Microsoft Word модуль нерв жүйесі толық

МЕББМ ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ 
НУО КАЗАХСТАНСКО
-
РОССИЙСКИЙ
МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ 
Cезімтал түйіндерге жұлын түйіндері мен бас миының V, VII, VIII, IX, X 
нервтерінің бойындағы түйіндері жатады. Жұлын түйіні жұлынның артқы 
түбіршегінің бойында, ал басқалары (V-X) бас миынан шығатын нерв 
талшықтарының құрамына енеді. 
Дамуы. 
Сезімтал түйіндердің негізін түзетін 
ганлиозды 
пластинканың 
жасушалары; 
нейробласттар
мен 
глиобласттар.
Құрылысы: 
Жұлын түйіндері мен сезімтал түйіндердің құрылыстары бір-біріне 
ұқсас. Жұлын түйіннің сырты дəнекер тінді капсуламен тысталған. Капсуладан 
түйіннің ішіне қарай өте нəзік борпылдақ талшықты қалыптаспаған дəнекер тінді 
перделер тарайды (БТҚДТ). Мұндай перделер арқылы түйінге капсуладан 
көптеген қан жəне лимфа тамырларымен нервтер де келеді. Жұлын түйіндегі 
нейрондар 
псевдоуниполярлы
, ал қызметі жағынан 
сезімтал
нейрондар тобына 
жатады. Бұлар түйіннің шетін ала топтаса орналасса, ал талшықтары түйіннің 
ортасында жатады. Түйіннің нейрондары 
ірі ашық
жəне 
ұсақ күңгірт түсті
болып 
келеді. 
Ұсақ күңгірт
түсті нейрондар вегетативті рефлекторлы доғалардың 
сенсорлы жасушалары болса, 
ірі ашық түсті
нейрондар соматикалық болып 
табылады. Псевдоуниполярлы нейрондардың денесінен бір өсінді шығып, кейіндеу 
барып екіге бөлінеді («Т» əріпі тəрізді). Оның бір өсіндісі дендрит-шеткі 
мүшелерде сезімтал нерв ұштарын немесе рецепторлар түзіп аяқталады. Ал, негізгі 
орталық өсіндісі аксон. Псевдоуниполярлы нейрондардың аксондары жұлынның 
артқы түбіршегі арқылы жұлынға бағытталып, сұр заттағы нейрондармен синапс 
түзеді. Ал, қалғандарының құрамында «Р» заты мен глютамин қышқылы, яғни 
медиаторлары болады, теріден жəне ішкі мүшелерден нерв импульсін жүргізеді. 
Аксондардың біразы жұлынды бас миымен байланыстырады. Нейрондардың 
денесін глиальді жасушалар қоршайды. Глиальді жасушалар қабаты дəнекер тінді
қабықпен тысталған. Бұл қабықты 
мантийлы қабық 
деп атайды. Жұлын түйінінің 
глиоциттері иммунды қорғаныс қызмет атқарады. Мантийлы глиоциттерге 
нейроглияның
олигодендроглиоциттері

жүктеу 1,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: