Название теста



 

Автор теста: Толеугалиева С.Т., Галинова А.Т. 



 

Название теста: Еңбек экономикасы / Экономика труда 



 

Предназначено для студентов специальности: 5В050600   «Экономика» ,  (2  курс 4 оқу жылдық, күндізгі), 

«5В051000-Мемлекеттік және жергілікті басқару» (2  курс 4 оқу жылдық, күндізгі) 



 

Семестр: весенний 



 

Количество кредитов: 3 



 

Учебный год: 2016-2017 

 

1. 

Еңбектiң  процессiнде  қолданылатын  адамның  физикалық  және  рухани  қабiлеттiлiктерiнiң 

жиынтығы: 

2. 

Адамдардың  өнер  және  өзiн-өзі  көрсете  бiлуiндегi  қажеттiлiктi  қанағаттандыруды  көздейтін 

еңбектiң бір қызметі болып табылады: 

3. 

Тауарлар  өндіру,  қызмет  көрсету  кезінде  пайдаланатын  адамдардың  дене  күші  мен  ойлау 

қабілеттіктерін және сол қабілеттіктерді іске асыратын ұдеріс қандай? 

4. 

Білікті  мақсат  арқылы    реттелетiн  адамның    iшкi  (психикалық  )  және  сыртқы  (физикалық  ) 

белсендiлiгі: 

5. 

Адамның  жұмысқа  қабiлеттiлiгіне,  денсаулығына,  адамның  функционалдық  күйіне  ықпал 

көрсететiн  оның  дамуының  барлық  тараптарымен  ең  алдымен  еңбекке  және  оның тиiмдiлiк  қатынасына 

әсер ететін  өндiрiстiктік саланың элементтерінің жиынтығы  қалай аталады? 

6. 

Қоғам  мүшелерінің  қажеттілігін  қанағаттандыратын  затқа  айналу  мақсатындағы  еңбек 

субьектілердің  (қызметкерлер)  табиғи  ресурстары  элементтерімен  обьектілеріне  әсер  ететін  еңбектің  бір 

қызметі қандай? 

7. 

Еңбек  үрдісінде  қызметкерлерге  оның  денсаулығы  және  жұмысқа  қабiлеттiлiгі  мен  қызметке 

қатынасына әсер ететiн еңбек жағдайын қандай үрдіске жатқызасыз? 

8. 

Еңбек құралы және әдістері арқылы қолданатын еңбектің жіктелу түрі   

9. 

Оукен заңына сәйкес, жұмыссыздықтың  іс жүзіндегі деңгейі оның табиғи деңгейінен 2%-ға артуы, іс 

жүзіндегі ЖҰӨ көлемін әлеуметттік көлемін салыстырғанда қанша %-ға кейіндеуге жеткізеді? 

10. 

Егер  экономикада  ЖҰӨ  көлемі  50  млрд.  теңге  құраса,  ал  жұмыссыздықтың    іс  жүзіндегі  деңгейі 

оның  табиғи  деңгейінен  4%-ға  артса  Оукен  заңы  бойынша  жұмыссыздықтан  ЖҰӨ  қанша  көлемі 

жоғалғаның есептеңіз: 

11. 

Экономикада жұмыссыздықтың табиғи деңгейі неше пайызға тең? 

12. 

Жұмыссыздық деңгейі қандай формула арқылы аңықталады? 

13. 

Жұмыс істейтіндер саның белгілейтің формуланы көрсетіңіз: 

14. 

Аңықтаңыз экономикалық белсенді халық коэффициентің: 

15. 

Өткен  жылы  240  мың.  адам  жұмысын  жоғалтқан  және  олар  еңбек  биржасында  тіркелген,  жұмыс 

күшінің саны 7 млн. адам. Жұмыссыздық деңгейін аңықтаңыз: 

16. 

Экономикалық белсенді халық саны 2397 мың.адам құрайды, ал жұмыссыздар саны 215 мың.адам. 

Жұмыс істейтің халықтың саны қанша болады? 

17. 

Жұмыссыздар статусына кімдерді жатқызамыз, соңы аңықтаңыз: 

18. 

Келесі деректерді пайдалана отырып жұмыс күшінің және ресми жұмыссыздық деңгейін есептеңіз. 

Барлық  халық  саны-500  адам:  120  адам  –  16  жасқа  дейінгі  балалар  мен  және  арнайы  мекемелерінде 

орналасқан адамдардар; 150 адам – жұмыс күші құрамынан кеткендер; 23 адам – жұмыссыздар; 10 адам – 

толық емес жұмыс күні істейтің жұмысшылар. 

19. 

Жұмыс  берушілердің  және  еңбекке  қабілетті  елдің,  ақпарат  негізінде,  еңбек  бағасының  өзгеруі 

туралы  қабылданған жұмыс атқаруға тілектес  әртүрлі қызығушылығының өзара байланысы мен келісімі 

20. 

Еңбектiң  нақты  түрлерiне  және  елдің  жұмыспен  қамтылу  деңгейiне,  еңбекақыны  ставкасын 

анықтайтын сұраныс және ұсыныстар қатынасы: 

21. 

Дербес, топтық және қоғамдық мақсаттарға жетуде адамның  мiнез-құлыққа әсері 

22. 

Жұмыстың мазмұны мен маңызы арқылы анықталатын мотивация 

23. 

Еңбек  нәтижесінде  орындаушының  заттық  қызығушылығын  қолдануды  көздейтін  бұйрық,  әмір 

арқылы айқындалатын мотивация 

24. 

Еңбек ақы, сыйақы және үстем ақы жатқызылатын ынталар 

25. 

Қазыметкердің  ісін  кешенді  сараптайтын,  нәтижесінде  оның  квалификациясы,  еңбек  сапасы, 

жұмысқа қатынасы және басқа да параметрлері есепке алынатын мотивация түрі 

26. 

Мотивацияның  қандай  теориясына  сәйкес  берілген  әрекеттер  есебінде  адам  өзінің  қажеттілігін 

қанағаттандыру деңгейінің жоғары болуына сенімді 

27. 

Мотивацияның қандай үлгісіне сәйкес адамға үш түрлі қажеттілік тән: табыс, қатысу, билік 

28. 

Қайта  қалпына  келудің  қандай  типінде  еңбек  ресурстардың  сапалық  сипатының  өзгеруінсіз 

санының артуы байқалады 

29. 

Туу және өлім- жітім нәтижесінде елдің құрылымының және санының үздіксіз өзгеруі 

30. 

Еңбекке  қабiлеттiлiктерiнiң  еңбекке  өзi  қабiлеттiлiктiң  алуы,  қалпына  келтiру  және  дамытуы 

жұмысшы күшін сақтаушыларды қосатын фаза 

31. 

Қандай формула арқылы туу коэффициенты есептелінеді? 

32. 

Халықтын табиғи өсуі қаңдай формуламен есептеуге болады? 

33. 

Еңбекке қабілетті жастағы халықтың саны қандай формула арқылы белгілінеді? 

34. 

Бір аумақтың ағымдағы жылдың басында еңбекке қабілетті жастағы халықтың саны1350 мың адам 

құрады. Қайтыс болғандар саны - 6,5 мың адам. Жастар саны,  ағымдағы жылы еңбекке қабілетті жеттекен 

жасы  -  34,5  мың  адам.  Ағымдағы  жылы  зейнет  жасына  жеткен  тұлғалар  саны,-  7,5  мың  адам.    Осы 

аумақтың келесі жылдың басына еңбекке қабілетті жастағы халықтың саның анықтау. 

35. 

Мемлекеттің  еңбек  ресурстар  саны  жыл  басына  1800  мын  адам  санына  жеткен.  Жыл  бойы 

жұмыскерлер қатарына 160 мын жасөспірім кірген. 180 мын адам пенсиондық жасқа жеткен. Мемлкеттің 

жыл соңындағы еңбек ресурстар санының өзгеруін анықтаныз. 

36. 

Өнiмнiң өндiрiстерi үшiн қажеттi еңбек қызметiнiң сапалы өте жақсы түрлерiнiң жекелеулерi немесе 

бiрлескен еңбектiң процессiндегi адамдардың қызметiнiң шектеуi: 

37. 

Өндiрiстiң  бiрлескен  негiзгi  мақсатының  табысы  үшiн  әр  түрлi  орындаушылардың  еңбегiнiң 

бiрiктiруi 

38. 

Өндірістің техникалық қайта жанартуының прогрессивті деңгейіне, еңбекті ғылыми мөлшерлеу т.с.с. 

еңбекті ұйымдастыру деңгейінің толық сәйкестігін қамтамасыз ететін еңбекті ұйымдастыру қызметі 

39. 

Кәсіпорынның  аяқталған  өнімін  шығару  бойынша  қалыптасқан  өзара  қызметі  бар  арнайы 

шоғырланған цехтердің операциялары 

40. 

Тиімді  еңбек  режимін  тағайындау,  жағымды  еңбек  уақытын  қолдану  және  т.б  еңбектің  дені  сау 

және қауіпсіз жағдайын құрумен анықталатын еңбекті ұйымдастыру қызметі 

41. 

Әрбір  жұмыскерге  міндет  жекелей  тағайындалып,  атқарылған  жұмыс  бойынша  жекелей  есепке 

алынатын және жұмыскерге жекелей еңбек ақы төленетін еңбекті ұйымдастырудың бұл түрі 

42. 

Ғылыми  негізде  жұмыскердің  кәсіби  бағыты  және  кәсіби  таңдауы,  оларды  оқытуы,  біліктілігін 

жүйелік көтеру, еңбекті ұйымдастыру қызметі: 

43. 

Кәсіпорын еңбек әлеуетін  игеру  негізінде  кәсіпорынның кадрлық құрамының мүмкіндігін  кәсіптік 

және жекелей жиынтықты бағалау: 

44. 

Кәсіпорын  өндірісінің  және  басқару  саласында  еңбектің  қызметтік  бөлінуі  және  нақты  басқару 

қызметін орындауына байланысты жеке персонал тобының қатынасы: 

45. 

Кәсіпорында басқарушылық қызметпен айналысатын жұмыскерлер 

46. 

Инженерлі техникалық, экономикалық және басқа да қызметпен айналыстан жұмыскерлер 

47. 

Арнайы  оқыту  нәтижесінде  қол  жеткізген  еңбек  біліктілігі  мен  білімінің  жиынтығымен  шартталған 

адамның арнайы қызмет түрі 

48. 

Кәсіпорында еңбек әлеуеті қандай формула арқылы аңықталады? 

49. 

Адамның болсын, әр түрлі топтың және жалпы қоғамның еңбек мүмкіншілігінің жиынтығы: 

50. 

Адами капиталды инвестициялау нені қамтиды? 

51. 

Еңбекті  басқару  субъектісі  –  мемлекет,  басқарушылық  әсер  құралдыр  –  заң,  Президент,  үкімет 

қаулысы, осыларды не деп атаймыз? 

52. 

Еңбекті 

басқару 

субъектілердің 

бір 

жақты 

бастамалық 

қозғалысы– 

 

митингтер, 

манифестациялар,ереуілдер – ол: 

53. 

Жұмыскерлерді  оқыту  және  қайта  оқыту  арқылы  жұмыссыздықтан  шығу  және  жұмысбастылық 

деңгейін арттыру, жаңа жұмыс орындарын құру: 

54. 

Жәрдем ақы төлеу арқылы жұмыссыздарды қолдау: 

55. 

Басқа,  қоғамның  әлеуметтiк  құрылымында  ол  атқаратын  орынның  өзгерiсiндегi  бiр  әлеуметтiк 

топтар және жiктерден индивидтерiнiң ауысуы: 

56. 

Қандай  да  бір  бағыт  бойынша  жиі  емес,  уақыт  бойынша  жүзеге  асырылатын  іскер,  рекрационды 

және басқа да сапарларды айтатын миграция: 

57. 

Миграциялар, жұмыс орындарына тұратын жерлерiне дейінге, тұрғынның күн сайынғы немесе жетi 

сайын сапарлары: 

58. 

Басқа елдің азаматтарының тұрақты немесе уақытша өмір сүруге елге кіруі: 

59. 

Қандайда  бір  қағида  түсінігіне  сәйкес  қалыптасқан  топтық  елдің  қайта  қалпына  келуімен 

шартталуы: 

60. 

Ел  халқының  немесе  аймақтың  біртұтастығын  анықтайтын,  өзара  тұрақты  және  қалыптасқан 

байланысы бар әлеуметтік топтың қатынасы: 

61. 

Әрбір  жұмысшының  аяқталған  өнім  жасауда  қатысу  деңгейін  анықтауға  мүмкіндік  беретін  еңбек 

нормасының мақсаттарының бірі: 

62. 

Еңбек  өнімділігі  (мың  теңге/адам)  жалпы  экономика  бойынша  қандай    формула  бойынша 

есептеледі? 

63. 

Өндірістік еңбек сыйымдылығы (Тпр) мынадай формула бойынша есептеледі: 

64. 

Өнімнің толық еңбек сыйымдылығы (Тп) мынадай формула бойынша айқындалады: 

65. 

Еңбек өнімділігі (мың теңге/адам) кәсіпорын деңгейінде қандай  формула бойынша есептеледі? 

66. 

Жалпы  қоғамдық  өнім  материалдық  өндіріс  саласында  құрады  917  млрд  теңге;  материалдық 

шығындар – 642 млрд. теңге, ал қызметкерлер саны – 81,5 млн. адам. Қоғамдық еңбек өнімділік деңгейін 

анықтаңыз. 

67. 

Жұмыс  бригада  құрамында  6  адам,  ауысым  кезінде  орындаған  жұмыс  көлемі  240  мың  теңге 

соманы құрады. Бір ауысымда әрбір қызметкердің өнімділігің табыңыз. 

68. 

Машина жасау зауыттың жұмысшыларының еңбек өнімділігін табыңыз, егер барлығы жұмсалды 50 

күн, дайындалды 20 автокөлік 

69. 

Машина жасау зауытында өндірілді 1000 деталь. Бір детальді өндіру үшін  жұмыскерлердің 4 сағаты 

кетті. Жұмысшылардың еңбек өнімділігің өлшеңіз. 

70. 

Химиялық  зауытының  минералды  тыңайтқыштардың    шығару    цехта    жоспар  3120  мың  тонна 

бойынша, өндіріс 3476 мың тонна құрады,   ал орташа тізімдік өнеркәсіптік-өндірістік қызметкерлер саны – 

97 адам,  жоспар бойынша 89 адам. Еңбек өнімділігін  жоспар бойынша орындалуы  деңгейін аңықтаңыз 

пайызбен. 

71. 

Еңбек ресурстарын тиімді пайдалану көрсеткіштері: 

72. 

Еңбек өнімділігің өлшем бірлігін көрсетіңіз. 

73. 

Өнімділіктің ақшалай көрсеткіштері қай кездерде пайдаланылады? 

74. 

Бригада  12  адамнан   кальцийленген  сода  өндіру нормасын орындады,    айына  1,5  мың. т  өндіріп. 

Бір жұмысшың өндірісін аңықтаңыз. 

75. 

Бөлшекті  өңдеуге 19  мин  кететін; кейін  уақыт  нормасын  қайта  қарастырғанда    16  мин  деңгейінде 

орнатты. Қанша пайызға еңбек сыйымдылығы төмендеді, ал өнімділігі артты? 

76. 

Кәсіпорынның еңбек ресурстарын сипаттайтын маңызды сандық көрсеткіш 

77. 

Еңбекті нормалаудың негізгі қағидасы: 

78. 

Еңбекті нормалауда қолданылатын әдістер: 

79. 

Нормативтік материалды көрсетіңіз: 

80. 

Еңбек нормаларының құрамынан ең коп қолданылатын түрі: 

81. 

Жұмысшының  өндіру  нормасын  анықтауды  талап  етіді,  егер  оперативтік  уақыт  40  мин,  жұмыс 

орнына қызмет көрсету уақыт – 15 мин, сменанын ұзақтығы – 495 мин, бір операцияда 200 кг өндіріледі. 

82. 

Өндіру  норма  құрайды  12  дана/сағ,  тиісінше,  уақыт  нормасы  тең  болды  5  мин./дана  Егер  өндіру 

нормасы ұлғаяды 15 дана/сағ (25%) дейін, онда қанша минутқа азаяды уақыт нормасы? 

83. 

Бір сменаға кеткен оперативті уақыт -20 минут, даналық уақыт нормасы-21 минут, дайындау-қорыту 

уақыт  нормасы-18  минут,  жұмыс  орның  күтүге  кеткен  уақыт  нормасы  -6  минут,  жеке  қажеттілікке  және 

дамалыс уақыт нормасы -15 минут. 8-сағаттық сменаның өндіру нормасын аңықтаныз 

84. 

Бір  сменада  бір  станокқа  кызмет  ету  уақыты-20  минут,  қосымша  шығындар  коэффициенті  -1,08, 

дайындау-аяқтау  уақыты-10  минут,  демалыс  және  жеке  қажеттілікке  кеткен  уақыт-25  минут.  Қызмет 

қорсету нормасын анықтаныз. 

85. 

Химиялық зауыттың цехта бар 60 аппарат минералдық тыңайтқыштар әзірлеу үшін. Әрбір аппараты 

қызмет көрсететін  үш адам бар. Жұмыс кестесі – 2 ауысым бойынша 6 сағаттан. Әрбір жұмысшы жылына 

225 күн жұмыс істейді. Жұмысшылардың жоспарлы саның аңықтаңыз. 

86. 

Халықтың қажетті материалдық заттармен қызметпен қамтамасыз болуы, оларды тұтыну бойынша 

деңгейге жету және сыйымды қажеттіліктерді қанағаттандыру деңгейі: 

87. 

Жан басына шаққандағы ақшалай табыс–ол: 

88. 

Есептелген төлемдер мен натуралды төлемдердің мөлшері табысты көрсетеді: 

89. 

Елдің жан басына шаққандағы табыс деңгейінің әртүрлілігі: 

90. 

Ең кедей халықтың 40%,20% ең бай халықтың қатынасын есептейтің көрсеткіш: 

91. 

Кесімді-жұмысшы  2000  кг  қайталама  шикізат  дайындады  (1тонна  бағасы  -1000  теңге).  Сонымен  

қатар,  олар  6250  теңгенің  тауарын  сатты  (сыйақы  сату  сомасынан  2%-ын  құрайды).  Жұмысшының  толық 

еңбекақысын аңықтаңыз. 

92. 

Мерзімді жұмысшы 170 сағат жұмыс істеді және бір айдың ішінде 13000 теңге тұратын материалды 

үнемдеді.  Кәсіпорында  материалды  үнемдегені  үшін  үнемділіктің  сомасынан    40%  сыйлық  беру  жөнінде 

ереже қабылдаңған. Сағаттық тарифтік мөлшерлеме -185 теңге. Жұмысшының еңбекақысын есептеңіз. 

93. 

Бухгалтердің еңбекақысы 32000 теңге. Наурыз айында ол 22 күн жұмыс уақытының 6 жұмыс күнін 

демалыста өткізді. Бухгалтердің жұмыс атқарған уақыты үшін еңбекақысын аңықтаңыз 

94. 

Кәсіпорында жұмысшы бір күнде 42 бұйым жасады. Бір бұйым бағасы - 400 теңге. Жұмысшының бір 

күндік еңбекақысын есептеңіз 

95. 

Атқарылған  жұмыс  уақытына  тұрақты  мөлшерлемені  көбейту  арқылы  анықталатын  еңбек  ақы 

формасы 

96. 

Мерзімнен артық жалақы – ол : 

97. 

Инженердің сағаттық мөлшерлемесі – 205 теңге және келісімшарт бойынша ай сайын 30 % сыйлық 

төленеді. Ол бір айда 140 сағат жұмыс істейді. Инженердің еңбекақысын есептеңіз 

98. 

Еңбекақы төлеудің қай жүйесі еңбекақының кесімді нысанына жатпайды? 

99. 

Механик наурызда 165 сағат жұмыс істеді. Сағаттық тарифтік мөлшерлемесі – 180 теңге. Механиктің 

еңбекақысын есептеңіз. 

100. 

ХЕҰ құру себебі 

101. 

ХЕҰ ерекше белгілері: 

102. 

ХЕҰ ең жоғарғы органы 

103. 

ХЕҰ- ның халықаралық – құқық актілердің негізгі түрі 

104. 

Барлық халықаралық  ұйымдардан ХЕҰ ерекшеленді 

105. 

ХЕҰ жұмыс атқару әдісі