Мұхтар Зертханалық құралдар мен ыдыстар

Фильтрлейтін материал ретінде органикалық және бейорганикалық заттар қолданылады, тек фильтрленетін зат (сұйықтық) фильтр материалымен әрекеттеспеуі керек.

Фильтрлеу процесін әртүрлі әдіспен жүргізуге болады: қарапайым жағдайда, қыздырып, вакуум астында. Қарапайым жағдайдағы фильтрлеу: шыны воронкаға фильтр қағазын орналастырады. Фильтр қағазын алдымен 2 бөлікке, сосын тағы бүктейді (сурет 40), егер фильтр қағазы квадрат болса, бұрышын доға етіп қиып, бір қабатын қалған 3 қабатынан ажыратады. Фильтр қағазы воронка қырына 5 мм жетпей тұруы керек. Фильтр қағазын воронкаға орналастырған соң, оны дистильденген сумен ылғалдандырады, сонда воронкада жақсы жатады.

Фильтрлеу кезінде воронканы штатив сақинасына орналастырады, воронка ұшы фильтр ағатын ыдыс қабырғасына тиіп тұруы керек (42 - сурет). Тұнба үстіндегі сұйықтықты таяқша бойымен құяды, таяқша ұшы фильтр қағазының үш қабаты жағына қарай ұсталады. Қабатталған фильтр арқылы тұнбаны тезірек бөліп алуға болады, себебі оның ауданы үлкен болады (41 - сурет).

Фильтр арқылы қатты заттың бөлшектері бар сұйықтықты өткізу фильтрлеудің ең маңызды операциясы болып табылады. Сұйықтық өткізетін фильтрдің саңлаулары соншалықты кішкентай, соның есебінен сұйық зат ол арқылы тез өтіп, ал қатты заттың бөлшектері өтпей қалып қояды.Осылайша, тұнба фильтрге жиналып, ал сұйықтық (фильтрат) воронка астындағы ыдыста жиналады.

Сұйық зат пен тұнбаны бөліп алудың мақсатына байланысты әр түрлі фильтрлер қолданылады.Ортақ талап: фильтрдің материалы сұйық заттар немесе тұнбамен әрекеттеспеу қажет.

Фильтрлер қағаз, шыны немесе фарфор, борпылдақ материал немесе жай қарапайым мақта түрінде болуы мүмкін.

Фильтрге арналған және өте кең таралған материалдың бірі - фильтр қағазы. Фильтр қағазы кәдімгі қағаздан желімденген еместігімен, тазалығымен және талшықты болуымен ерекшеленеді. Фильтр қағазды алдын-ала әртүрлі диаметрлі шеңберлермен қиюға болады. Фильтр қағаздың қалыңдығы немесе беріктігі дайын фильтрі бар қорапта жабыстырылған қағаз таспаның (жолақ) түсімен анықталады.

Қара (қызғылт) таспа - тез фильтрлегіш үлкен саңлаулары бар фильтрлер; ақ таспа - саңлауларының өлшемі орташа болатын фильтрлер; көк таспа - ұсақтап ұнтақталған тұнбаны фильтрлеуге арналған берік фильтрлер.

Жиналған сұйықтық (фильтрат) түсі фильтрлеуден кейін лай (бұлдыр) болуы мүмкін. Бұл жағдайда ұсақ саңлаулары бар фильтрді пайдаланып қайтадан фильтрлеуді жүргізу керек. Қарапайым

фильтрді әдетте кесек кристаллды тұнбаны бөліп алу үшін қолданады (41-43-суреттер).

41-сурет. Фильтр қағазын дайындау.

42-сурет. Қабатталған фильтр.

43-сурет. Фильтрлеу прoцесі.

Егер фильтрлеуді тезірек жүргізу керек болса, онда қабылдағышта төменірек қысым тудыру керек (9 – сурет).