Оралтаева А. С. Аналитикалық химия. Зертханалық практикумы

Мұндағы: Са - амальгаманың конц-сы

I_a - оның активтілік коэф-ті

C_H тотықсызданатын иондардың конц-сы

L_H - оның активтілік коэф-ті

а_hg - амальгамадағы сыныптың активтілігі

E⁰ - электродтардың стандарттық потенциалы.

Процесс ксзінде тізбектегі ток күші өседі, ал катодтың бетіндегі иондардың концентрациясы кемиді. Бірақ диффузия әсерінен ерітінді массасынан бетіне тамшылар яғни иондардың жаңа бөліктері беріліп отырады. Тізбектегі ток күші диффузияның жылдамдығына байланысты болады:

I = 10^-5 A болғандықтан ионның концентрациясы ерітіндінің түбінде тұрақты болады, ал катодтың қабатының концентрациясы нөлге жақын, сондықтан концентрациялар айырма да тұрақты болады. Тепе-тендік күйінде келуін сипаттайтын тұрақты тоқ күші диффузия (Id) деп аталады:

Амальгаманың концентрациясы ток күшіне пропорционал:

Егер /2/ теңдеуді /5,6-га/ қойсақ, теіңдік мына түрге келеді.

(8) теңдеу полярографиялық толқындар теңдеуі деп аталады, ал Е₁ шамасы жартылай толқын потенциал деп аталады.

Ток күшінің кернеуге графикалық байланыстылығы полярограмма деп аталады және оның түрі былай бейнеленеді.

I Id E

D - диффузия коэффициентті

m - капилярдан таматын сыныптың массасы, мг

t - тамшы түзілу уақыты.

Полярографиялық қондырғының принципиалдық кестесі төмендегі суретте кескінделген.

Талданатын ерітінді (2) анод деп аталатын 7 түбінде сынап қабаты (1) бар 6 электролизерде (3) орналасқан. Резервуар 4 мен қосылған тамғыш сынапты электрод- тың (4) қызметтін катод атқарады. 3 Электродка берілетін сыртқы кернеуді 2 реохордпен немесе кернеу бөлгіштің (7) алмастыруға болады. Ток күшін гальваномстрдің (6) көмегімен аламыз. 1

Әсіресе тұрақты ток күші жылдам анықталатын айналатын және дірілді платиналық микроэлсктродтарда кеңінеп қолданылады.

Тура полярография әдісі полярографиялық толқынды және Илькович теңдеуін қолдануға негізделген.

Сандық талдауда градуирленген график әдісін қолданады. Графикті бірнеше стандарттың ерітінділерін полярографиялау бойынша тұрғызады. Бұл әдіс нақты болып табылады.

H h3 h2 h1

Бұл әдісте бірдей жағдайда стандарттық полярограмманы және талданатын ерітіндіні түсіреді және Сх-ті есептейді. Мұндағы: CCT. Cx – стандарты және талданатын ерітіндінің концентрациясы; hxHCT –толқынның биіктігі.

Кеңінен таралған әдіс - қосу болып табылады. Талданатып ерітіндінің полярограммасын түсіреді. Осы электролиздегі белгілі көлемде стандарттык ерітіндіні қосамыз да, полярограммасын түсініп толқынның биіктігі бойынша есептейміз.

h_x - анықталатын затгың толқын биіктігі;

h_х+ст - анықталатын және қосылатын заттың биіктіктерінін

жиынтығы,мм.