М а з м ұ н ы
Кіріспе...................................................................................................8
1 тарау. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік
метрология жүйесі
1.1 Метрологияның салалары..........................................................10
1.2 Қазақстандагы метрологияның дамуы.................................... 11
1.3 ҚР-да техникалық реттеу мемлекеттің жүйесінің атқарған іс-
шаралары........................................................................................... 18
1.4 Қазақстан Республикасының метрологиялық ғылыми зерттеу
орталығы РМК «ҚазМетрИн».........................................................21
1.5 РМК «ҚазМетрИн» зертханасы............................................... 23
2 тарау. Қазақстан Республикасында өлшеулердің
бірегейлігін қамтамасыз ету
2.1 ҚР-да өлшеудің бірегейлік жүйесін қамтамасыз етуді
дамыту................................................................................................27
2.2 Өлшеулердің бірегейлігін қамтамасыз ету.............................29
2.3 Физикалық шамалар өлшемдерінің бірліктері.......................34
2.4 Физикалық шамалар бірліктерінің жүйелері..........................43
2.5 Өлшеулерді орындау әдістемеліктері. Жалпы жағдайлар.... 48
2.6 Өлшеулерді орындау эдістемеліктерінін қүжаттары............ 51
2.7 Нормаланатын метрологиялық сипаттамалар........................54
2.8 Өлшеу құралдарының типтерін бекіту.................................... 58
2.9 Өлшеулердің бірегейлігін қамтамасыз ету бойынша
жұмысты жэне қызметті төлеу........................................................59
3 тарау. Өлшеулердің бірегейлігін қамтамасыз етудің
техникалық негізі
3.1 Қазақстан Республикасының эталондары............................... 63
3.2 Қазақстан Республикасының эталондық базасы....................68
3.3 Мемлекеттік эталондар базасын жасау................................... 72
4 тарау. Өлшеулердің негізгі теориясы
4.1 Өлшеулер үдерісінің элементтері............................................ 77
4.1.1 Өлшеу теорияларының постулаттары.................................. 81
4.1.2 Шкалалар және өлшеулердің теңдіктері.............................. 83
4.1.3 Өлшеулердің нәтижелеріне ықпалын тигізетін
факторлар......... .................................................................................
87
4.2 Өлшеулердің ауытқулық қателіктері....................................... 90
4.3 Қателік жэне белгісіздік.............................................................
95
4 3.1 Өлшеулердің қателіктерінен өлшеулердін белгісіздігіне
£
........................ 96
көшу
................•;..........................................................
97
4.4 Өлшеулердщ белгісіздігі...........................................................
4.5 Өлшеулердің байқалып отыруы..............................................
4.6 Өлшеулердің нэтижелерінің дұрыстығы.............................. 1
4.7 Өлшеулердің дэлдігі - шешімдердің туралыгы................... Юо
4.8 Өлшеу құралдары. Өлшеу құралдарының метрологиялық
сипаттамасы жэне классификациясы...........................................
4.8.1 Өлшеудің техникалык құралдары.......................................
4.8.2 Өлшеу құралдарының біркелкілігі........ ............................I 19
5 тарау. Қазақстан Республикасында өндірісті МҚЕ
5.1 Өлшеу құралдарын растау саласында ҚР-ның заңнамасы..123
5.2 Метрологиялық қамтамасыз етудің мақсаттары жэне
^
негіздері.............................. ................. - ............. *........•;.................
5.2.1 Техникалық құрылымдарды дайынДаган, өндірген жэне
эксплуатациялаган кездегі МҚЕ................................................... 130
6 тарау. ӨҚ растау, калибрлеу, сынақтау, сараптау
6.1.Өлшеу құралдары, шкалалар жэне қателіктер...................... 132
6.2 Растау түрлері жэне оны жүргізудің әдістері. Растау
зертханалары...................................................................................
6.3 Растау сұлбалары......................................................................
6.4 Өлшеу құралдарын сынақтау..................................................
6.4.1 Сынақтау жэне оның түрлері...... ........................................ 14®
6.4.2 Өлшеу құралдарын сынақтан өткізу жэне калибрлеу...... 149
6.4.3 Жобалық, конструкторлық жэне технологиялық
құжатгарды метрологиялық сараптау..........................................153
6.4.4 Өнімдерді сынақтау жэне сэйкестікті растаудыМҚЕ..... 154
7 тарау. ӨҚ сертификаттау, салыстыру, аттестаттау
7.1 Өлшеу құралдарын сертификатгау......... ...............................I 57
7.2 Кд,ізметкерлерді сертификатгау.............................................. 159
7.3 Өлшеуіш құралдарын метрологиялық атгестаттау..............164
7.4 Талдамалық, сынақтық жэне өлшеулік зертханалардагы
өлшеулерді багалау жагдайлары................................................... 1®'
7.5 Зертханалардың өлшеулерінің жагдайларын багалау
(аттестаттау....................................................................................... ®
7.6 Зертханааралық салыстыру......................................................1
7.7 Сынақтау жэне типті бекіту, растау жэне өлшеу
құралдарын метрологиялық атгестаттау нэтижелерін мойындау
жагдай л ары........................................................................................ *'
6
7.7.1 Бекітілген типке жүргізілген растаудың сәйкестігіне
сынақтау нэтңжелерін мойындау тэртібі.................................... 177
7.8 Көпқайтара байқау жүргізу және тура өлшеулер.
Өлшеулердің нәтижелерін өңдеу эдістері................................... 180
8 тарау. Мемлекеттік метрологиялық қызмет,
стандарттық үлгілер
8.1.Мемлекетгік метрологиялық қызмет..................................... 182
8.2 Заттар және материалдардың қүрамы және қасиеттерінің
стандартгық үлгілері...................................................................... 185
8.3 Мемлекеттік метрологиялық қадагалау жэне метрологиялық
бақылау............. ...............................................................................187
9 тарау. Метрология саласында халықаралық қызметтестік
9.1 Халықаралық өлшем жэне салмақ үйымы............................192
9.1.1 Халықаралық өлшем және салмақ бюросы (МБМВ)....... 194
9.2 Халықаралық стандарт ИСО/МЭК 17025-ті енгізудің
тэжірибесі.........................................................................................198
Қорытынды.....................................................................................202
Әдебиеттер тізімі............................................................................ 205
Қосымшалар...... .............................................................................. 208
7
Достарыңызбен бөлісу: |
