Мұқашев Қ. М. 1, Алиева М. Е



жүктеу 1,04 Mb.
Pdf просмотр
бет4/10
Дата09.05.2020
өлшемі1,04 Mb.
#30266
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
563-1-1876-1-10-20181027

Ключевые слова: дидактика обучения, наглядность, атомные частицы, волны де Бройля

лабораторная установка. 



Кіріспе  

Н.  Бордың  теориясы  сутек  атомының  спек-

трін  түсіндіре  алғанымен,  ішкі  қайшылықта-

рына  байланысты  көп  электронды  атомдардың 

спектрін  сипаттауға  жарамсыз  болып  шықты. 

1927  ж.  Луи  де  Бройль  толқындық  қасиет  тек 

электрмагниттік процестерге ғана емес, тыныш-

тық күйдегі  массасы m ≠ 0 қозғалыстағы  жыл-

дамдығы v болатын барлық бөлшектерге де кор-

пускулалық – толқындық дуализм қасиеті ортақ 

болуы ықтимал деген пікір білдірді. Атом құры-

лымын  зерттеу  барысындағы  ізденістердің 

нəтижесінде  оның  құрамындағы  электрондар-

дың жəне атом шығаратын фотондардың физи-

калық  сипаты  макроөлшемдік  шамадағы  дене-

лерді  сипаттауға  арналған  классикалық  физи-

каның  дəстүрлі  заңдылықтарына  қайшы  келе-

тіндігі белгілі болды. Атом электрондық қабық-

шасының  дискретті  энергетикалық  деңгейле-

рінің  болуын,  деңгейлер  арасындағы  тасымал-

данудың  жəне  деңгейлердің  толтырылу  заң-

дылықтарын  классикалық  механикадан  белгілі 

ұғымдарға  жəне  электромагнетизм  заңдарына 

сүйене  отырып  түсіндіру  мүмкін  емес  еді. 

Сондықтан  атомдық  деңгейдегі  микробөлшек-

тердің толқындық қасиеттерінің ашылуы квант-

тық  механиканың  ғылым  болып  қалыптасуы-

ның  нəтижесі  деп  санауға  толық  негіз  бар.  Бұ-

ған  дейін  физикада  жарық  сəулесінің  тек  элек-

тромагниттік  толқын  түріндегі  табиғаты  үстем 

болып келгені белгілі. Кейін М. Планк, А. Эйн-

штейн  жəне  басқалардың  еңбектерінің  арқа-

сында  жарық  сəулесінің  корпускулалық – фо-

тондық қасиеттері ашылды (Анықтамафотон 



– тек  жарық  жылдамдығымен  қозғалыста

ғана  өмір  сүре  алатын,  массасы  мен  электр

заряды  жоқ,  шығу  табиғаты  əртүрлі  элек-

тромагниттік сəулелердің (соның ішінде – жа-

рық сəулесінің) кванты ретінде белгілі бөлшек.

Кванттық  бөлшек  болғандықтан,  фотонға

корпускулалық-толқындық дуализм тəн қасиет.

Фотон  –  ғалам  кеңістігінде  аса  көп  тараған

бөлшек  жəне  сол  кеңістікте  кездесетін  əрбір

нуклонға 2 · 10

10

 фотон сəйкес келеді екен).

Атомдық  микробөлшектердің  толқындық 

қасиеттері  туралы  алғашқы  ұғымды  француз 

физигі Луи де Бройль бастапқыда гипотеза тү-

рінде ұсынды. Бұған дейін электрон классика-

лық  динамиканың  заңдарына  бағынатын, 

қарапайым  электр  заряды  бар  материалдық 

нүкте  түрінде  сипатталып  келген  еді.  Жарық 

сəулесінің  денелермен  əсерлесуі  нəтижесінде 

орын  алатын  дифракциялық  немесе  интерфе-

ренциялық  құбылыстарға  ұқсас  электронның 

қасиеттері  ешқашан  байқалған  емес.  Ендеше, 

электронға  толқындық  қасиеттердің  тəн 

болуы  да  мүмкін  емес  деп  саналатын.  Тек 

кванттық  механиканың  дамуының  нəти-

жесінде  қозғалыстағы  атомдық  микро-

бөлшектердің  барлығына  толқындық  қасиет-

тің  тиесілі  болу  мүмкіндігі  туралы  ұғым 

гипотеза дəрежесінен іс жүзінде дəлелденетін 

деңгейге көтерілді. 




ISSN 1563-0315

Recent Contributions to Physics. №4 (63). 2017

63

Мұқашев Қ.М., Алиева М.Е.




жүктеу 1,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау