157
қорықпайды. Қазақта үстелдің төрінде әкенің тұрақты орны бар, оған басқа
ешкім отырмайды. Балалары әкесі наннан ауыз тигеннен соң тамақтануға
кіріседі, сосын әкелерінің ас қайыруынан соң ғана орнындарынан тұрады.
Әкенің мінез-құлқы, өзгелермен қарым-қатынасы ұл баланың көз
алдындағы үлгі-өнеге алатын, соған қарап өсетін нысанасы. Қазақта біреудің
баласы жақсы азамат болса: оның әкесі немесе атасы жақсы кісі еді, көргенді
бала екен, өнегелі жерден шыққан ғой деп мақтайды.
«Ұл тәрбиелей отырып, жер иесін тәрбиелейміз, қыз тәрбиелей отырып,
ұлтты тәрбиелейміз». Отбасындағы тәрбие әрбір мүшенің өзін-өзін сақтау,
ұрпақты жалғастыру, өзін-өзі сыйлау қажеттігінен туындайды. Баланы дұрыс
тәрбиелеу отбасында, алдымен, жанұя жағдайы, онда қалыптасқан он
моральдық-психологиялық ахуал, татулық пен өзара түсіністік, сүйіспеншілік
пен сыйластық, отбасы мүшелерінің бір-біріне деген құрмет сезімдері, яғни,
отбасындағы кіршіксіз таза, мөлдір көңіл-күйі тікелей ықпал етеді.
Қазақта ұлдар әкесі немесе атасының бойындағы қасиет пен өнерін
үйреніп өскен. Шығармашылықта, ақындықта танылған жас баланың
тәрбиесіне аса назар аударған. Ата өнерін ұрпағының қууы, оны мирас етуі
қазақ отбасыларында жиі кездесетін дәстүр. Әкесінің баласына қалдырған ең
үлкен мұрасы - оны жақсы тәрбиелеуі дей отырып, баласын оқытып, жақсы
көріп, баласына ат қою, баласын сау етіп өсіру, үйленер жасқа келгенде
баласын үйлендіру - қазақ отбасының басты міндеттерінің бірі.
Қандай ата-ана болсын, баласының дұрыс адам болғанын, өзінен артық
болғанын қалайды. Бұл – ниет қана. Тәрбие беру барысында қателіктерді
болдырмау, жетістікті нәтиже алуда тәрбиенің түрлі әдіс-тәсілдерін
қолдануы қажеттігін ата-ана ұғына бермеуі мүмкін.
Әдебиеттер:
1. Әлімбаев М. Халық - ғажап тәлімгер. А., Рауан, 1998.
2. Омарова Р.С. Халық тәлімі - тәрбие бастауы. Қазақстан мектебі, 2007.
ОРГАНИЗАЦИЯ ПРОЕКТНО - ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКОЙ
ДЕЯТЕЛЬНОСТИ УЧАЩИХСЯ В ПРОЦЕССЕ ОБУЧЕНИЯ ХИМИИ И
БИОЛОГИИ
Кожахметова Л.Ж.
Средняя школа № 25, г.Астана
jin.joson@mail.ru
В условиях огромного информационного потока последних десятилетий
актуальной становится задача развития активности и самостоятельности
школьника, его способности к познанию нового и решению сложных
жизненных проблем.
158
Образованный человек в современном обществе – это не только и не
столько человек, вооруженный знаниями, но умеющий добывать, приобретать
знания и применять их в любой ситуации. Выпускник школы должен
адаптироваться в меняющихся жизненных ситуациях, самостоятельно
критически мыслить, быть коммуникабельным, контактным в различных
социальных группах. Речь идет о формировании у обучающихся современных
ключевых компетенций: общенаучной, информационной, познавательной,
коммуникативной, ценностно-смысловой, социальной. А школа должна
создавать условия для формирования личности, обладающей такими
компетенциями.
Для реализации в полной мере развивающего потенциала школьного
курса химии и биологии необходимы формы, методы и средства учебно-
познавательной деятельности, альтернативные традиционным.
Таковым является проектное обучение, учитывающее потребность
сегодняшнего дня - смену приоритетов с усвоения готовых знаний на
самостоятельную активную познавательную деятельность каждого ученика
[1:13]
В отличие от урока в проектной деятельности основное содержание
работы выбирается самим учащимся, что позволяет не только мотивированно
усваивать самостоятельно отобранную информацию, но и накапливать опыт
конструирования своей деятельности и предметного содержания. Поэтому
главная задача проектного обучения – научить школьников учиться или, иначе,
научить совершать учебную деятельность. А это значит, что учащийся должен
почувствовать себя на уроке активным участником учебного процесса, а не
пассивным исполнителем воли учителя.
Реализация метода проектов на практике ведет к изменению позиции
учителя. Проектная деятельность требует от учителя создания условий для
расширения познавательных интересов детей, и на этой базе – возможностей их
самообразования [2: 23]
Применение технологии проектной деятельности позволяет:
учителю - расширить сферу своих профессиональных знаний и умений,
не замыкаться в узкопредметном поле, а выходить на меж- и надпредметное
содержание педагогической деятельности, выстраивать индивидуальные
траектории образования учащихся и собственного профессионального роста;
ученикам - почувствовать себя включенными в сообщество взрослых
профессионалов [3: 9]
Химия – одна из самых гуманистически ориентированных естественных
наук: ее успехи всегда были направлены на удовлетворение потребностей
человечества.
Изучение химии в школе способствует формированию мировоззрения
учащихся и целостной научной картины мира, пониманию необходимости
химического образования для решения повседневных жизненных проблем,
воспитанию нравственного поведения в окружающей среде.
В то же время, в условиях резкого сокращения времени, отводимого на
изучение химии при сохранении объема ее содержания, снижается интерес
Достарыңызбен бөлісу: |