Мартен пешін пайдалану әдісі
Сурет 1 – Мартен пешінің сызбасы
Суретке түсініктеме. 1,2,10,11-регенераторолары, 3,9-газ үшін канал, 4,8-ауа үшін канал,
5-терезелері, 6-под, 7-кеңістік, 12,14-клапандар, 13-түткіше
Әдебиет
Бирман А.М.Основы экономических знаний о социалистическом производстве. М., 1982.
Бушмич А.И., Розов В.К. Экономика и организация промышленного производства. М., 1982.
Крючков К.Г. Территориальная организация сельского хозяйства. М.: Мысль, 1980.
Нарциссов В.П. Научные основы систем земледелия. М.: Колос, 1982.
Одум Ю. Основы экологии. М.: Мир, 1975.
Основы промышленного и сльскохозяйственного производства / Под.ред. А.Ф.Куракина. М, 1981.
Плоткин М.Р. Основы промышленного производства. М., 1977. Экономика социалистической промышленности / Под. Ред. Л.Р.Итина и др. М., 1980.
Ракитников А.Н. География селського хозяйства. М.: Мысль, 1970.
Бақылау сұрақтары:
Металлургия кешеніне сипаттама?
Металлургияның қандай 2 саласы бар?
«Өндіру» мен «өңдеудің» айырмашылығы неде?
Дайын өнім шығаратын мемлекеттерді ата?
ТАҚЫРЫП 3. Зертханалық жұмыс №3 –
Отын-энергетика өнеркәсібі.
Мақсаты: студенттерге отын-энергетика кешеніндегі шикізат шығын анықтау.
Әдістемелік нұсқау: студенттің өзіндік жұмысы.
Жұмыс барысы:
Тапсырма 1: дәптерге жазбаша сипаттама беріңдер.
Дәстүрлі емес энергия көздері, яғни жел, күн энергиясы.
Оларды пайдаланудағы артықшылықтар мен кемшіліктерді ашып көрсету.
Тапсырма 2: Белгілі бір кәсіпорынның көрсеткіштерін пайдаланып, шикізат шығынының нормасын есептеңіз.
Негізгі шикізаттың шығын нормасы әртүрлі көрсетіледі. Ең кең таралғаны – бір өнім түріне жұмсалатын шикізат шығының үлесті салмағын көрсететін нормалар.
Кейбір материалдар үшін тасымалдау және сақтау кезіндегі ең төменгі шығындар да есептеледі.
Жалпы түрде негізгі материалдар шығынының нормасын анықталуы келесі өрнекпен жасалынады:
(3)
мұнда Нм — бір өнімге жұмасалатын материал шығынының нормасы;
Пм—дайын өнімдегі материалдың пайдалы бөлігі;
От — технологиялық қалдықтар;
От.и — технологиялық қалдықтардың пайдаланылатын бөлігі;
Оо — ұйымдастырушылық-техникалық сипаттағы шығындар;
Оо.п— ұйымдастырушылық-техникалық сипаттағы шығындардың пайдаланыт бөлігі.
Әдебиет
Бирман А.М.Основы экономических знаний о социалистическом производстве. М., 1982.
Бушмич А.И., Розов В.К. Экономика и организация промышленного производства. М., 1982.
Крючков К.Г. Территориальная организация сельского хозяйства. М.: Мысль, 1980.
Нарциссов В.П. Научные основы систем земледелия. М.: Колос, 1982.
Одум Ю. Основы экологии. М.: Мир, 1975.
Основы промышленного и сльскохозяйственного производства / Под.ред. А.Ф.Куракина. М, 1981.
Плоткин М.Р. Основы промышленного производства. М., 1977. Экономика социалистической промышленности / Под. Ред. Л.Р.Итина и др. М., 1980.
Ракитников А.Н. География селського хозяйства. М.: Мысль, 1970.
Бақылау сұрақтары:
Отын-энергетикалық кешенінің құрылымын түсіндіріңіз.
Отын-энергетикалық кешеніне сипаттама беріңіз.
Қазақстанның отын-энергетикалық кешенінің сипаттамасы.
Қазақстанның отын-энергетикалық кешенінің ерекшеліктері.
ТАҚЫРЫП 4. Зертханалық жұмыс №4 –
Химия өнеркәсібі.
Мақсаты: кәсіпорынның өндірістік қауттылығына әсер етуші факторларының рөлін анықтау.
Әдістемелік нұсқау: студенттің өзіндік жұмысы.
Жұмыс барысы:
Тапсырма 1: дәптерге жазбаша сипаттама беріңдер.
Химия кешені: минералдық тыңайтқыш өндірісі және синтетикалык өндіріс салаларының маңызы.
Тапсырма 2: 2-кестедегі мәліметтерді пайдаланып, зауыттың өндрістік қуаттылығына әсер ететін фаткорлардың рөлі мен орнын анықтау. Химия өнеркәсібінің ерекшеліктерін көрсетіңіз.
Кесте 2 – Факторлардың жіктемесі
Өндірісті куаттылығының мөлшеріне әсер ететін фаткорлар
|
Өндірістік қуаттылығын пайдалануға әсер ететін факторлар
|
1. Машиналар саны мен олардың техникалық деңгейі
2. Өндрістік алаңдардың ауданы
3. Машиналар арасындағы өткізу қабілеттілігін пропорционалдық деңгейі
4. Алға басушылық технология
5. Механикаландыру және автоматтандыру
6. Материалдардың сапасы, бұйымдардың жетілдірілуі, унификация және стандартизация дәрежесін көтеру
7. Жұмысшылардың техниканы меңгеру дәрежесі.
|
1. Өнімге деген халық шаруашылығының қажеттілігі
2. Кәсіпорынның материалдық-техникалық жабдықталуы
3. Кәсіпорынды жұмысшылармен қамтамасыз ету
4. Жаңа қуаттылықтарды кешенді іске қосу
5. Энергиялық ресурстармен қамтамасыз ету
6. Жабдықтау паркінің құрылымы
7. Жөндеудегі жабдықтардың тұрып қалуы
8. Жабдықтарды ауыстыру мерзімі
9 . Өндіріске қызмет етуді ұйымдастыру
10. Өндірісті жоспарлау мен жабыдқтарға жүктеме түсірудің жетілдірілу дәрежесі
11. Еңбекті ұйымдастыру және ынталандыру
12. Қуаттылықтардың пайдаланылуын біріктіруді ұйымдастыру.
|
Әдебиет
Бирман А.М.Основы экономических знаний о социалистическом производстве. М., 1982.
Бушмич А.И., Розов В.К. Экономика и организация промышленного производства. М., 1982.
Крючков К.Г. Территориальная организация сельского хозяйства. М.: Мысль, 1980.
Нарциссов В.П. Научные основы систем земледелия. М.: Колос, 1982.
Одум Ю. Основы экологии. М.: Мир, 1975.
Основы промышленного и сльскохозяйственного производства / Под.ред. А.Ф.Куракина. М, 1981.
Плоткин М.Р. Основы промышленного производства. М., 1977. Экономика социалистической промышленности / Под. Ред. Л.Р.Итина и др. М., 1980.
Ракитников А.Н. География селського хозяйства. М.: Мысль, 1970.
Бақылау сұрақтары:
Хмия өнеркәсібінің құрылымын түсіндіріңіз.
Химия кешеніне сипаттама беріңіз.
Қазақстанның химия кешенінің сипаттамасы.
Қазақстанның химия кешенінің ерекшеліктері.
ТАҚЫРЫП 5. Зертханалық жұмыс №5 –
Машина жасау мен металл өңдеу технологиясы.
Мақсаты: машина жасау кәсіпорынның құрылымымен танысу және сипаттама беру.
Әдістемелік нұсқау: студенттің өзіндік жұмысы.
Жұмыс барысы:
Тапсырма 1: дәптерге жазбаша сипаттама беріңдер.
Машина жасаудың қазіргі кездегі технологиялары.
Машина жасаудағы өндірісті ұйымдастыру әдістері мен ерекшеліктері.
Тапсырма 2: 2-суреттегі ірі машина жасау кәсіпорынның өндірістік құрылымын қарастырып, оның маңызды және жетекші бөлімшелерін анықтаңыз. Әрбір бөлімшенің қызметтерін анықтаңыз.
Сурет 2 – Ірі машина жасау зауытының өндірістік құрылымының сызбасы
Әдебиет
Бирман А.М.Основы экономических знаний о социалистическом производстве. М., 1982.
Бушмич А.И., Розов В.К. Экономика и организация промышленного производства. М., 1982.
Крючков К.Г. Территориальная организация сельского хозяйства. М.: Мысль, 1980.
Нарциссов В.П. Научные основы систем земледелия. М.: Колос, 1982.
Одум Ю. Основы экологии. М.: Мир, 1975.
Основы промышленного и сльскохозяйственного производства / Под.ред. А.Ф.Куракина. М, 1981.
Плоткин М.Р. Основы промышленного производства. М., 1977. Экономика социалистической промышленности / Под. Ред. Л.Р.Итина и др. М., 1980.
Ракитников А.Н. География селського хозяйства. М.: Мысль, 1970.
Бақылау сұрақтары:
Машина жасау мен металл өңдеу технологиясын түсіндіріңіз.
Машина жасау мен металл өңдеу технологиясына сипаттама беріңіз.
Қазақстанның машина жасау мен металл өңдеу технологиясының сипаттамасы.
Қазақстанның машина жасау мен металл өңдеу технологиясының ерекшеліктері.
ТАҚЫРЫП 6. Зертханалық жұмыс №6 –
Жеңіл және тамақ өнеркәсібі.
Мақсаты: кәсіпорынның өндірістік қуаттылығын есептеу, белгілі бір тамақ өнеркәсібінің кәсіпорнының көрсеткіштері бойынша сипаттама беру.
Әдістемелік нұсқау: студенттің өзіндік жұмысы.
Жұмыс барысы:
Тапсырма 1: дәптерге жазбаша сипаттама беріңдер.
Тоқыма және текстиль, былғары жасау және тері илеу.
Тамақ өнеркәсібінің әр саласына техникалық-экономикалық жағдайына сипаттама беру.
Тапсырма 2: Белгілі бір жеңіл өнеркәсіп саласының кәсіпорнының көрсеткіштерін пайдаланып, өндірістік қуаттылығын есептеу.
Өндірісті қуаттылығын есептеу оның барлық бөлімшелері үшін жүргізіледі және келесі ретпен атқарылады:
—агрегаттар мен технологиялық жабдықтар топтары бойынша;
— өндірістік бөлікшелері бойынша;
— негізгі йехтары мен жалпы зауыт бойынша.
Тігін фабрикаларда тігетін цехтадың өндірісті кқуаттылығын есептеу негізіне өндірістік алаңға сиятын жұмыс орындарының саны салынған. Есебі келесі өрнекпен жасалынады:
(4)
мұндағы S — өнідірістік ағымдарды ұйымдастыру үшін берілетін цехтың өндірістік алаңының ауданы, кв. м; Sн — бір жұмыс орнына келетін өндірістік нормативтік алаңның ауданы, кв. м; Т — жұмыс уақыты, сағ..; t — бір өнімді шығару үшін жұмсалатын уақыт, сағ.
Тапсырма 3: 3-кестедегі мәліметтерді пайдаланып, көрсеткіштерге талдау жасау.
Кесте 3 – «Инстермит» АҚ өндірісінің көлемдері
|
2004
|
2008
|
2008
|
Көрсеткіштер
|
барлығы
|
Оның ішінде
|
барлығы
|
Оның ішінде
|
%
|
|
|
Ет-май цехы
|
Шұжық-кулинариялық цех
|
|
Ет-май цехы
|
Шұжық-кулинариялық цех
|
2004
|
Жалпы өнім, млн.тенге
|
93794
|
51525
|
42269
|
18204
|
7480
|
10724
|
19,4
|
Тауар өнімі, млн.тенге
|
92408
|
50763
|
41645
|
17935
|
7370
|
10565
|
19,4
|
Цехтың жылдық қуаттылығы, тонн
|
-
|
5703
|
2602
|
-
|
890
|
555
|
-
|
Жұмысшылардың орташа жылдық саны,адам.
|
431
|
70
|
86
|
248
|
33
|
51
|
57,5
|
Негізгі өндірістік қорлардың бағасы, млн.тенге1
|
7,7
|
-
|
-
|
5,21
|
-
|
-
|
67,7
|
Әдебиет
Бирман А.М.Основы экономических знаний о социалистическом производстве. М., 1982.
Бушмич А.И., Розов В.К. Экономика и организация промышленного производства. М., 1982.
Крючков К.Г. Территориальная организация сельского хозяйства. М.: Мысль, 1980.
Нарциссов В.П. Научные основы систем земледелия. М.: Колос, 1982.
Одум Ю. Основы экологии. М.: Мир, 1975.
Основы промышленного и сльскохозяйственного производства / Под.ред. А.Ф.Куракина. М, 1981.
Плоткин М.Р. Основы промышленного производства. М., 1977. Экономика социалистической промышленности / Под. Ред. Л.Р.Итина и др. М., 1980.
Ракитников А.Н. География селського хозяйства. М.: Мысль, 1970.
Бақылау сұрақтары:
1. Екі кезеңді салыстырмағанда, өндірістің дамуы туралы не айтуға болады?
2. Не себепті өзгерістер пайда болды?
3. Әрбір цехтың көрсеткіштері қалай өзгерді?
4. Өзгерістердің салдары қандай болды?
ТАҚЫРЫП 10. Зертханалық жұмыс №7 –
Ауыл шаруашылығы өндірісінің негіздері.
Мақсаты: техникалық прогресс пен өндірістің экономикалық даму жағдайын бір-бірімен байланыстыра отырып, қалыптастыру. Қазіргі нарықтық құрылымды ескере отырып қоғамдағы экономикалық және экологиялық жағдайдың өзгерісі мен техникалық тұрғыда жарақталудың өзгерісін бір-бірімен қатар қоя салыстыру.
Әдістемелік нұсқау: студенттің өзіндік жұмысы.
Жұмыс барысы:
Тапсырма: дәптерге жазбаша сипаттама беріңдер.
Мал шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығының өзара байланысын ашып көрсету.
Өндіретін өнімнің тегі және мал ұстау тәсілдері бойынша мал шаруашылығы салаларының жіктемесі.
Әдебиет
Бирман А.М.Основы экономических знаний о социалистическом производстве. М., 1982.
Бушмич А.И., Розов В.К. Экономика и организация промышленного производства. М., 1982.
Крючков К.Г. Территориальная организация сельского хозяйства. М.: Мысль, 1980.
Нарциссов В.П. Научные основы систем земледелия. М.: Колос, 1982.
Одум Ю. Основы экологии. М.: Мир, 1975.
Основы промышленного и сльскохозяйственного производства / Под.ред. А.Ф.Куракина. М, 1981.
Плоткин М.Р. Основы промышленного производства. М., 1977. Экономика социалистической промышленности / Под. Ред. Л.Р.Итина и др. М., 1980.
Ракитников А.Н. География селського хозяйства. М.: Мысль, 1970.
Бақылау сұрақтары:
Ауыл шаруашылығы өндірісінің құрылымын түсіндіріңіз.
Ауыл шаруашылығы өндірісіне сипаттама беріңіз.
Қазақстанның ауыл шаруашылығы өндірісінің сипаттамасы.
Қазақстанның ауыл шаруашылығы өндірісінің ерекшеліктері.
Достарыңызбен бөлісу: |