Н. С. Сейітов г-м.ғ. д., профессор Оқулықта «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау»

Қарсталғандық 
Жыныс қабатында үлкен көлемді апандардың кездесуін қарсталғандық 
дейді.Апандардың пайда болуы каверналар мен қуыстардың пайда болуы тәрізді. 
Қарсталған апандар бұрғылау кезінде ұңғының қисайып кетуіне, шайғыш 
сұйықтың жоғалуына әкеліп соқтырады. Кейде, әсіресе роторлы қондырғылармен 
бұрғылау кезінде, бұрғы құралы құлдырап төмен түсіп кетуі мүмкін. 
Мүжілу 
Мүжілу – деп әр түрлі агенттердің әсерімен тау жыныстарының қасиеттері 
мен құрамының өзгеруін айтады. Мүжу агенттеріне атмосфералық, гидросфералық 
және биосфералық агенттер жатады. Олар: жел, күннің сәулесі, жаңбырдың, 
қардың суы, аяз, құрт-құмырсқа және басқа биологиялық жәндіктер. Бұлардың 
әсерімен тау жыныстарында жарықшақтықтардың жүйесі пайда болады, кеуектілік 
үлкейеді. Мүжілу процестері өте үлкен тереңдіктерге дейін дамуы мүмкін. Мүжілу 
процестерінің бұрғылауға тигізетін әсері көп. Мүжілген тау жыныстарын 
талқандау оңай болғанмен оларды бұрғылаудың өзіндік қиыншылықтары бар. 
Шайғыш сұйықтардың жоғалуы, ұңғы қабырғаларының орнықсыз болуы немесе 
керн алудың қиындығы осы тау жыныстарының мүжілгендігіне байланысты 
болады. 
4.5 Тау жыныстарының техникалық қасиеттері
 
Тау жыныстарын бұрғылау процестеріне өте көп әсер ететін қасиеттерге 
техникалық қасиеттер жатады. Ол қасиеттер тау жыныстарына белгілі бір өрістің 
әсер етуімен сезіледі. Сондықтан бұл қасиеттердің тау жыныстарын талқандаған 
кезде, талқандалған тау жыныстарын ұңғының түбінен жер бетіне шығарған кезде 
және ұңғы қабырғасын құрайтын орнықсыз тау жыныстарын бекіткен кездерде 
маңызы өте зор. 
Техникалық қасиеттердің ішінде бұрғылау процестеріне өте көп әсер 
ететіндері механикалық қасиеттер. 

жүктеу 8,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: