§ 33. Сорып алушы-ВАКУУМшы

6-разряд

Білуге тиіс: майсыз вакуумды алу тәсілдерін пайдалана отырып, күрделі вакуумды тәсімдері бар сору посттарының құрылғысы мен міндетін; масса-спектрометриялық жабдықтармен жұмыс істеудің негізгі тәсілдерін; күрделі тәжірибелі және эксперименталды аспаптарды сорып алу режимдері мен ережесін; электр техникасының негіздерін.

Жұмыс үлгілері

1. Екінші ұрпақтың электрондық оптикалық түрлендіргіші - сорып алу.

2. СВЧ тәжірибелі және эксперименталды лазерлері мен аспаптары - сорып алу.
§ 34. ЭЛЕКТР ВАКУУМ АСПАПТАРЫН СҮРТУШІ

1-разряд

Білуге тиіс: бұйымдар мен бөлшектердің тазалығына қойылатын талаптарды; әртүрлі бұйымдарды сүрту ережесі мен тәсілдерін; сүрту кезінде қолданылатын еріткіштермен жұмыс істеу ережесін.

Жұмыс үлгілері

1. Металл бөлшектері – майсыздандырудан кейін сүрту.

2. Электр вакуумдық бұйымдар, тораптар мен бөлшектер – матамен сүрту.

3. Шам-фарларға арналған шашыратқыштар мен шағылдырғыштар – сүрту.

2-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтардың міндетін және қызметінің қағидаттарын, оның маңызды бөліктерінің атауын және міндетін; құрылғыларды қолдану ережесін; бұйымдар мен бақылау-өлшеу құралдарын тазалауға арналған жартылай автоматтарды; қаптаудың бетін қорғаудың негізгі өлшемдерін; өңделетін бұйымның тазалығына және қаптаудың тұтастығына қойылатын талаптар; еріткіштерді қолданудың шарттарын және олардың негізгі қасиеттерін.

Жұмыс үлгілері

1. Жалатылған колбалар - жағылған қабаттың өлшемін сақтай отырып, колба шынысын сүрту және тазалау.

2. Фокустайтын цоколы бар қыздыру лампалары – цоколды тазалай отырып сүрту.

3. Электр вакуум аспаптары - сүрту.

3-разряд

Білуге тиіс: өңделетін жалатылған бұйымдарды сүрту ережесін; пайдаланылатын құрылғылар мен еріткіштермен жұмыс істеу ережесін; қолданылатын материалдардың негізгі қасиеттерін; жарылғыш кинескоптарды қолдану ережесін.

Жұмыс үлгілері

1. ТКЛ, МКЛ бөлшектері мен тораптары - өңдеу және сүрту.

2. Диагоналы бойынша 50 см артық экраны бар теледидарлық кинескоптар - сүрту.

3. Түсті кинескоптар - сүрту.

4. Шам-фар шағылдырғыштар - ішкі бетін сүрту.

5. Беріктігі жоғары ерекше сериялы электр вакуум аспаптары, цоколсыз электр вакуум аспаптары - сүрту.

6. Конфигурациясы әртүрлі аспаптар - сүрту.
§ 37. Газжұтқыштардың бүріккішші

3-разряд

Білуге тиіс: газжұтқышты тозаңдату үшін құрылғыларды, жартылай автоматты басқару және оны жұмыс режиміне шығару ережесі мен тәсілдерін; жоғары жиілікті қондырғылардың жұмыс қағидаттарын; электр вакуум аспаптарын жартылай автоматтарға тиеу және түсіру ережесін; газжұтқышты қолмен тозаңдату тәсілдерін; газжұытқыштың міндеті мен қасиеттерін; геттер айнасының сапасына қойылатын талаптарды.

3-разряд

Білуге тиіс: экрандық-маскалық тораптарға кіретін қолданылатын жабдықтардың, материалдардың, бөлшектер мен тораптардың құрылғысы мен қызметінің қағидаттарын.

§ 39. Түсті кинескоп өндірісіндегі құрастырушы-монтажшы

4-разряд

Білуге тиіс: арнайы қондырғылар мен құрылғылардың конструкциясын және дәлдігін тексеру ережесін; материалдардың, бөлшектердің және тораптардың қасиеттерін және оларға қойылатын талаптарды; бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын қолдану шарттарын.

Жұмыс үлгілері

1. Конустың дайындамаларын – мойнақтардың біліктестігін және перпендикулярлығын бақылау.

2. Экранды-маскалық торап – жоғары қысымды ауамен маскаларды үрлеп тазарту; арнайы қондырғыларда экранды-маскалық тораптарды дірілдіөңдеу.
§ 40. Түсті кинескоп өндірісіндегі құрастырушы-монтажшы

5-разряд

Білуге тиіс: қолданылатын жабдық пен жарақтың конструкциясын, құрылғысын және қызметінің қағидаттарын; қолданылатын материалдардың физикалық қасиеттерін; құрастырылған тораптар мен қабықшалардың сапасын бағалау өлшемдерін; дайындау мен өңдеу процесінде режимдерді бақылау тәсілдерін.

Жұмыс үлгілері

1. Түсті кинескоптың қабықшасы – пештерде экранды конуспен дәнекерлеу; жабыстырылған қабықшаның сапасын бақылау

2. Экран торабы – экран-маска қашықтығын бақылау.
§ 41. Түсті кинескоп өндірісіндегі құрастырушы-монтажшы

6-разряд

Білуге тиіс: арнайы технологиялық жабдықтардың конструкциясын және жұмысының режимін; экран-маска қашықтығын бақылау үшін пневматикалық тетіктері бар аспаптарды қолдану және теңшеу ережесін; құрастырудың технологиялық процесін жүргізудің тиімді режимін белгілеу ережесін; вакуумды техника және электр вакуум аспаптары өндірісінің технологиясының негіздерін.

Орта кәсіптік білім талап етіледі.

Жұмыс үлгілері: Дисплейі бар түсті кинескоп - экранды-маска тораптарын құрастыру және экран-маска қашықтығын белгілеу.

2-разряд

Білуге тиіс: маңызды бөліктердің атауы мен міндетін және қызмет көрсетілетін жабдықтар қызметінің қағидаттарын; газбен жұмыс істеу қауіпсіздігі ережесін; штампылау режимін және аяқтардың сапасын бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті мен шарттарын; штампыланған аяқтардың сапасын тексеру тәсілдерін; өңделетін материалдардың маркаларын, сортын және негізгі қасиеттерін.

Жұмыс үлгілері

1. Тарамды және жазық аяқтар - шыны бөлшектерді автоматты тиеумен көп позициялы жартылай автоматтарда штампылау.

2. Штенгелсіз жазық аяқтар - механикаландырған түсірумен және шықпаларды шығыршықтарға бункерлік тиеумен жартылай штампылау.
§ 43. Аяқтарды штампылаушы

3-разряд

Білуге тиіс: аяқтарды штампылау станоктары мен көп позициялы жартылай автоматтардың құрылғысын, жұмыс режимін және қызмет көрсету ережесін; металды шынымен пісірудің негізгі қағидаттарын; аяқтарды шықпалардың жұлынуына бақылау жүйесінің құрылғысын және оның жұмысының дұрыстығын тексеру; бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының құрылғысын (полярископ, индикатор, калибрлер) және оларды реттеу ережесін; аяқтарды штампылау кезіндегі негізгі қасиеттерін және материалдарға қойылатын талаптарды; газдардың қасиеттерін.

Жұмыс үлгілері

1. ТГИ1-2500/35 типті шамдар - аяқтарды штампылау.

2. ТГИ2-400/16 типті шамдардың тарамды аяқтары - штенгелді қолмен дәнекерлеу станоктарында штампылау.

3. ТГИ2/260/12 типті шамдардың үш жапырақты аяқтары - станокта штенгілеумен штампылау.

4. Вольфрамды және коварлы қадалықтары, бекіту элементтері (ситалды және шынылы қыш төлкелері) бар аяқтар - бір шпиндельді станоктарда штампылау.

5. Жетіден кем шықпасы бар астау секілді жазық аяқтар - шықпа мен шығыршықтарды қолмен тиеп, жартылай автоматтарда штампылау.

6. Жоғары вольтты түзеткіштерге арналған тарамды пышақтар - бір шпиндельді станоктарда дайындау.

7. Феррохромды шықпасы бар аяқтар - шықпаны бір шпиндельді станоктарда алдын ала тотықтырумен штампылау.

8. Он киловатты прожекторлы шамдарға арналған аяқтар - үш шпиндельді станоктарда штампылау.

9. Әртүрлі электр вакуумды аспаптарға арналған жазық аяқтар - бір шпиндельді станоктарда штампылау.

10. Тарамды және жазық аяқтар - қолмен тиейтін жартылай автоматтарда штампылау.

11. Арнайы міндеттегі металл сериялы шынылы табан (төлке типтегі) аяқтар - көп позициялы жартылай автоматтарды штампылау.

12. Газразрядты шамдарға арналған тарамды аяқтар - бір шпиндельді қолмен бұру станоктарында штампылау.
§ 44. Аяқтарды штампылаушы

4-разряд

Білуге тиіс: қыздырылған шыныны қалыптау шарттарын; әртүрлі конструкциялы аяқтардың беріктігіне штампылаудың жылы режимінің әсерін; жоғары температуралы шынылармен жұмыс істеудің ерекшелігін; аяқтарды штампылау үшін қызмет көрсететін жабдықтардың құрылғысын, режимін және ережесін; герметикалық дәнекерлікті жасау үшін металл мен шыныға қойылатын негізгі талаптарды.

Жұмыс үлгілері

1. Жетіден артық шықпасы бар электр вакуум аспаптарына арналған вольфрамды, коварлы және молибденді электродтары бар ақтар - штампылау.

2. Енгізулер екі және одан да көп қатарға орналасқан жазық пышақтар - штампылау.

3. Жоғары температуралы шыныдан (С-48-3 және т.б. маркалары) жасалған электр вакуум аспаптарына арналған аяқтар - штампылау.

4. С-39-2 маркалы сілтісіз шыны шықпамен оралған С-89-9 (марганец тотығы қосылған қара шыны) шыныдан жасалған жазық аяқтар - бір шпиндельді станоктарда штампылау.

Осы бөлімде көзделген жұмысшы кәсіптерінің, 2002 жылғы БТБА қолданыстағы бөлімі бойынша атаулары көрсетілген тізбесі

2. ТЕХНикалық-ХИМИялық жұмыстар

3-разряд

Білуге тиіс: күрделі қаптауларды жағу үшін қызмет көрсетілетін қондырғылардың құрылғысы мен баптау тәсілдерін; қосалқы жабдықтардың, жұмыс құрылғыларын және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысын; аквадирлеу процесі мен режимін; қаптауға арналған суспензияның, пасталардың және олардың құрамды бөліктерінің негізгі қасиеттерін.

Жұмыс үлгілері:

1. Электрондық-сәулелік түтіктердің колбалары-сылау немесе толтыру әдістерімен баптаудың сыртқы және ішкі кезектелген әрі тұтас қабаттарын қолмен жағу.

2. Жоғары вольтты есептеуіштердің колбалары - ішкі бетіне графит жағу.

3. Теледидарлық кинескоптары - үстіне жағылған жабдыққа бүрку әдісімен сыртқы ток өткізгіш қаптауды жағу.

4. СВЧ-энергиясын жұтқыштар – бүрку әдісімен катодты-графитті препараттар негізіндегі пасталарды қолмен немесе жартылай автоматта жағу.

5. Электрондық-оптикалық аспаптар - сыртқы аквадирлеу немесе жаққышпен немесе бүріккішпен лактау.

4-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтар мен жұмыс құрылғыларын баптау ережесін; бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысын, міндетін және қолдану шарттарын; электр вакуум аспаптары өндірісіндегі химиялық процестер технологиясының негіздерін.

Жұмыс үлгілері

1. Түсті кинескоптар - аквадагты конусқа жағу; конус пен мойнақтарға жартылай өткізгіш және өткізгіш қаптауларды жағу.

2. Арнайы мақсаттағы электрондық-сәулелік түтіктердің колбалары - шиыршық тәрізді қаптауларды жағу.

3. Ситаллды өзекшелер - СВЧ-энергиясын жұтқыштарды шиыршық ұстағыштарға пиролиз метан әдісімен жағу және СВЧ-энергиясын жұтқыш кедергісін жетілдіру.

4. Кварц түтіктері - бүріккішпен сыртқы аквадирлеу; жылтырату; кедергілерді өлшеу.
§ 3. Алундирлеуші

2-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсету жабдықтарының маңызды бөліктерінің атауын, міндетін және қызметінің қағидаттарын; едәуір тараған құрылғылар мен бақылау-өлшеу аспаптарының (таразы, лупа, термометр) міндетін және қолдану шарттарын; қаптау үшін қолданылатын суспезиялардың құрамы мен қасиеттерін; жылытқыштардың қаптауларының міндетін және олардың сапасының электр вакуум аспаптардың жұмысына әсерін.

Жұмыс үлгілері

1. Қатпарлы жылытқыштар - электрофорез әдісімен алундирлеу; қалыптау және соңдарын тазалау.

2. Жылытқыштар – автоматта жұмыс істеу кезінде қаптау үшін сынада бекіту.

3. Сым – оқшаулау қаптауының өлшемін айқындау.

3-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылғысын және баптау тәсілдерін; арнайы құрылғылардың, бақылау-өлшеу аспаптар мен құралдардың құрылғысын; жылытқыштардың түріне (типіне) қарай қаптаулардың режимдерін таңдаудың негізгі қағидаттарын; суспензия құрамына сыртқы факторлардың (температура, ылғалдылық) әсерін; жұмыстың әртүрлі режимдері кезінде негізгі қасиеттердің өзгеруін.

Жұмыс үлгілері

1. Көп шлейфті қатпарлы жылытқыштар - электрофорез әдісімен ("қалпақшаларды" майлау) алундирлеу.

2. Көп филярлы, қыш ұстағышқа орамдалған жылытқыштар - кейіннен жылытқыштарының соңын майлаумен оқшаулау массасын жасау.

3. Жылытқыштарға арналған сымдар - көп жылғалы машиналарда бірнеше рет созумен алундпен қаптау.