Мазмұны Кіріспе 1 Мектепке дейінгі балаларға ертегі кейіпкерлерімен таныстырудың маңызы

Бұған "түлкі мен тауық" деген ертегіні мысал етіп көрейік. Бір түлкі жортып, тамақ іздеп келе жатып, биік ағаш басында отырған тауықты көреді де, бұл тауықты алдап, қақпаныма түсірейін деп ойлайды. Түлкі:

-Тауығым, биікте неге отырсың? Тілімді алсаң, жерге түс, дос болайық, осы жерде намаз оқып алайық, ойнап - күлейік -дейді. Тауық:

- Рас айтасың, түлкім, бесін намазының мезгілі болып қалды, анау жерде имам жатыр, оята ғой -дейді.

Жердегі тауықты жеймін ғой деп жүгіріп барса,бір тазы ұйықтап жатыр екен, тұра түлкіні қуады. Түлкі қаша жөнелді. Тауық оны намазға шақырады "Байтал түгіл бас қайғы", тазы түлкіні қуып жетіп, алқымынан алады. "Біреуге ор қазба, өз басыңа келер" деген апырмай, тауық қандай түлкі қандай түлкіні тауық па еді алдағандай. Осының өзі балаларға үлгі өнеге боларлық терең ойлар айтылған.

Айлалы азғынның қолына түсең мерт болудан сақталудың жолдары көзделген. Әсіресе қиын -қыстау кезінде асып саспауға, не нәрсен болса да алдымен ақылға салып шешуге үйретеді. Тапқырлыққа баулиды. Сонымен қатар, хайуанаттар жайында айтылатын балалар фольклорындағы ертегілер де өзінің шағындығымен ұтымды көрінеді. Хайуанаттар жайында шағын ертегілер көбіне мектеп жасына дейінгі балдырғандармен бастауыш мектеп оқушыларына лайық. Мұндағы тапқырлық күлкілер мен қызықты жеңіл түйіндер балаларды мәз - мейрам етеді. Олардың эстетикалық талғамын күшейтіп, сөйлеу мәденетілігін арттырады.

Балалардың сүйіп тыңдайтын тағы бір ертегісі "Алтын сақа".

Онда жамандықтың өмірі қысқа екеніқәрдайым жақсылық жеңіске жететіні туралы айтады. Осындай ертегілер балалар әдебиетінде көптеп кездеседі. Бір баяғыда бай болады, байдың үйір-үйір жылқылары болады. Бай жылқыларын суаруға барады,судан жылқылары үркіп су ішпейді, сонда бай барып қараса судың бетінде қалқып жүрген өкпені көреді, оған жақындай бергенде,одан жалмауыз кемпір шығып байдың алқымынан ала түседі. Сонда бай; Мені қойып жіберші саған осы бар байлығымды берейін дейді. Ал жалмауыз кемпір;-Жоқ маған жалғыз балаңды бересін дейді. Мақұл жақында мен көшемін сонда баламның алтын сақасын тастап кетеміқсонда аларсың дейді. Бұған жалмауыз кепір көнеді.Сөйтіп, бай көшеді онда баласының алтын сақасын тастап кетеді. Яғни мұнда жалмауыз кемпір қанша баланы сүріндірмек болып, көп әрекеттенеді. Бірақ баланы жеңе алмайды, соңында жалмауызды бала жеңіп мұрат мақсатына жетеді. Мұнда айтпақ болған ой ол балаларды жақсылыққа жетелейді.