Мақсатым – тіл ұстартып, өнер шашпақ

47
В)130 жылға;     Г)140 жылға.
2.  XIX  ғ.  әдебиеттің  дамуына  әсер  еткен  патшалы 
Ресейдің қазақ даласын билеу жөніндегі «Жаңа низам» 
ережесі  қай жылы шықты?
А) 1821 жылы;     Ә) 1800 жылы;     Б) 1823 жылы;    
В) 1824 жылы;     Г) 1868 жылы.
3. XIX ғасырдың  басындағы әдебиетте көрініс тапқан 
ел ішінде қандай келеңсіз істер бел алды?
А) Жерді бөлу;              Ә) Халықты әкімдікке сайлау;   
Б) Отырықшылдық;      В) Қоныстандыру;    
Г) Жала жабу, пара алу.
4.  Әдебиеттану  ғылымына  «Зар  заман  ақындары»  
терминін алғаш енгізген ғалым кім?
А) Мұхтар Әуезов.1927 жыл; 
Ә) Сәкен Сейфуллин. 1923 жыл;  
Б) Ахмет Байтұрсынұлы.1920 жыл;  
В) Ысқақ Дүйсенбаев. 1970 жыл;    
Г) Ханғали Сүйіншәлиев. 1991 жыл.
5.  Кейіннен  тұтас  бір  дәуірдің  атына  айналған  «Зар  
заман» деген сөз қай ақынның өлең  жолынан алынған?
А) Шортанбай Қанайұлы;    Ә) Мұрат    Мөңкеұлы;     
Б) Дулат Бабатайұлы;           В) Нарманбет Орманбетұлы;   
Г) Нұржан Наушабаев.
6.  «Зар  заман  ақындары»  деген  ақындарды 
анықтаңыз.
А) Асан қайғы, Бұқар жырау;   
Ә) Сәкен, Ілияс, Мағжан;
Б) Махамбет, Шернияз, Алмажан;   
В) Ақтамберді, Жиембет, Шалкиіз;   
Г) Дулат, Шортанбай, Мұрат.
7. Дулат ақын туған жылды көрсетіңіз.
А) 1728 жыл;      Ә) 1810 жыл;    Б) 1802 жыл;    
В) 1847 жыл;      Г) 1683 жыл.

48
8. «Жер кімдікі?» дегенде
      Аға сұлтан, қазылар
    Не деп жауап береді?» деген жолдардағы Дулаттың 
ойын анықтаңыз.
А) Ата қоныс жерін тастап кеткенін айтып отыр;
Ә) Жерінің құнарсыздығынан ұялып отыр;
Б) Орыс переселендеріне қазақ жерін беруге қарсылығын 
көрсеткен;
В) Қазақ  жерін ұлғайту керектігін айтқан;
Г) Кең қоныстың таралуына ренжіп отыр.
9. Қаларсың бір күн, Сандықтас,
    Құлан жортпас бел болып.
Кімнің өлеңінен алған үзінді екенін табыңыз.
А) Сұлтанмахмұт Торайғыров;   Ә) Абай;      Б) Жамбыл;  
В) Дулат Бабатайұлы;     Г) Сәбит Дөнентаев.
10. Аққан бұлақ сай-салаң,
     Шытырман тоғай айналаң,
    Жоның жайлау, кең алаң,
    Атам қонған кең далам! 
Үзінді Дулаттың қай шығармасынан алынғандығын 
табыңыз.
А) «Еспембет»; 
Ә) «Өсиетнама»;    
Б) «Ақжайлау мен Сандықтас»;   
В) «Арнау өлеңдер»; 
Г) «Аягөз».
11. Дулат Бабатайұлының өлеңін табыңыз.
А) «Өлсе, өлер табиғат, адам өлмес»;   
Ә) «Жетісу суреттері»;   
Б) «О, Ақтан жас, Ақтан жас...»; 
В) «Сөз жазып, өлең  өлшемек»; 
Г) «Кәмшат қыз».

49
12. Дулат ақын
«Ашылған әбден араның – 
Түйені жұтсаң түгімен,
Биені жұтсаң бүгімен,
Қақалмай-ақ  талғаусыз»  деген  өлең  жолдарында  нені 
сынға алады? 
А) Төренің екіжүзділігін, араны ашылған парақорлықты;
Ә) Күлкілі де жексұрын пысық бейнесін;
Б) Елдің обалына қалып, елді тонаушыны;
В) Шен-шекпенге сатылған төрелерді;
Г) Тоғышарлардың безбүйрек қайырсыздығын.
13.  Мұхтар  Әуезовтің    «Абай  жолы»  романында 
жасөспірім Абай мен әжесі Зеренің, анасы Ұлжанның бір 
айдай  қонағы болған зар заман ақыны кім?
А) Мұрат Мөңкеұлы;   Ә) Шортанбай Қанайұлы;    
Б) Дулат Бабатайұлы;   В) Кердері Әбубәкір Шоқанұлы;
Г) Орынбай Кертағыұлы.
14. Тауды екіге жарасың,
      Тастың қашап арасын.
      Кесіп өтіп кезеңді,
     ..., қайда барасың? Дулат қай өзен туралы жырлаға-
нын анықтаңыз.
А) Ертіс;    Ә) Еділ;    Б) Жайық;    В) Іле;    Г) Аягөз.
15. «Сөз – жібек жіп, жыр – кесте...» деген сөз кімдікі 
екенін табыңыз.
А) Шортанбай;      Ә) Асан қайғы;      Б) Шернияз;      
В) Дулат;                Г) Бұқар. 
16. Дулат  Бабатайұлының шығармасын табыңыз.
А) «Ей, Абылай, Абылай»;  
Ә) «Қараторғай»;   
Б) «Дала ақыны мен қала ақынының айтысы»;   
В) «Болыс болдым, мінеки»;    
Г) «Еспембет».

50
17. Датыңды айтсаң майырға, 
      Сібірге кеттің айдалып.
Дулаттың  осы  өлең  жолдарындағы    «дат»,  «майыр» 
деген сөздерге анықтама беріңіз.
А) Әкім мен реніш;          Ә) Майор мен өтініш;      
Б) Чиновник және арыз;  В) Аға сұлтан және хат;  
Г) Орыс пен жағдай.
18. Дулат туындылары тұңғыш рет қай жылы жарық 
көрді?
А) 1880 жылы, Қазан;        Ә)1882 жылы, Орынбор;
Б) 1991 жылы, Алматы;     В) 1978  жылы, Ленинград;     
Г) 1999 жылы, Алматы.
19. 
Шортанбай 
Қанайұлының 
өлеңдеріндегі 
сарындарды белгілеңіз.
А) Оқу-білімге үндеу; 
Ә)Қазақ даласына келген сауданы айыптау, елдің ақшаға 
құнығуын сынау;   
Б) Кедейлерді  күреске шақыру;   
В) Дінді сынау; 
Г) Орысша оқуға шақыру.
20. Шортанбай Қанайұлының шығармаларында кім-
дердің қатты сынға  түскендігін анықтаңыз.
А) Орыс патшасы, жандарал, майырлар;   
Ә) Хандық дәуірді аңсаған қариялар;   
Б) Аналар;  
В) Жас  балалар;    
Г) Әділетті жандар.
21.  «Зар  заман»,  «Бала  зары»,  «Насихат» 
шығармаларының авторын табыңыз.
А) Шортанбай Қанайұлы;     Ә) Мұрат Мөңкеұлы;    
Б) Әбубәкір Шоқанұлы;        В) Мағауия Абайұлы;            
Г) Дулат Бабатайұлы.