақтарының аудан өлшем бірлігіндегі немесе көлем өлшем бірлігіндегі мөлшері – популяция тығыздығы Түр критерилерінің басты белгісі – генетикалық Түр аралық күрес - жеке түрлер арасындағы күрес Түр дарақтарының аудан өлшем бірлігіндегі немесе көлем өлшем бірлігіндегі мөлшері – биомасса Түраралық күрес –әр түрге жататын даралар арасындағы күрес
Түрден кіші жүйелік санат – Түрше Түрді латын тілінде қос атпен атауды ғылымға ұсынған ғалым – К.Линней
Түрдің генотипі ААВв болатын гаметалары – АВ Ав. Түрдің географиялық критерийі дегеніміз-түр тіршілік ететін сыртқы орта факторларының жиынтығы
Түрдің критерилеріне жатпайды-цитогенетикалық Түрдің тіршілігін жалғастырып сақтап қалуды қамтамасыз ететін физиологиялық прцестердің жиынтығы - көбею
Түрдің экологиялық критерийі дегеніміз-түр тіршілік ететін сыртқы орта факторларының жиынтығы Түрленбей дамитын омыртқасыз жануарларға жататындар - өрмекшілер Түрленіп дамиды-бақа Түрлер арасында қоректері біркелкі болған жағдайда туындайтын – тіршілік үшін күрес
Түрі өзгерген қорғаныштық қызмет атқаратын жапырақ- қабыршақ Түрі өзгерген тамыр түйнектері бар өсімдік- нарғыхгүл(георгина) Түрі өзгеріп қысқарған сабақ болып табылатын пиязшықтың негізі қалай аталады-түбіртек Түрі өзгеріп қысқарған сабақ болып табылатын пиязшықтың негізі қалай аталады-түбіртек Түсті ажырата алмайтын ауру-дальтонизм Түсті ажырата алмайтын ауруды қалай атайды- Дальтонизм Түсті ажырата алмайтын ауруды қалай атайды-дальтонизм Түсті ажырата алмайтын ауруды қалай атайды-дальтонизм Түсі барқыттай қара,қызыл ноқаттары бар өрмекші - қарақұрт Түсі қошқыл қоңыр,құмнан ін қазып тіршілік ететін көпқылтанды құрт - құмқазар Түшкіру, жөтелу, құсу, көзден жас ағу рефлекстерін реттейді- Сопақша ми. Тығыз әрі серпімді болып қабырғасы бірыңғай салалы бұлшықеттен тұратын қантамырының атауы – салатамыр (артерия)
Тыныс алу мен шығаруды реттейтін ми бөлімі - сопақша ми Тыныс алу мүшелеріне жатпайды- Бүйрек
Тыныс алуға жатпайтын мүше – бауыр Тыныс алатын ауаны жылытып,залалсыздандыратын мүше - мұрын қуысы Тыныс алғандағы ауа құрамының тыныс шығарғандағы ауа құрамынан айырмашылығы – О2-көп, СО2- азырақ болуымен Тыныс алғандағы ауаның микробтар мен шаң-тозаңнан тазаруы, жылынуы-мұрын қуысында Тыныс алу жүйесі қандай ұрық жапырақшасынан қалыптасады-эндодермадан Тыныс алу жүйесіне кіреді мұрын қуысы, қаңқа, кеңірдек, ауатамыр, өк Тыныс алу жүйесіне кіреді-мұрын қуысы,аңқа,кеңірдек,ауа тамыр өкпе Тыныс алу жүйесінің ауруына жатпайтыны - цистит Тыныс алу кезінде тамырдың сыртқы ортаға бөліп шығаратыны- Көмірқышқыл газы Тыныс алу құбылысына тән – барлық жасушаларда жүруі Тыныс алу мүшелерін белгілеңіз-мұрын қуысы,кеңсірік,көмей, ауыз қуысы,кеңірдек,ауатамыр, өкпе Тыныс алу мүшелерінің ауруын белгілеңіз – туберкулез Тыныс алу мүшелерінің реті - мұрын қуысы, кеңсірік, көмей, кеңірдек, ауатамыр, өкпе Тыныс алуға жатпайтын мүше – бауыр Тыныс алудвң жиілігімен тереңдігін тудыратын тыныс алу орталығының қозуы-СО2 концентрациясы артқанда Тыныс алудың жиілігі мен тереңдігін тудыратын тынысалу орталығынығң қозуы-Со2 концентрациясы артқанда Тынысалу дегеніміз – органикалық қосылыстардың тотығуы
Тынысалу жүйесінің ауруына жатпайтыны - цистит Тынысалу жүйесінің ауруына жатпайтыны цистит Тынысалу мүшелерінің ауруына жататыны – туберкулез Тыныш отырғанда адамның жұтатын ауа мөлшері-500см3 Тыныштық күйге ауысқа бүршік – бұйыққан Тырнақ және шаш жататын ұлпа-Эпителий Тырнақтың күлгін түсті болу себебі-тырнаққа қылтамырлар жақын орналасқандықтан Тізе рефлексінің орталығы жұлында орналасқан – бел бөлігінде Тік сабақты өсімдік – терек Тікентерілілерге ғана тән жүйе – сутүтікшелі жүйе Тілдің жиегі қышқылды Тілдің жиегі қышқылды Тілдің ұшы – тәттіні сезеді Тілдің ұшы ... сезеді – тәттіні Тілдің ұшындағы рецепторлар сезеді- тәттіні Тілше, түтікшелі, қосерінді, жалған тілшелі, шұқырық тәрізді гүлдері бар тұқымдас – күрделігүлділер Тілі болмайтын ұлулар-айқұлақ Тін орналасқан қабат – қабық Тін талшықтары жақсы дамыған өсімдік – зығыр Тірек – қимыл жүйесіне жатады-қаңқа мен бұлшықеттер Тірек- қимыл жүйесін дамытуға қатысты жоқ ойын-Жұмбақ айту Тірек-қимыл жүйесінің қызметі - Мүшелерді қорғау қан өндіру, тірек Тірек-қимыл жүйесінің қызметін атқаратын мүше – сүйек, бұлшықет Тіреу тамыры бар өсімдік-үнді фикусы Тіркесті тұқым қуалау заңын ашқан ғалым- Т. Морган Тіршілігі сақталған жұмыртқа жасушасы овуляциядан соң қанша уақытқа дейін ұрықтана алады.12-14 сағат ішінде. Тіршілігі сақталған жұмыртқа жасушасы овуляциядан соң қанша уақыттқа дейін ұрықтана алады.12-24сағат ішінде. Тіршілігінде тым болмаса бір рет гүлдейтін өсімдіктің аталуы-гүлді Тіршілік етуге барынша қолайлы фактор – оптималды (оңтайлы) Тіршілік жаратылымының ең жоғары деңгейі – биосфералық Тіршілік және өмір сүру аумағына қажетті жағдайлар – экологиялық өлшем Тіршілік үшін түраралық күрес – шырша мен қарағай арасындағы жарық үшін күрес Тіршілік деген ұғымға алғаш рет анықтама берген ғалым –Ф.Энгельс Тіршілік иелерінің көбею және даму өлшем бірлігі-жасушалық Тіршілік үшін күресте неге тұқымды өсімдіктер жеңіп шықты-ұрықта тұқым түзді Тіршілік үшін түраралық күрес дегеніміз – жеке түрлер арасындағы күрес Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей – молекулалық-генетикалық Тіршіліктің ғаламдық деңгейі-биосфералық Тіршіліктің дүниеге келуі – архей Тіршіліктің алғаш рет қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі – популяциялық - түрлік Тіршіліктің жасушалармен жасушааралық заттардан тұратын деңгейі - ұлпалық Тіршіліктің зерттеу әдістері-моделдеу Тіршіліктің негізгі жаратылым деңгейлерінің саны – 8
Тіршіліктің өздігінен жаралу теориясы:абиогенез Тіршіліктің пайда болу кезеңдері-5 Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады - А.Опарин Тірі ағзада жүретін химиялық процесс ... байланысты – сыртқы және ішкі температураға Тірі ағзалар жиынтығы жер бетінде құрайды - ғаламшар биомассасын Тірі ағзалар туралы көп салалы ғылым - биология Тірі ағзалар мен биологиялық әрекеттерді адамның мақсатына сай өндірісте қолдану - Биотехнология Тірі ағзалардың ортақ белгілері – тыныс алады, қоректенеді, өседі, дамиды, көбейеді Тірі ағзалардың біртіндеп көтерілуі – Ж.Б.Ламарк Тірі денеге жатады - өсімдік Тірі материя жаралымының ең төмен деңгейі – молекулалық Тірі материяның даму және өмір сүру заңдылықтарын зерттейтін ғылымға жатпайды – химия Тірі табиғатты жүйелеуде аса зор еңбек сіңірген – К.Линней Тірі ағзада жүретін химиялық процесс ... байланысты – сыртқы және ішкі температураға Тірі ағзадағы зерттейтін ғылым – биология Тірі ағзалар жиынтығы жер бетінде құрайды ғаламшар - биомассасын Тірі ағзалар жиынтығы жер бетінде құрайды ғаламшар биомассасын Тірі ағзалар жүйесіндегі негізгі құрылымдық өлшем бірлігі – Түр
Тірі ағзалардың біртіндеп көтерілу(градация)ұғымын енгізген ғалым- Ж.Б.Ламарк Тірі ағзалардың даму сатыларының қайсысы – отегинезге жатады- Зигота, бөлшектену, бластула, гластула, органогенез Тірі ағзалардың қоршаған тіршілік ортасымен өзара әсерінің заңдылықтарын зерттейтін ғылым - экология Тірі ағзалардың өз ата тектерінен ерекшелетін ортақ қасиеті – өзгергіштік
Тірі ағзаның ортақ белгісі-денесі жасушадан тұрады Тірі ағзаның түсінің , пішінінің(су түбінде тіршілік ететін камбала,скат балықтары)қоршаған ортаға бейімделе өзгеруін қай эволюциялық өзгеріс типіне жатқызуға болады-идиоадаптация
Тірі денеге жататын – өсімдік Тірі жасушалардан тұратын саңылаулар-жасымықшалар ағаш сабағының...орналасқан-тоз қабатта Тірі жүйелер эволюциясының дамуыныңең жоғарғы сатысы-адам Тірі жүйелердің сыртқы ж/е ішкі әсерге жауап қайтара алу қасиеті-тітіркенгіштік
Тірі организмдер биологиясын,оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін,адамның іс-әрекетімен байланыстырып зерттейтін экология саласы-биоэкология Тірі организмдер тіршілік ететін Жер бетінің геологиялық қабықтарының бірі – биосфера Тірі организмдердің тіршілік ортасына жеке бейімделуі - идиоадаптация Тірі табиғат өлшемі «түр»-беген ағылшын ботанигі-Джон Рей Тірі табиғат- Өсімдіктер,жануарлар,саңырауқұлақтар,бактериялар,адамдар Тірі табиғат факторлары , яғни тірі ағзалардың өзара әсерлесуі және олардың өлі табиғатқа ықпал жасауы қалай аталатынын белгілеңіз – Биотикалық фактор Тірі табиғатта қарапайымнан күрделіге қарай жоғарылауы тарихи дамудың нәтижесі екендігін тұжырымдаған-Ж.Ламарк Тірі табиғаттағы ғылыми эволюциялық теорияны жасаған – Ч.Дарвин Тірі табиғатты жүйелеуде аса зор еңбек сіңірген -К.Линней Тірі,бір- бірімен тығыз жанасып жататын жасушалар – Бағаналы Тірідей туатын жорғалаушыларға жататындар-кәдімгі сұр жылан Тісті зерттейтін ғылым – стоматология
Тісті үнемі таза ұстау мына аурудың алдын алу - Кариес Тістің пульпасы дегеніміз – қан тамырлары мен жүйке тамырлары бар іші қуыс, борпылдақ ұлпа Тістің барлық саны - 32 Тістің кіреукесі – Тістің сыртын қаптайтын қатты жабын Тістің кіреукесі.Қан тамырлары мен мен жүйке тамырлары бар ішкі қуыс. Тістің кіреукесі-тістің сыртын қаптайтын қатты жабын Тістің қызылиектен шығып тұрған бөлігі - Тіс сауыты Тістің пульпасы дегеніміз- қан тамырлары мен жүйке тамырлары бар іші қуыс борпылдақ ұлпа
Тістің үстіңгі қабатын қаптайтын зат-кіреуке Тітіркену дегеніміз-жүйке жасушасының сыртқы әр түрлі қимылдарға жауап беруі Уланудың белгілеріне жатпайды - қан аздық Ултракүлгін сәуленің әсерінен адам ағзасында түзіледі - Д дәрумені Улы безі болмайтын жәндік-өзен шаяны Улы болса да дәрілік мақсатқа қолданатын лалагүлдер тұқымдасына жататын өсімдік.Қаракөз інжугүл. Улы болса да дәрілік мақсатқа қолданатын,лалагүлдер тұқымдасына жататын өсімдік-қарғакөз,інжугүл Улы өсімдік-қара меңдуананың жемісі-қауашақ
Усасыр қырықжапырақ ... өсімдік – тең споралы Уылдырық шашу дегеніміз не.Балықтардың көбею кезіндегі күрделі инсинкті мінез қылығы. Уылдырықтау-бұл балықтардың көбею кезіндегі күрделі инстинкті мінез-қылығы Ұзақ күндік өсімдік - сарысояу Ұзақ өмір тіршілік ететін өсімдік – қарағай Ұзақ уақыт бойы ареалдың белгілі бір бөлігінде тіршілік етіп, өз алдына дербес генетикалық жүйе құратын, еркін шағылысып, өсімтал ұрпақ беретін түр даралары – популяция Ұзын сүйектер – жілік сүйектері Ұзын өсіндісі бар жүйке жасушасы- синапс В) импулс С) нейрон D) аксон Ұйқы безі өзегі акшылады – Ұлтабарға Ұйқы безі өзегінің ашылуы – Он екі елі ішекке( ұлтабарға) Ұйқы безінен бөлінетін гормон – инсуллин Ұйқы орталығы – аралық ми Ұйқы ауруының қоздырғышы – Трипаносома Ұйқы безі бөлетын гормондардың қызметі – көмірсу алмасуын реттейді
Ұйқы безі қандай гормон бөледі-инсулин Ұйқы безінің жұмысы бұзылғанда пайда болатын ауру – қант диабеті
Ұйқы безінің қызметі – инсулинмен асқорыту сөлін бөлу Ұйқы және сергектікт і реттейтін орталық-Ми көпіршісінде Ұйқы рефлексін зерттеген ғалым И.П.Павлов Ұйұы безі бөлетін инсулин – Қанға бөлінеді Ұқсас қызмет атқаратын, бірақ шығу тегі басқа мүшелер – аналогиялық Ұқсас жұп хромосомалардың сәйкес бөліктерінің өзара айқасуы - Кроссинговер Ұлдың екінші реттік жыныс белгілерінің дамуына жатады-мұрты өседі,дауысы жуандайды,бойы өседі Ұлпасының құрылымдық және қызметтік бірлігі –миофибрилладан тұрады – бұлшықет Ұлтабар-Аш ішектің бастапқы бөлімі Ұлудың асқорыту жүйесінде шұбалшаңмен салыстырғанда пайда болған жаңа мүше - бауыр Ұлудың аузының орналасқан жері – бастың астынғы жағында Ұлудың газ алмасу процесі жүретін мүше-қан тамырлары Ұлудың зәр шығару мүшесі -бүйрек Ұлудың қанайналым жүйесі-ашық Ұлудың шапаншасының атқаратын қызметі – тұлғаны қорғау Ұлулардың қозғалу мүшесі – аяқ Ұрпағына қамқорлық жасайтын балық-тікенекті бекіре Ұрпағында ажырамай өзінің белгілерін таза күйінде сақтап қалуы-гомозигота Ұршықсап(аяқсыз) кесірткенің жыланнан айырмашылығы неде-Қозғалып тұратын бұлыңғыр қабақтары дамыған (жыпықтау жарғағы) Ұршықсап(аяқсыз) кесірткенің жыланнан айырмашылығы неде-Қозғалып тұратын бұлыңғыр қабақтары дамыған (жыпықтау жарғағы) Ұрық дамиды – жатырда Ұрық жапырақшалары пайда болатын саты – гастула
Ұрық жасушаларындағы хромосомалардың жиынтығы-2n Ұрық қоректік заттарды қандай күйде пайдаланады-еріген күйінде Ұрық неден пайда болады-зиготадан Ұрықтан дамитын тамыр – негізгі Ұрықтан өскін дамуы тұқымның өнуі Ұрықтанбаған жұмыртқа жасушадан жаңа аналық ағзаның дамуы-партеногенез Ұрықтанған орталық жасушадан пайда болады – эндосперм Ұрықтанған жасуша аталады-Зигота Ұрықтанған жасушадан жас гидраның пайда болуы-Бөліну. Ұрықтанған жұмыртқажасушадан пайда болады – Ұрық Ұрықтанған зигота 64-ке бөлінгенде пайда болады-көп жасушалы қуыс. Ұрықтанған орталық жасушадан пайда болады – эндосперм Ұрықтанған тұқымбастамадан дамиды-тұқым Ұрықтанғаннан соң түзілетін – зигота Ұрықтану дегеніміз – Аталык пен аналық жыныс жасушаларының қосылуы Ұрықтану дегеніміз-екі жыныс жасушасының қосылуы Ұрықтанудан кейін жатыннан.... пайда болады - жеміс Ұрықтанудан кейін тұқымбастамадан...пайда болады-тұқым Ұрықтанудан кейін түйіннен...пайда болады-жеміс Ұрықты соққы мен шудан сақтайтын қандай қабықша-көпіршік түзетін мөлдір қабықша
Ұрықтың ана ағзасымен байланысын қамтамасыз ететін мүше – Ұрықжолдас Ұрықтың гаструла сатысының сыртқы қабаты – эктодерма Ұрықтың дамуының әсер ететін дәрумені – В2 Ұрықтың 4 айдан кейін дамуы шараналық Ұрықтың алғашқы 4 айға дейінгі дамуы – ұрықтық Ұрықтың ана ағзасымен байланысын қамтамасыз ететін мүше: ұрықжолдас Ұрықтың гаструла сатысындағы сыртқы қабаты – эктодерма Ұрықтың гаструла сатысындағы ішкі қабаты-энтодерма Ұрықтың даму сатысын зертеумен байланысты-эмбриологиялық дәлел Ұрықтың дамуы-280күн Ұрықтың дамуындағы екі қатар жасушадан тұратын сатысы Гаструла Ұрықтың қоректеніп тыныс алуы не арқылы болады.Бүрлер арқылы. Ұрықтың құрылысына кірмейтін бөлім-қауыз Ұрықтың төрт айдан кейін дамуы-шараналық Ұсақ шаянтәрізділердің су қоймаларындағы атқаратын ролі – балық шабақтарына қорек болады Ұсақ ағзаларды ашқан-Антон Ван Левенгук Ұсақ тұқымдарды егу тереңдігі-1-2см Ұсақ шаянтірізділердің су қоймаларындағы атқаратын ролі.Балық шабақтарына қорек болды. Ұстаның жұмысын көрінбеседе анықтау –есту мүшесі Ұша алмайтын, бірақ құрлықта өте жылдам жүгіретін құс - түйеқұс
Ұшатын сүтқоректі – Жарқанат Ұшатын, жүзетін құстардың алдыңғы жағында пайда болған сүйек – қыртөс
Ұшуға бейімділгіштігін жоғалтқан құстар –Тұйеқұс Ұшуына байланысты құстардың қаңқасында қандай ерекшеліктер пайда болды-барлығы дұрыс Ұясын жерге салатын (жасайтын) құстар-үйрек ,тырна,құрлар Үй жәндігі болып есептелетіні-Тұт жібек көбелегі Үй жәндігіне айналған түр-Таракан Үй жәндігіне айналған түр-Таракан Үй шыбындары қандай аурулардың тасмалдаушысы.Іш сүзегі дезентерия. Үйректұмсықпен ехидна қай жерде мекендейді-Австралияда Үйректің аталығы- кежек Үйір-тжануарлардың ұзағырақ және тұрақты бірлесуі Үлкейткіш шынысы бар түтіктің атауы – Тубус (көру түтігі) Үлкен қан айналымын шеңбері аяқталатын жүрек бөлігі-оң жақ құлақша Үлкен тоспа ұлуының зәр шығару мүшесі – бүйрегі Үлкен тоспа ұлуының жүке жүйесі -5 жұп Үлкен ағаштардың діңінде өңінің, орнын алмастыратын қабат – тоз Үлкен бөлшекті рибосоманың атқаратын қызметі қандай-пептидті байланыстарды ыдыратады
Үлкен және кіші ядроның бөлінуі арқылы жынысты көбейетіндер – кірпікшелілер Үлкен қан айналам шеңбері дегеніміз-сол жақ қарыншадан шығып ,бүкіл мүшелерге таралып,оң жақ құлақшаға келу жолы Үлкен қан айналым шеңбері аяқталатын жүрек бөлігі – оң жақ құлақша Үлкен қан айналым шеңберінде қан қозғалысының жолы қайдан басталып қайда құяды.Сол жақ қарыншадан басталып бүкіл денені аралап оң жақ жүрекшеге құяды. Үлкен қанайналым шеңбері басталатын жүрек бөлігі – сол жақ қарынша Үлкен ми сыңарлары жауып тұратын ми бөлігі – ортаңғы және аралық ми Үлкен ми сыңарларының қимыл-қозғалысын реттейтін орталығы – төбе бөлімінде Үлкен ми сыңарларының қыртысындағы нейрондар саны-14 млрд. Үлкен тоспа ұлу дене бөліктері бас,тұлға аяқ Үлкен тоспа ұлуының жүйке жүйесі-бес жұп жүйке түйін Үнді фикусына тән түрі өзгерген тамыр – тіреу тамыр үр критерилерінің басты түрлері – генетикалық Үрме бұршақта ұрық қоректенетін заттар қорының жиналуы-тұқымжарнақта Үрме бұршақты ең алғаш қай ел өсірді-оңтүстік америка Үрмебұршақ тұқымының пішіні ұқсайтын мүше – бүйрек Үрмебұршақты ең алғаш қай елде өсірді-Оңтүстік Америкада
Үстеп қоректендіру – топыраққа тыңайтқыш шашу Үстірт қорығының орналасқан жері - Маңғыстау Үсудің белгілеріне жатпайды – терінің құрғауы Үш ағзаның селбесуінен құралған өсімдік-қына Үш иелі паразит кене - ит кенесі Үш түбірлі тістер-үстіңгі азу Үшбұрышты жалпақ сүйек- жауырын Үшкірқұрттан сақтану жолына жатпайтыны-тырнақты өсіру Үшкірқұрттың тіршілік ететін жері – баланың тік ішегі Үшқұлақ күрделі жапырақтылар құлпынайда Фагоцитоз дегеніміз – Лейкоциттердің микроорганизмдерді сіңіріп қортыуы Фагоцитоз дегеніміз-лейкоциттердің тіршілігін жоюы Фагоцитоз құбылысын ғылымға енгізген ғалым-И.И.Мечников Фагоцитоз –ол мынандай процесс-мембрана арқылы қатты заттарды өтіп цитоплазмаға түсуі Фанерофиттер-жер бетінде өсетін барлық ағаштар,бұталар мен шөптесін өсімдіктер Фациолез деген – қой мен сиырдың өкпе ауруы
Фенотип дегеніміз – сыртқы және ішкі ағза белгілерінің жиынтығы Фенотип дегеніміз- генетикалық белгілердің сырттай пайда болуы Фенотип қандай шағылыстыруда 3:1 формуласы бойынша ажырайды – моногибридті толық доминаттылықта Фенотип-көптеген гендердің өзара әрекеттесуінің нәтижесінде белгілердің дамуы
Ферменттер табиғаты жағынан-Ақуыздар( нәруыздар) Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауы – гликолиз Ферменттердің басқа ақуыздардан айырмашылығы- химиялық реакциялардың катализаторы Фибрин – бұл – ерімейтін талшықты ақуыз Фибрин түзілу үшін қатысатын ақуыз(нәруыз)- протромбин Фиброгеннен фибрин түзілуін қамтамасыз етеді-тромбоцит және кальций тұзы Физикалық жұмыс кезінде жылудың теріден басқа да мүшелерден сыртқа шығарылу себебі-теріден тердің булануынан Физиология ғылымы нені оқытады? Ағзаның тіршілігін, мүшелердің қызметін Физиология ғылымы нені оқытады-ағзаның тіршілігін, мүшелердің қызметін Физиологиялық критерийдің негізгі ерекшелігі – ағзалардың тіршілік әрекеттері мен қасиеттері Физиологиялық критерияның негізгі ерекшелігі – көбеюінің ұқсастығы Финка дегеніміз-сиыр цепенінің екінші дернәсілі Фистула әдісі арқылы шартты рефлекстерді зерттеді-И.П.Павлов Флора дегеніміз-өсімдік түрлерінің жиынтығы Фосфопротеидтер-фосфор қышқылының қалдығы бар күрделі нәруыз Фотопериодизм дегеніміз- күн сәулесінің ұзақ түсуіне қайтаратын жауап реакциясы Фотосинез сабағында жүретін өсімдік-қырықбуын Фотосинтез әрекеті өтеді – хлоропласта
Фотосинтез процесі кезінде атмосфераға бөлінетін газ – Оттегі Фотосинтез процесінің нәтижесәнде қандай зат түзіледі крахмал Фотосинтездегі хлорофилдің ролін алғаш сипаттаған орысғалымы-К.А. Тимирязев Фотосинтездеуші ұлпада болады – хлоропластар Фотосинтездеуші және қор жинаушы ұлпалардың біріктірілген атауы негізгі Фотосинтездеуші ұлпада орналасқан пластид: хлоропласт Фотосинтездің жарықта жүретін фазалары - АТФ синтезі,су фотолизі Фотосинтездің жүруіне байланысты атмосферада жинақталатын – оттек Фотоситез процесі жүретін жасуша органойды-Хлоропласт Фотоцинтездің қай сатысында алғашқы реттік көмірсу түзіледі қараңғыда Халықаралық Адам және биосфера бағдарламасына қатысушы мемлекеттер – биосфералық қорықтар ұйымдастырады Хамефиттер-өркендері жер бетіне төселіп өсетін көп жылдық өсімдіктер Хемосинтез процесін ашқан ғалым С.Н.Виноградский Хинин,акрихин дәрілерінің емдік қасиеті безгек масаларын құрту Хитинді жабынның атқаратын қызметі-қорғаныш Хитинді жамылғы – қаңқа тәрізді сауытты жабын Хламидомонада жасушасының сыртын қаптайды қабықша Хламидомонаданың қозғалуы – талшықтары арқылы Хломидомонаданың көбеюі – жынысты , жыныссыз Хлоропластары бар тірі жасушалар тобынан тұрады – фотосинтездеуші
Хлоропласттың қызметі – өсімдікке жасыл түс беру Хлороплпстардағы АТФ нің синтезделуіндегі энергия көзі болып табылатын не.Жарық. Хлорофилл орналасқан – жасыл түсті пластидтерде Хлорпластардың ішінде орналасқан ерекше қасиетті құрылымдары не деп атайды.Граналар. Хордалылардың тыныс алу жүйесінің негізгі мүшесі – өкпе Хош иісті – күлте Хош иісті, тәтті шырын бөледі – бөліп шығарушы ұлпа Хризантеманы көбейтуге болады-қалемшесімен
Хроматофор спираль (оралма) пішінді жіп тәрізді балдыр – спирогира Хроматофоры білезік пішінді балдыр – улотрикс Хроматофоры тостаған пішінді балдыр – хламидомонада Хромопластардың қызметі – гүл, жеміске қызыл, сары түс беру Хромосолар орналасқан-ядро Хромосома бөлігінің 180-қа бұрылып орналасуы- инверсия
Хромосомаға және гендік жиынтыққа байланысты денелік жасуша қайсысына сәйкес келеді-зиготаға Хромосомаға және гендік жиынтыққа байланысты денелік жасуша қайсысына сәйкес келеді-зиготаға Хромосомалар болатын – ДНҚ Хромосомалар жасушада ... орналасқан – ядрода Хромосомалардың қызметі – Тұқым қуалау Хромосомалардың бар жері-ядро Хромосомалардың жартылай жиынтығы гаплоидты Хромосомалардың құрылысы,мөлшері,көбею мерзімдері,жыныс мүшелері генетикалық өлшем Хромосомалық теорияны жарыққа шығарды-Т.Морган Хромосоманның атқаратын қызметі.Тұқымқуалаушылықпен өзгергіштік. Хромосоманың атқаратын қызметі-тұқым қуалаушылық ақпаратты сақтайды Хромосоманың қызметі-Тұқым қуалаушылық ақпаратын сақтайды Хромосомдық мутацияларға жататынын анықтаңыз-полиплоидия Ценуроз ауруын тудыратын құрт-миқұрт Циста біржасушалы ағзадардың уақытша формасы.Биологияда циста деп тағы нені атайды -Кірпікшелі кебісшеге тұрақты форма беретін тығыз қабықты
Цистицеркоз ауруының әсерінен-көз көрмей қалады Цитозинге комплементарлы нуклеотид – гуанин Цитоплазма – Іркілдек сұйықтық Цитоплазма құрамы-нәруыз және май заты Цитоплазмада ... жүреді – қоректену, тынысалу Цитоплазмалық тұқымқуалауды зерттеудің негізін салған К.Корренс,Э.Баур
Цитоплазманың түп негізі- Гиалоплазмалар Ч.Дарвин бойынша тіршіліктің негізгі қозғаушы күші не-тіршілік үшін күрес және тұқымқуалаушылық негізіндегі табиғи сұрыптау Ч.Дарвин қолдан сұрыптаудың қай формасын шығарды-методикалық Ч.Дарвин -эволюцияның қозғаушы күшін ашты
Шайнау және бет қимыл бұлшық етттеріне жатады-бас бұлшық еттері Шала түрленіп дамитын будақдене – шегіртке Шала піскен еттен,жұғады-сиыр цепені Шала пісірген жане шала қуырған функасы бар еттен жұғатын ауру-финноз Шала түрленіп дамиды бунақденелілер – Инелік Шала түрленіп дамитын бунақдене- сүңгуір
Шалқанды себу керек-ерте көктемде Шамалы қозғалмалы сүйектер – омыртқа
Шаңжапырақ тәрізділердің жер бетінде кеңінен таралу кезеңі Девон Шаңжапырақтың мүшелері – жапырақ, тамыр, қысқарған сабақ Шаңжапырақтың көбеюі жүреді спорамен Шаңқая түскен жарықтың көзге әсері – рецепторларды тітіркендіреді Шапанша (мантия) дегеніміз – ұлудың тұлғаны қаптаушысы Шар тәрізді іші қуыс ұрық...... деп аталады- бластула Шарана туғанға дейін дамиды – жатыр қуысында Шартсыз және шартты рефлектер туралы ілімді ашқан ғалым - И.П.Павлов
Шартсыз рефлекстер доғалары өтетін – тек үлкен ми сыңарларындағы жұлын арқылы Шартты рефлекс – иіскеу Шартты рефлекс доғалары міндетті түрде өтетін жер-үлкен ми сыңарларының қыртысы Шаршы гүлділер тұқымдасы өсімдіктерінің жемісі- бұршаққын,бұршаққынша Шаршыгүлділер (орамжапырақгүлдер)тұқымдасында – 6 аталық, 2 аналық Шаршыгүлділер тұқымдасының гүлдеріндегі аталықтың саны-алты Шаршылы өрмекшінің тыныс алу мүшесі –Ауа қапшығы Шашақ тамыр жүйесі бар өсімдік – сұлы Шашақ тамыр жүйесі бар өсімдік-жүгері Шашақ тамыр жүйесі бар өсімдік-Пияз Шаштың жылтырлығы мен жұмсақтығы-май бездеріне байланысты Шаян ұрпағының дамитын орны – аналықтың құрсақ аяқтарында Шаян тәрізділердің тыныс алу мүшесі-желбезектер Шаянның будақталған жүретін аяқтары ... жұп – төрт Шаянның зәр шығару мүшесі – қос жасыл бездер Шаянның көкірегіндегі бунақты аяқтары қандай қызмет атқарады-жүретін қызмет атқарады Шаянның бунақты аяқтарының қайсысы өте ірі қысқашқа айналған-көкірегінде орналасқан бір жұп аяғы Шаянның көбею түрі – уылдырық шашады Шаянның көкірегіндегі аяқ саны 8 жұп Шаянның көкірегіндегі бунақты аяқтары қандай қызмет атқарады-жүретін қызмет атқарады Шаянның құрсақ бұнағындағы қысқа аяқшалар саны- екі-екіден Шаянның судағы тіршілік ету .... байланысты желбезек арқылы тыныс алуына жүктеу 3,23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау