Өңдеу Мамандығы: «Мейірбике ісі» Курсы: 3 Семестрі: 6


Ішкі мүшелерді ультра дыбысты зерттеу: кеуде клеткасын УДЗ



жүктеу 1,53 Mb.
бет4/9
Дата05.02.2018
өлшемі1,53 Mb.
#8499
1   2   3   4   5   6   7   8   9

Ішкі мүшелерді ультра дыбысты зерттеу: кеуде клеткасын УДЗ.

Тексеру мақсаты: кеуде клеткасындағы сұйықтықты анықтау.

Көрсетілімдері:

  1. R-граммада көрінетін патологиялық өзгерістер.

  2. базальді плевритке күдіктену.

  3. пункция алдында плевральді қуыстағы сұйықтықтың орнын анықтау.

Арнайы дайындықты талап етпейді.

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 62 мин (70%)

Функционалды зерттеу бөлімшесінде радиоизотоптық және ультрадыбыстық зерттеу әдістерімен танысу.



12. Жаңа тақырыпты бекіту. 18 мин (20%)

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.



Тесттер:

Ультра дыбыс бұл:

А) адамға естілмейтін, физикалық ортада толқулар

Б) электромагнитті толқынның түсуі

В) оптикалық сәулелену

Г) корпускулярлы сәулелену

2 Тәулік ішінде бөлінетін өттің мөлшері қалыпты жағдайда қанша:

А) 200-400 мл

Б) 500-700 мл

В) 500-1500 мл

Г) 1500-2000 мл

3 Ультра дыбысты тексеру бұл:

А) қабат бойынша рентгенологиялық тексеру

Б) рентгенологиялық тексеру

В) эхолакация принципіне негізделген диагностика

Г) барлығы дұрыс

4 Холеграфияға көрсеткіш:

А) созылмалы холецистит

Б) өт тас ауруы

В) өт жолдарының дискенезиясы

Г) барлығы дұрыс

5 Холеграфияға қарсы көрсеткіш:

А) созылмалы бауыр аурулары

Б) созылмалы холецистит

В) жүктілік

Г) йодқа организмнің өте сезімталдығы

6 Рентгенологиялық тексеру үшін қандай препарат қолданылады:

А) атропин

Б) баралгин

В) билигност

Г) энзопрост

7 Рентгеноконтрастты зат қай жерге енгізіледі:

А) күре тамырға

Б) зонд арқылы он екі елі ішекке

В) клизма көмегімен тік ішекке

Г) барлығы дұрыс

8 Қандай тексеру әдісінде арнайы дайындауды талап етпейді:

А) УДЗ және холецистография

Б) УДЗ және холеграфия

В) Холецистография және холеграфия

Г) барлық тексеру әдісіне дайындау қажет

9 Холецистография кезінде қандай асқынулар болуы мүмкін:

А) басайналу

Б) көңілінің айнуы

В) іш өту

Г) барлығы дұрыс

Д) барлығы дұрыс емес

10 Йоды бар препараттаға организмнің сезімталдық белгілерін тап :

А) көзінен жас ағу, түшкіру, насморк

Б) көңілінің айнуы, құсу

В) гиперемия, ісіну, инъекция жасаған аймағының ауырсынуы

Г) барлығы дұрыс



Ситуациялық есептер.

1.Холеграфиядан кейін науқаста асқыну пайда болды; басының ысыған сияқты сезімнің пайда болуы, аузына металды дәмнің келуі, басайналу, көңілінің айнуы, кейде ішінің ауырсынуы. Медбике науқасты тексеруге дайындау кезінде қандай іс-әрекетті ұмытты ?

2.Науқасқа йодты препараттың сынамасын жасаған кезде йодқа организмнің өте сезімталдығы анықталды. Сіздің ары қарай тактикаңыз қандай ?



13. Сабақты қорытындылау. 4 мин (4%)

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады



14. Үйге тапсырма беру. 4 мин (4%)

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет



7 - сабақ

1 Сабақтың тақырыбы: Мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру және іске асыру.

2. Сағат саны: 180 мин (100%)

3.Сабақ түрі: практикалық

4.Сабақтың мақсаты:

оқыту: оқушыларды мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру және іске асыруға үйрету.

тәрбиелік: оқушыларды мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру және іске асыру

кезінде этика және деонтологиялық заңдылықтарды ұстануға тәрбиелеу.



дамыту: оқушыларда мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру және іске асыру қабілеттілігін дамыту.

5. Оқыту әдісі: көрме, пікірталас.

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютер, мультимедиялық құрылғы.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, буклеттер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.

б) оқыту орны: № 2, 3, 4 бөлмелер.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.



Қосымша (Қ)

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, Құспанова А.Р, Ахметова К.А. – Көкшетау, 2006.



8. Ұйымдастыру кезеңі: 10 мин (12%)

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті.

9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 28 мин (30%)

ультра дыбыс туралы түсінік

- ағзадағы ультрадыбысты қабылдайтын мүшелер

- ультрадыбысты аппаратуралардың құрылысы

- ультрадыбысты зерттеуге науқасты дайындау

- ультрадыбысты зерттеу жүргізу әдісі

- қауіпсіздік техникасын сақтау

- кіші жамбас мүшелерін УДЗ-ға дайындау ерекшеліктері



10. Жаңа сабақты түсіндіру : 54 мин (60%)

Жоспар:


  • Мейірбикелік үрдістің бес кезеңі

  • Мейірбикелік ауру тарихы

  • «мейірбикелік үрдіс түсмініктемесі »

  • Мейірбикелік күтімді ұйымдастыру және орындау

  • Организмнің 14 негізгі қажеттілігі (Маслоу бойынша)

  • «Мейірбикелік диагноз» түсініктемесі

  • Мейірбикелік үрдістің бес кезеңі

  • Мейірбикелік ауру тарихы түсініктемесі

  • Мейірбикелік үрдістің картасы

  • Мейірбикелік күтім күнделігі

Медбикелік процесс түсініктемесі 50 жылдар ортасында АҚШ та кең таралды.Америка және Европа қазір заман медбикелік ісі моделінің ең негізгі түсініктерінің бірі – медбикелік процесс.
Мейірбикелік үрдіс – бұл медбике практикасында қолданылатын ілімге қаратылған әдіс болып, денсаулықты сақтау практикасында медбике орнының жаңа түсінігін береді, және одан тек қана техникалық жағынан жақсы дайындықты қана емес сонымен қатар науқас күтіміне өнерпаздықпен жандасу науқасқа жеке бір адам есебінде қарым-қатынаста болуды талап етеді.

Мейірбикелік үрдіс: Біріншіден, науқастың күтіміге болған мұқтаждықтарын, екіншіден, ол науқастың негізгі мәселелері және оның нәтижелері, үшіншіден, науқастың мәселелерін толықтыруға қаратылған күтім жоспарын анықтайды. Төртіншіден медбикелік ісінің жетістіктерін кәсіби нәтижелерін анықтайды. Ең бастысы, медбикелік процесс көмек көрсетудің сапасын бақылауға кепілдік береді.

Мейірбикелік үрдістің жақсы жақтары:


  • Мейірбике күтіміне тізімді және жеке қарау науқаспен оның отбасының күтімін жоспарлау және қамтамасыз етуде актив қатысуды талап етеді

  • Науқастың басты мәселелерімен, мұқтаждықтарын қамтамасыз етуде бағытталған уақыт және заттардан кеңінен қолданылады.

  • Мейірбикенің көмегімен білімі сапасына кепілдік береді.

  • Мейірбикенің медициналық қызметке қаратылған білімі жауапкершілігі мен сенімділік дәрежесі анықталады.

  • Медициналық қызмет көрсетудің қауіпсізлігін қамтамасыз етуді Америкалық психофизиолог А. Маслоу 14 негізгі қажеттілікті бөлді:

  1. Тыныс алу, 2.Тамақ жеу, 3. Су ішу, 4. бөлу, 5. Ұйықтау, демалу, 6. Таза болып жүру, 7. киіну, шешіну, 8. Қалыпты температураны сақтау, 9. Дені сау болу, 10.Қауіптен сақтану, 11.Қозғалыс, 12. Қарым қатынас, 13.Табысқа жету, 14. Жұмыс істеу, оқу, ойнау.

Мейірбикелік үрдістің кезеңдері:

Науқасты тексеру, жағдайына баға беру медбикенің көмек жоспарын түзу, жоспарды іс-жүзіне асыру, және өзгерістерді енгізіп нәтижелерді бағалау.

Тексеру мақсады- науқастың көмек сұрап келген кездегі денсаулығы турасында, бір-бірімен байланыстыра отырып ақпарат жинау.

Тексеру субьектив және обьектив болады.

Ақпарат беруші науқастың өзі болып, ол өзінің денсаулығы турасында айтуы – субьектив ақпарат. Ақпарат берушілер – науқастың отбасы, жұмысы жағынан, достары,кейдесоқ жолаушы болуы мүмкін. Олар, егерде науқас жас бала есі ауысқан немесе есінен таңған жағдайда болса ақпарат береді. Обьективті ақпаратқа медбике жүргізген тексеру нәтижелері кіреді: (социальді жағдайы, науқас жасайтын жеке жұмыс істейтін ортадағы өзара қарым-қатынастары), мәдени жағдайы (дінді), рухани жағдайы (мінезі, жеке өзіне ғана баға беру), физикалық тексеру нәтижелерін анықтау болып табылады. Ақпарат жинау кезінде медбике науқаспен «емдеу» қарым-қатынастарын орнатады:


  • науқас және оның туыстары емдеу мекемелерінен нені күтетіндігін анықтайды.

  • Науқасты емдеу кезеңдерімен таныстыру:

  • Науқасты өз жағдайына дұрыс баға беруге үйрету:

  • Қосымша зерттеуді талап ететін ақпаратты жинайды(жұқпалы аурумен түрлі аурулармен ауруы, операциялар)

  • «науқас-отбасы», науқас және отбасының ауруға қарым-қатынасын анықтайды.

Мейірбикелік үрдістің I-кезеңі нәтижесі бұл медбикенің науқас турасында жинаған ақпаратын оның ауру тарихына жазылуы. Медбикелік ауру тарихы юридик баяндама, яғни медбикенің тәуелсіз кәсіби құжаты. Медбикелік ауру тарихының мақсаты медбикенің іс-әрекетін бақылау, дәрігер бұйрығын және өзі түзген күтім жоспарын іске асыру, медбикелік ісі сапасын және медбикелік тәжірибесін талдау.

Мейірбике тексеру нәтижелерін талдау бастағанда медбикелік процесстің II-ші кезеңі, науқас мәселелерін анықтап, медбикелік диагнозды қоюға өтеді.

Бұл кезеңнің мақсаты біріншіден, науқас организмінің, пайда болған мәселелерге жауап реакциясын анықтау болып табылады.

Екіншіден, осы мәселелердің келіп шығуына себепші болған факторларды анықтау керек . Үшіншіден, науқастың осы мәселелерін алдын алу немесе шешуге мүмкін болған күшті жақтарын анықтау. Науқастың денсаулығымен байланысты болған мәселелер бірнешеу болуы мүмкін және медбике олардың арасынан ең негізгісін анықтауы қажет. Қажеттілігі бойынша мәселелер біріншілік, аралық және екіншілік болуы мүмкін. Емделмесе, ауыр асқынуларды келтіріп шығаратын мәселелер біріншілік, аралық мәселелер науқастың өміріне қауіп төндірмейтін қажеттілік. Екіншілік болса, науқастың ауруына ешқандай қатынасы жоқ мәселер. Екінші кезеңнің міндеті медбикелік диагнозды қою болып табылады.

Мейірбике тексеру, диагноз қою және науқастың біріншілік мәселелерін анықтаған соң, күту мақсады, күзетілген нәтижелер мен оның мезгілін белгілеп, медбикелік процесстің III-ші кезеңіне, медбикелік көмекті жоспарлауға өтеді.

Күтім жоспары медбикелік ісін жүзеге асырады, оның іс –шараларын және басқа мамандармен байланыстырады. Күтімнің жазба жоспары жетілдірілмеген күтім қауіпін азайтады. Бұл медбикелік көмегінің сапасын анықтайтын юридик құжат болып, медбике күтімін қамтамасыз етуге қажетті материалдар мен жабдықтар үшін жұмсалған шығындарды анықтайтын құжат болып саналады. Жоспарланған күтім науқас пен оның отбасы қатысуының қажеттілігін есте сақтай отырып және одан күтілетін нәтижелер. Күтім төмендегі талаптарға жауап беруі керек: мақсатқа және міндеттерге жете алатын, әрбір міндетті атқару үшін оның жоспар белгіленуі керек. Мақсатты анықтау, оларды амалға асыруда науқас,оның отбасы мүшелері және басқа мамандар қатысады. Әрбір мақсад және күтілетін нәтижені бағалау үшін уақыт бөлінеді. Мақсадтар қысқа және ұзақ мерзімді болуы мүмкін. Қысқа мерзімді мақсадттар бұл қысқа уақыт ішінде, 1-2 аптада амалға асырылады. Ол аурудың жедел кезеңінде анықталады және жедел медбикелік күтімі жоспарға мұқтаж болады. Ұзақ мерзімді мақсаттар екі аптадан көп уақыт ішінде амалға асырылады. Ол аурудың қайталануын, асқынулардың алдын алуды, денсаулықты тіркеу және социальді үйренуге қаратылған болады. Бұл мақсадттарды амалға асыру көбіне науқастың ауруханадан шығу уақытына тура келеді.

Мақсадтарды анықтау және амалға асыруда әрекет, уақыт және жағдайын есепке алу мүмкін.

Мейірбике күтім мақсаты және міндеттерін анықтаған соң, науқас күтімі бойынша жазбаша нұсқау түзеді. Науқастың күтім жоспары медбике амалға асыратын міндеттерін өз ішіне алып, ауру тарихына жазылады.

Мейірбикелік процессіне қорытынды жасап медбике төмендегі сұрақтарға жауап береді:

― күтудің мақсаты неде?

― мен күтетін науқас науқас санасында кім?

Науқастың айналасындағылар, олардың науқасқа қатнасы, жәрдем беру шаралары, медицинаға, науқасқа, емдеу мекемелеріне қатынасы қандай?

― мақсат және міндеттерді амалға асырудағы әдістер қандай?

Мейірбике жоспар түзген соң ,оны амалға асыруға кіріседі. Бұл медбикелік процесстің төртінші кезеңі- медбикенің іс- әрекеттерінің жоспарын амалға асыру болып табылады. Оның мақсаты, науқасты күту, қадағалау үйрету, кеңес беру.



Медбикелік диагноз

  • Бұл медбикенің қатысуын талап ететін, медбикенің қорытынды тексеруінен кейінгі науқастың жағдайы.

Мысалы: ойық жараның пайда болуы, ішектің пункциясының бұзылуы: іш қатуы.Қазіргі кезде Қазақстанда бекітілген медбикелік диагноз жоқ. Науқасқа медбикелік ауру тарихын толтыру.

  1. Тексеру кезінде анық бөлу: субъективті, объективті

  2. Науқастың мәселесін шешуге анықтап алу: физикалық (ауру, жөтел,) психосоматикалық (өлімнен қорқу), социальді, эмоциональді

  3. Күтімді жоспарлауда негізгі, қосымша, потенциальді мәселелерді анықтау

  4. орындауда тәуелсіз өз бетінше мәселелерін шешуді бөлу

  5. нәтижені бағалауда мақсатын көрсету

  6. Аталған тізімнен негізгі адам қажеттілігінен науқас мәселелерін бөлінеді

  1. қалыпты тыныс алу

  2. тамақтану , сұйықтық ішу

  3. физиологиялық бөлінулер

  4. қозғалыс

  5. ұйқы

  6. киіну, шешіну әрекеті, жеке басының гигиенасы

  7. дененің қалыпты температурасын ұстау

  8. қоршаған орта қауіпсізддігін ұстау

  9. қарым қатынас

  10. еңбек және демалыс



Қойылған мақсатты атқару

Тәуелсіз мейірбикенің іс - әрекеті дәрігерді немесе басқада мамандардың талабынсыз, өзінің пікіріне орай іске асырылады. Мысалы: науқас өз-өзіне қызмет істеуге үйрету, оның денсаулығы бойынша, кеңестер беру, тб. Тәуелсіз медбикенің іс-әрекеті дәрігердің жазба бұйрығы және оның бақылауы бойынша жүзеге асырылады. Бұл жерде медбике атқарушы ролінде болып, атқаратын жұмысы бойынша жауапкер болып саналады. Мейірбикенік процесстің 4-ші кезеңі 2 стратегиялық жолмен жүзеге асырылады.

― науқастың күтімін бақылауын оның ауру тарихына белгілеуі

― науқасқа медбике диагнозды қойған соң, медбикелік күту жоспарын түзу, ондағы өзгерген жағдайларды күтіп, бақылау және ауру тарихына тіркеу. Бұл кезеңде науқастағы өзгерістерді қадағалап, жоспарға өзгеріс енгізеді. Процесстің соңғы кезеңі – медбикелік процесстің жетістіктерін бағалау оның мақсаты медбике күтіміне науқастағы өзгерістерді , көрсетілген жәрдем саласы, алынған нәтижелерді бағалау және қорытындылау.



11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 62 мин (35%)

бөлімшелерде мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру және іске асыруды үйрену



12. Жаңа тақырыпты бекіту. 18 мин (20%)

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.



Тесттер:

  1. Мейірбикелік процесс түсінігі ... пайда болған.

а) 90 жылдың соңында Канадада

б) 70 жылда Великобританияда

в) 50 жылдың орталарында АҚШ та

г) 2000 жылы Россияда



  1. Мейірбикелік ісі модельдері ерекшелінеді

а) этика және деонтологияда

б) медбике ісі философиясында

в) кәсіби сапалықта

г) қарыз бен жауапкершілік сезімінде



  1. Мейірбикелік ісі көрсетеді

а) дәрігер нұсқауын орындау

б) инъекцияны орындау

в) медбикелік құжаттарды толтыру

г) қоршаған орта жағдайындағы мәселелерді шешу



  1. Мейірбикелік үрдіс – бұл

а) медбикелік практиканың ғылыми әдісі

б) дәрілік препараттарды тарату

в) медбикелік ісін үйрету

г) ситуация жағдайларды анықтау



  1. Маслоу бойынша адам қажеттілігін неше сатыға бөлінген

а) 5

б) 10


в) 14

г) 20


6. Мейірбикелік үрдістің мақсаты бұл .. .

а) науқасты толығымен емдеу

б) дәрігер нұсқауын қатаң орындау

в) науқасты қадағалау және күту



  1. Сәйкестікті табу

  1. 1 кезең а) жоспарлау

  2. 2 кезең б) диагноз қою

  3. 3 кезең в) медбикелік жоспарды реализация жасау

  4. 4 кезең г) науқасты тексеру

  5. 5 кезең д) медбикелік қатысуларға баға беру

7. Мейірбикеллік үрдісті жүзеге асыру – бұл

а) күтім жоспарын орындау

б) медбике қызметінің координациясы

в) күтімді жүргізу

г) барлығы дұрыс

8. Мейірбикелік үрдістің 1 – кезеңі:

а) күтім жоспарын орындау

б) мәлімет жинау

в) күтімді жүргізу

г) диагноз қою

9. 1 – кезеңде мәліметті ...жинайды.

а) науқастың сөзінен

б) ауру тарихынан

в) амбулаторлы картадан

г) тағайындау парағынан

10. Мейірбикелік үрдістің 5 – кезеңі:

а) күтім жоспарын орындау

б) мәлімет жинау

в) мейірбикелік араласуға баға беру

г) диагноз қою



Ситуациялық есептер

1. Науқасты тексеру кезінде субъективті тексеруді объективті тексеруден

қалай ажыратасыз ? Айырмашылығын атаңыз.

2. Науқасқа медбикелік диагноз қою кезінде қандай мәселерді анықтау керек ?

3. Күтуді жоспарлауда медбикелік процесске қол жеткізу үшін қандай мәселелерді анықтау керек ?

4. Науқастың күтімінде мақсатқа жету үшін, науқастың мәселелерін шешу үшін көмекке кімді шақырасыз.



13. Сабақты қорытындылау. 4 мин (4%)

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады



14. Үйге тапсырма беру. 4 мин (4%)

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет



8 – cабақ

1 Сабақтың тақырыбы: Тыныс алу жүйе қызметі бұзылуы кезіндегі мейірбикелік үрдіс. Оксигенотерапия.

2. Сағат саны: 180 мин (100%)

3.Сабақ түрі: практикалық

4.Сабақтың мақсаты:

оқыту: оқушыларды тыныс алу жүйе қызметі бұзылуы кезіндегі мейірбикелік үрдіспен, оксигенотерапиямен таныстыру.

тәрбиелік: оқушыларды мейірбикелік жұмыс жасау кезінде этика және деонтологиялық заңдылықтарды ұстануға тәрбиелеу.

дамыту: оқушыларда тыныс алу жүйе қызметі бұзылуы кезіндегі мейірбикелік көмек көрсету, оксигенотерапия жасау қабілеттілігін дамыту.

5. Оқыту әдісі: рольдік ойындар, жағдайды моделдеу

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютер, мультимедиялық құрылғы.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, буклеттер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.

б) оқыту орны: № 2, 3, 4 бөлмелер.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.



Қосымша (Қ)

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, Құспанова А.Р, Ахметова К.А. – Көкшетау, 2006.



8. Ұйымдастыру кезеңі: 10 мин (12%)

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті.

9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 28 мин (30%)

  • Мейірбикелік үрдістің бес кезеңі

  • Мейірбикелік ауру тарихы

  • «мейірбикелік үрдіс түсмініктемесі »

  • Мейірбикелік күтімді ұйымдастыру және орындау

  • Организмнің 14 негізгі қажеттілігі (Маслоу бойынша)

  • «Мейірбикелік диагноз» түсініктемесі

  • Мейірбикелік үрдістің бес кезеңі

  • Мейірбикелік ауру тарихы түсініктемесі

  • Мейірбикелік үрдістің картасы

  • Мейірбикелік күтім күнделігі

10. Жаңа сабақты түсіндіру : 54 мин (60%)

Жоспар:


  • Ентікпе кезінде мейірбикелік үрдіс

  • Жөтел кезінде мейірбикелік үрдіс

  • оксигенотерапия түсініктемесі

• оксигенотерапия көрсеткіші

• оксигенотерапия өткізу әдістері (бирокамера, оггектік жастық, оттектік баллон)

• мұрын катетр және маска арқылы оттекті беру техникасы

• оксигенотерапия жүмыс істеу барсында техника қауіпсіздігін сақтау ережелері

• оксигенотерапиядан соң болатын асқынулар
Ентікпе, бұл – тыныс алудың күші мен ритмінің бұзылуымен сипатталатын жағдай. Ентігу кезінде тыныс жиілігі мен тереңдігі өзгерісімен айқындалатын тыныс реттелуінің бұзылысы дамиды. Тыныс бұзылысының үш түрін бөледі: инспираторлы, экспираторлы, аралас.

Инспираторлы ентігу қиын дем алумен сипатталады, шулы дем алу пайда болады. Ол көмейдің тарылуында, дауыс желбезегі спазмында, ірі бронхтарды ісікпен қысуында дамиды.

Экспираторлы ентігу. Қиын дем шығарудың қиындауымен сипатталады. Майда бронхтар мен бронхиолалардың қуысы тарылуында, бронхиальды демікпе, обструктивті бронхит, өкпе эмфиземасы сияқты сырқаттарда дамиды.

Аралас ентігу.

Кезінде дем алу мен шығару бірдей қиындайды. Бұндай ентігу өкпенің тыныс беткейінің айқын азаюында дамиды. Ол жедел пневмония, пневмоторакс кезінде уақытша, ал өкпе эмфиземасы кезінде үнемі ұсталып тұрады. Ентігу негізінде тыныс мүшелері сырқаттарында дамитын тыныс жетіспеушілігі жатады. Кенеттен дамыған ентігу, ағзада оттегі жеткіліксіздігі мен көміртегі жиналуымен сипатталатын жағдайды тұншығу дейді. Ұстама түрінде дамитын тұншығуды демікпе (астма ) деп атайды. Бронхиальды демікпе кезінде дамитын тұншығу себебі майда бронхтар спазмы, шырыш қабат ісінуі мен қою қақырық жиналуы.

Бұл кезде дем алу қиын, ұзақ әрі шулы.

Жөтел – тыныс жолдарынан бөгде денелер мен шырышты, қақырықты шығаруға бағытталған қорғаныс – рефлекторлы акт болып табылады. Жөтел рефлексі қақырық септігін тигізеді. Жөтел қақырық шықпаған кезде құрғақ ,ал шықса ылғалды саналады. Құрғақ жөтел тембры жоғары болады.Төсектегі жағдайды ауыстырғанға байланысты шыққан қақырық өкпедегі қуысты процесті көрсетеді. Тағам қабылдауға байланысты дамыған жөтел кеңірдек пен өңештің арасында байланыс барын көрсетеді, бұндай байланыстар өңеш қатерлі ісігі бронхқа ашылуында дамиды. Жөтел үздіксіз болуы мүмкін, плевра, өкпе және бронх созылмалы қабынуларында кездеседі. Ол ауызын толтыра қақырық тастаумен сипатталады. Ұстама тәрізді жөтел коклюш немесе тыныс жолдарына бөгде заттар түскенде дамиды.

Қақырық – жөтелу немесе қақыру кезінде түсетін тыныс жолдарының патологиялық секреті. Сипатына қарай қақырық шырышты, серозды , іріңді, аралас, қанды болады.қақырық пайда болуы өкпеде немесе бронхтарда патологиялық процесс дамығанын көрсетеді. Тыныс жолдары сырқаттарының белгісі ретінде бағалау үшін қақырықтың түсіне, көлеміне, консистенциясына, иісіне және құрамындағы заттарға көңіл бөлу керек.

Кеуде тұсында ауырсыну плевра қабынуы кезінде дамиды, өкпеде қабыну дамығанда және плевриттерде дамиды. Плевральды ауырсынуға дем алған кезде ауырсыну тән. Ауырсынуды басу үшін науқас беткейлі тыныс алуға мәжбүр болады және жөтелуге қорқады. Ол өзіне ыңғайлы жағдайда, ауырсынатын жағында жатады, бұл кезде плевра үйкелісі төмендеп ауырсыну басылады.

Қан түкіру - қақырықта жіпше тәрізді немесе ал қызыл қан пайда болуы өкпеден қан кетуді көрсетеді.

Өкпеден қан кету кезінде жөтелгенде қан шығады, ол ал қызыл түсті, көпіршікті, сілтілі реакциялы болады. Өкпеден кеткен қаннан асқазан қаны ерекше болады: қан тағаммен араласқан, қошқыл түсті, қышқыл реакциялы, кейде ұйып қалған болады. Қызыл иектен, мұрын – жұтқыншақтан қан кетуден ажырату үшін ауыз қуысын, тамағын мұқият қарау керек. Қызыл иектен, мұрын – жұтқыншақтан, бадамша безінен кеткенг қанды сұйықтық қоңыр түсті болады.

Оксигенотерапия (оттегімен емдеу)- емдеу мақсатында оттегін қолдану. Ол организмде оттегі жетіспейтін жағдайда өте тиімді. 40-50 % оттегі бар газ коспасын жұту кан тамырындағы канды бюіршама тез толтьырып қалыпқа келтіреді. Оттегімен жүргізген емнен кейін сыркаттың көңіл- күйі көтеріліп, көгеруін азайтады, тыныс алуы неғұрлым сирек әрі терендей түседі, ентікпесі кетіп, жақсарады. Атмосфералык ауамен белгілі бюір катынаста оттегі ылғалдануы титіс. Оттегімен емдеу үзақ та үздіксіз болуы тиіс. Оттегін тиімді және үнемді пайдалану қажет. Оттегін кеп беруден қашык болу керек, себебі жоғарғы концентрациядағы (70 % жоғары) оттегі жүрек- қан тамыры жүйесіне және дем алуға теріс әсер етеді.

Оттегін мұрын катетрлері аркылы оттегі жастығынан, оттегі палаталарының көмегімен тікелей балоннан немесе орталык оттегі станциясынан беруге болады.

Оксигендік терапия көрсеткіштері:

Науқастарды гипоксимия уланған жағдайда (артериялык қан кысымды оттектік денгейі төмендеген) оксигендік терапия тағайындалады. Тыныс алу булшық еті паралич жөне окпенің желденуі, бузылуы кезінде, дәрілік заттардың мөлшерін көп кабылдағанда, өкпе ісігінде ауыр инфекциялық ауруларда, жүректің әр түрлі этиологиялык зақымдануына гипоксия дамиды. Тыныс алғанда оттектін 40-50 % құрамына газдык қоспаны косқанда артериялық кан кысымы жағдайға дейін жоғарлайды. Оттектік терапия қолданылғаннан соң науқас жағдайы жақсарып, көгеру төмендеп терең тыныс алу сирейді. Ентігу азайьщ жүрек соққысы жақсарады.

Оттегін ингаляциялық өдіспен енгізу. Оттегін қолданудын алдында тыныс жолдарыньщ өткізгіштігіне, онда қакырықтың немесе күсық массасының жиналмағанына көз жеткізу қажет.

Оттегін ингаляциялык жолмен енгізу үшін мынадай аппаратуралар: редуктормен қамтамасыз етілген оггегі бар баллон, оттегі жастығы шүмегі және мундштукті резеңке түтік болуы қажет. Оттегін жастыққа былайша толтырады: мундштугын шығарып, резеңке түтікті оттегі баллонының редукторына қосады, вентильді баяу ашады да жастықты толтырады. Жастыкты толтырған кезде редуктордың вентилі мен жастыктың шүмегін жабады, ауызды қүрғатпау және оттегін ылғалдау үшін дымқыл дәкемен ораған мундштук кигізеді. Мундштукты сырқат аузынан 4-5 см қашықтау үстап, резенке түтікке жіберетін клапанды біртіндеп ашу керек. Жоғары кысымның салдарынан оттегі шығады да, дем алған кезде тыныс алу жолына түседі. Оттегінің түсу жылдамдығын түтіктегі шүмекпен әрі оттегі түгел шыкканша жастықтың бұрыш- бүрышын басу жолымен реттейді. Әдетте сырқаттар минутьына 4-5 л берілетін оттегін жақсы қабылдайды. Жастықтағы оттегі 4-7 минутқа жетеді, ал содан сон оны артық сақталған жастықпен ауыстырады немесе қайтадан оттегімен толтырады.

Берілген тәсілмен ендіру кезінде отгегін ылғалдау жеткіліксіз, ол ауыз куысы мен мұрынның шырышты кабатын кептіреді, сондықтан оттегін мүрын катетрлері арқылы енгізу дүрыс.



жүктеу 1,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау