Н. С. Сейітов г-м.ғ. д., профессор Оқулықта «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау»

Табиғи радиоактивтік тау жыныстарын құрайтын радиоактивті элементтердің 
ядроларының құрылысына байланысты. Бұл қасиет жыныстардың радиоактивтік 
сәулелену 
қабілетімен сипатталады. Радиоактивтік сәулелену жыныстың 
құрамына кіретін радиоактивтік элементтердің, атом ядроларының өздігінен 
/табиғи/ ыдырау себебінен болады. 
Жыныстардың мұндай қасиетін және бөлшектері ыдырайтын, ауыр 
ядролардың 
спонтанды 
/ішкі 
себептердің 
әсерімен/ 
бөлінуін 
табиғи 
радиоактивтілік дейді. 
Тау 
жыныстарының 
радиоактивтілігі 
жыныстың 
құрамына 
кіретін 
радиоактивтік элементтің белгілі бір уақыт ішінде болатын ыдырау актысының 
санымен сипатталады /1/с, С
-1
/. Тау жыныстарының көпшілігінде 100г. жынысқа 
бір секундтағы ыдырау саны өте аз радиоактивтік элементтердің шамалы ғана 
концентрациясы болады /1,2

10
-6
нен 8,2

10
-3
дейін/. Өндіруге жарайтын 
радиоактивтік кен орындарының радиоактивтік элементтерінің шоғырлануы 
көбірек болады /10
-4
+10
5
есе/. 
Ферромагнетизм 
Ферромагнетизм кейбір тау жыныстарына сыртқы өрістің әсерінсіз де тән 
болады. Мұндай жағдай жыныстың құрамында магниттік минералдардың мысалы, 
магнетит, титанит ж.б. болуына байланысты. Осындай минералдармен байытылған 
жыныстар, қалдықты магниттелудің векторы, жоғары магнит өткізгіштікпен және 
коэрцитивтік күшпен сипатталатын магниттік қасиеттер байқалады. 
Магнит қабылдағыштыққа магниттік минералдардың шоғырланғандығы ғана 
емес, олардың қалпы, өлшемі және тағы басқа структуралық белгілері әсер етеді. 
Ферромагнетизм кен ішінде магниттік минералдар шоғырланғанда білінеді, ал 
қалдықты магниттенгендік жердің магнит өрісінің тау жыныстарына қалыптасу 
кезіндегі 
әсерінің 
қорытындысы 
болады. 
Ондай 
жыныстардың 
магнит 
қабылдағыштығы үлкен температурада шамалы магнит өрісінде өте күшті өседі. 

жүктеу 8,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: