36
-
тәрбиелік қызметті ақпараттық қамтамасыз ету технологиясы – АКТ
(ақпараттық-коммуникациялық технологиялар), масс-медиа, консалтингтік,
диалог,
сарапшылық, тренингтік және т.б.
Балалар мен жасөспірімдер ұйымында оқушылардың әлеуметтенуі мен
тәрбиесіндегі ерекше рөлді «жеке тұлғаның өсу» технологиясы алады, оның
мақсаты - баланың балалар қоғамдық бірлестігіне қосылуы барысында өз
орнын, рөлін және ондағы өмір салтын түсінуіне көмектесу.
Технологияның негізі жасөспірімнің ұйымдағы айқындамасының «моделін
өзгерту», мысалы: қатысушы – белсенді қатысушы - нұсқау беруші,
көшбасшы; юнга – матрос- капитан; «ұшқын» - пионер – аға пионер – нұсқау
беруші және т.б. Әрбір сатының меңгерілуі құқықтардың кеңеюіне,
міндеттердің қиындай түсуіне, құзыреттіліктердің тереңдеуіне, бірлестік
қатысушыларының білімдері мен біліктері деңгейінің артуына байланысты.
Көп жағдайда жасөспірімнің жеке басының өсуіндегі жаңа сатыға өтуі оған
жаңа бір ерекшелік белгілердің, куәліктің, қиын тапсырманың берілуімен және
т.б. ілеседі.
Қазіргі заманғы балалар мен жасөспірімдер ұйымындағы
бірізділікті
ұйымдастырудың технологиясы жас аралықтарындағы тік байланысты
дамытуға бағытталған, олар бүгінгі күні әлсіздігімен немесе толық
жойылуымен ерекшеленеді. Осындай бірізділікті орнатуға негізгі қарама-
қайшылық жасөспірімдер мен жастар арасындағы жас мәселесінің
проблемалары мен олардың әлеуметтік қажеттіліктерінің әртүрлі болуы
аясында жатыр: егер жасөспірімдер үшін табысты әлеуметтенуі мен дамуы
үшін жасы үлкен балалармен (жасөспірімдермен) араласа түсу қажетті болса,
жастарға ересектердің көңіл аударғаны аса қажет. Бұл жағдайда бірізділік жеке
тұлғаның табысты әлеуметтенуі мен тәрбиесі үшін қажетті болатын
дүниетанымдық,
құндылықты-әрекеттік,
процессуалдық,
ақпараттық,
компенсаторлық, ұрпақаралық және т.б. байланыстардың кешені ретінде
шығады. Жасөспірімдер мен жастар ұйымы арасындағы байланыстардың
орнатылуына оң ықпалды келесі шарттар тигізеді: жастар жағынан
жасөспірімдермен әріптестік қарым-қатынастарды «теңі» ертінде қабылдау;
жасөспірімдердің жастардың «аға жолдас», сарапшы, кеңесші ретіндегі
айқындамасын қабылдау. Ондай жағдайда бірізділікті ұйымдастырудың
технологиясы келесі кезеңдердің басын біріктіретін болады:
-
үлкені мен кішісінің жас аралық араласу қажеттілігін белсендендіру
(қызметті талдау, басқа бірлестіктердің тәжірибесін зерделеу, заманауи
дәстүрлер мен тарихи факторларды салыстыру);
-
үлкендерін өз еңбегінің өнімін сақтап қалуға, бірлестік қызметінің
үздіксіздігіне ынталандыру (кішілер алдында баяндамамен шығу, көрмелер,
болашаққа жолдаған хат, жоспарлау жағдайы, «келешек қуаныш»
песрпективалары);
-
әлеуметтік серіктесті іздестіру (хат алмасу, форумдарға, фестивальдарға
және конференцияларға, шығармашылық кездесулерге қатысу);