42
әдіснамалық және теориялық қағидаларының жиынтығы, ғылыми зерттеудің
үлгісі, стандарты, зерттеу мәліметтерін, болжамдар мен ғылыми
міндеттердің жиынтық үлгісі ретіндегі көрінісі. [2,121]
Білім беру жүйесінің басты мақсаты - бәсекеге қабілетті мамандарды
дайындау болып отыр. Мектеп – үйрететін орта, оның жүрегі - мұғалім.
Ізденімпаз мұғалімнің шығармашылығындағы ерекше тұс - оның сабақты
түрлендіріп, тұлғаның жүрегіне жол таба білуі. Ол өз кәсібін, өз пәнін, барлық
шәкіртін, мектебін шексіз сүйетін адам.Өзгермелі қоғамдағы жаңа формация
мұғалімі – педагогикалық құралдардың барлығын меңгерген, тұрақты өзін-өзі
жетілдіруге талпынған, рухани дамыған, толысқан шығармашыл тұлға. Нарық
жағдайындағы мұғалімге қойылатын талаптар: бәсекеге қабілеттілігі, білім беру
сапасының жоғары болуы, кәсіби шеберлігі, әдістемелік жұмыстағы
шеберлігі.Осы тұрғыдан қарағанда нәтижеге бағытталған білім моделі мен
басқарудың жаңа парадигмасы аясында жекелеген ұғымдар мен нормаларды
және тиімді педагогикалық технологияларды меңгеру үшін педагогтардың
кәсіби мәдениетін дамытуға бағытталған озық үлгі қажет.
Ғылым мен техниканың жедел дамыған , ақпараттық мәліметтер ағыны
күшейген заманда ақыл – ой мүмкіндігін қалыптастырып, адамның қабілетін,
талантын дамыту білім беру мекемелерінің басты міндеті болып отыр. Ол
бүгінгі білім беру кеңістігіндегі ауадай қажет жаңару оқытушының қажымас
ізденімпаздығы мен шығармашылық жемісімен келмек. Сондықтан да әрбір
оқушының қабілетіне қарай білім беруді, оны дербестікке, ізденімпаздыққа,
шығармашылыққа тәрбиелеуді жүзеге асыратын жаңартылған педагогикалық
технологияны ендіруді міндеттейді.
Білім беру саласы қызметкерлерінің алдына қойылып отырған
міндеттердің бірі – оқытудың әдіс – тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру және
қазірғі заманғы педагогикалық технологияларды меңгеру. Қазіргі таңда
мұғалімдер инновациялық және интерактивтік әдістемелерін сабақ барысында
пайдалана отырып сабақтың сапалы әрі қызықты өтуіне ықпалын тигізуде.
[3,45]
Қазір әдістеме ғылымында оқытудың жаңа технологиясы деген ұғым
кеңінен қолданылуда. Оқыту технологиясы мен әдістеме ғылымы бір – бірімен
тығыз байланыста. Екеуінің де мақсаты бір, яғни оқытудың тиімді жолдары.
Бүгінгі таңда біздің міндетіміз- оқушыны жеке тұлға ретінде дамыту үшін
жұмысымызды жаңашаландыру – жаңа технологияны енгізу. Бұл ұғым біздің
өмірімізге берік еніп келеді.
Мұғалім сабақ беруде өз шеберлігін шыңдап, дамыту үшін жаңа оқу
технологиясының алуан түрлерін меңгеріп, оның өзінің күнделікті сабағында
қолданып отыруы керек. Әрбір пәнді ұтымды меңгеруде оқыту технологиясын
таңдап, іріктеу және оны іс – әрекеттік тұрғыда жетілдіру арқылы оқушының
әрекеті – технологияны қабылдау, оған деген ынтасы, құштарлығына мұғалім
тарапынан көңіл бөлінуі тиіс.
Қазіргі білім беру парадигмасы «білікті адамға» бағытталған білімнен
«мәдениет адамына» бағытталған білімге көшуді көздейді. [4,23] Бұл білім
берудің философиялық, психологиялық, педагогикалық оқушының өздігінен
43
білім іздейтін жеке тұлға екендігіне ерекше мән беріледі. Қазіргі оқушы:
Дүниетаным қабілеті жоғары,дарынды, өнерпаз-іздемпаз, талапты сонымен
қатарөз алдына мақсат қоя білуі керек. Қазақстан Республикасының «Білім
туралы» Заңында да мектеп оқушылары бойында адамгершілік және тұрмыс
негіздерін қалыптастыру, азаматтыққа тәрбиелеу және олардың ақыл – ойын
айқындау басты міндет екендігі айтылған.«Сабақ беру – үйреншікті жай
шеберлік емес, ол – үнемі жаңадан жаңаны табатын өнер» деп айту өте орынды.
Дарындылық - сапалы қабілеттердің өзіндік бірлесуі, оның арқасында іс-әрекет
жақсарады.Қабілетін дамыта білген оқушы барлық сабақтарын бірдей жақсы
игереді. Шығармашылық- психологиялық тұрғыдан алғанда жаңа материалдық
рухани құнды дүние тудыратын әрекет. Ал педагогикалық тұрғыдан
алсақ,шығармашылық дегеніміз-адамның белсенділігі мен өз бетінше жұмыс
істеуінің жоғары түрі және ол әлеуметтік қажеттілігі мен өзінің ерекшелігімен
бағаланады. Ең бастысы,шығармашыл тұлғада шығармашылыққа деген
тұрақты қажеттілік,тұрақты сұраныс болып,өз ісіне қанағат табу сезімі болуы
қажет. Осыған байланысты дарынды балалармен жұмыс істеудің төмендегідей
кезеңдерін анықтауға болады:
- баланың жеке ерекшелігін, дарынын зерттеу;
- балалар шығармашылық білімдерін жариялау;
- игерілген нәтижелерді бақылау.
Дарынды баланың бойындағы дамыған сана белсенділігі мен таным
белсенділігі, тума қабілеті. Ол қабілет мектепте сан алуан ғылыми салалардан
білім алу арқылы және ұстаздардың көмегі арқылы ашылады және дамиды.
Сондықтан дарынды оқушының ақыл-ойының, эмоционалдық және әлеуметтік
дамуы мен ерекшеліктерінің өзіндік ашылу деңгейі мен өлшемін ескеру,жан-
жақты ақпараттандыру, коммуникативті бейімдеу- дарынды оқушының
шығармашылық бағытының ашылуына, дамуына, қоршаған ортаға өзін-өзі
жарнамалауына көмек көрсетеді. Осы мақсаттар мен міндеттерді орындауда
мектеп ұстаздары мынандай жұмыс түрлерін өз іс-тәжірибелерінде пайдалана
алады:
- икемді және ұтқыр оқу жоспарын құру;
- жеке пәндерді оқытуда тәуелсіз қозғалыс жасау;
- дарынды
оқушының
өзінің
жұмысын
өзі
жоспарлап,
шешім
қабылдауына ықпал ету;
- дарынды оқушының қызығушылығына байланысты оқу жоспарын құру.
Осындай
жұмыс
түрлерін
ұйымдастыруда
ұстаздар
мынандай
мәселелерге баса назар аударулары керек:Пән сабақтарында шығармашылық
сипаттағы тапсырмаларды іріктеу, орындау, талдау жұмыстарын жүйелі
жүргізуге,
Дарынды
оқушылардың
білім
деңгейі
мен
олардың
өз
мүмкіндіктерін пайдалану көрсеткішін арнайы әдістемелер бойынша жүйелі
түрде тексеріп отыруға. Сабақтан тыс мезгілде жүргізілетін жұмыстарға -
пәндік олимпиада, ғылыми конференцияға, интеллектуалдық турнирлер мен
шығармашылық байқауларға дайындық жұмыстарын жыл бойы жоспарлы
түрде жүргізуге. Білім беру мекемелерінде дарынды оқушылар үшін арнайы
сыныптар мен топтар құрып, оқу бағдарламаларын жеделтетіп,тереңдетіп
Достарыңызбен бөлісу: |
