Шынайылық (reliability) – сауалнаманың көмегімен алынған дерек-

81
Назарбаев Университеті Жоғары білім беру мектебі
• мазмұны жақын сұрақтарға жауаптардың ұқсастығын тек-
серу үшін бір топта бірдей айнымалыларды көрсететін өза-
ра ұқсас екі сауалнама арқылы сауалнама жүргізу; 
• респондент жауаптарының қаншалықты әртүрлі екенін 
тексеру үшін бір сауалнаманы екі түрлі топта жүргізу.
Сауалнама барысында алынған мәліметтердің шынайылығын 
тексерудің басқа да жолдары бар. Егер сауалнамада бір тұжы-
рымдамаға қатысты сұрақтар кездесіп, бірақ олар оң және теріс 
мәнде құрастырылған болса, статистикалық бағдарламаның көме-
гімен сауалнаманың ішкі сәйкестігі мен қайшылығының жоқтығын 
(internal consistency) тексеруге болады.
Сондай-ақ сауалнаманың шынайылығын тексеру үшін са-
раптамалық сәйкестілік (content validity) жүргізуге болады, онда 
сұрақтарды бірнеше сарапшы бағалайды. Сарапшылар әрбір 
сұрақты белгілі бір өлшемдер бойынша бағалауға көмектесетін 
арнайы бланк толтырады. Мәселен, сұрақтардың айқындылығы, 
зерттеуге қатыстылығы, сұрақтың қажеттілігіне деген сенімділік 
және т.б.
3.2 Сауалнама дизайны 
Сауалнамалар әдетте үш бөліктен тұрады: 
• кіріспе бөлім – онда сауалнамаға қатысушыларға үндеу және 
сауалнама құрылымына қатысты түсініктемелер беріледі;
• респонденттің әлеуметтік-демографиялық сипаттамасы;
• негізгі бөлім.
1-тапсырма
1. Өзіңіз зерттейтін мәселе бойынша бірнеше сұрақ құрастырыңыз. 
2. Сұрақтарыңызды сарапшылар тобына көрсетіңіз және сәйкестілікті 
бағалау парағын жасаңыз. Әріптестеріңіз немесе докторанттар/маги-
странттар сарапшы бола алады. Олардан сұрақтарыңызды ұсынылған 
өлшемдер бойынша бағалауларын сұраңыз.

82
Білім беру зерттеулеріне кіріспе: теория, әдістер және тәжірибелер

жүктеу 2,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: