М. С. Кульгильдинов К. Ә. Жүсіпов Р. Ә. Қозбағаров Көлік техникасын өНдіру және жөНдеу техНоЛоГИясы негіздері оқулық

жүктеу 5,89 Mb.

Pdf просмотр

бет	40/149
Дата	12.10.2022
өлшемі	5,89 Mb.
	#39629
түрі	Оқулық

1 ... 36 37 38 39 40 41 42 43 ... 149

kulgildinov-kolik

Цилиндрлік беттерді таза өңдеу
. Таза өңдеу кезінде дайындаманың
жылжып кетуі орын алмас үшін детальдың бекітілуі берік болуы тиіс.
Аз беріліспен өңдеу кезінде қолданылатын таза өңдеу кескіштерінің
тұмсықтары сүйір (2.2-сурет а) болуы және екі жаққа да (солға –
оңға) жұмыс істей беруі тиіс. Ал жоғары беріліспен өңдеу кезінде
қолданылатын таза өңдеу кескішінің тұмсығы күрек тәріздес болуы
(2.2-сурет ә) керек.
2.2-сурет. Таза өңдеуге арналған кескіштер:
а – сүйірұшты; ә – кеңейтілген (күректі)
Таза өңдеуге арналған жылдам кесетін кескіштердің алғы беттерінің,
алдыңғы және басқа да бұрыштарының формасын таңдау бары-
сында қаралтым өңдеу кезінде қолданылатын кескіштерге арналған
ұсыныстарды пайдалануға болады. Бет кедір-бұдырлығының төмен
деңгейін алу үшін кескіштің алдыңғы бұрышы жоғары болуы тиіс.
Болаттан жасалған дайындамаларды таза өңдеуге арналған
кескіштердің артқы бұрышы
a
= 12
0
болса, ал шойыннан жасалған дай-
ындамаларды өңдеуде

a
= 10
0
болуы тиіс.
Цилиндрлік беттерді өңдеудің екі әдісі қолданылады. Радиалды
беріліспен жону әдісінде қысқа цилиндрлік мойыншаларды өңдеуде
бунақтық және тұмсығы кең кескіштер қолданылады (2.3-сурет а). Ал
бойлық беріліспен жону әдісі өңдеудің ең көп таралған түрі болып са-
налады (2.3-сурет ә).

59
2.3-сурет. Цилиндрлік беттерді жону әдістері:
а – радиалды беріс әдісімен; ә – бойлық беріс әдісімен
Цилиндрлік беттерді әдетте екі немесе бірнеше жұмыс жүрісі
арқылы өңдейді: алдымен припускінің көп бөлігін қаралтым етіп жо-
нады (диаметрге 6 мм-ге шейін), сонан соң қалған бөлікті жонады (диа-
метрге 1 мм-ге дейін).
Білік диаметрінің қажетті размерлерін алу үшін көлденең беріліс
лимбісін пайдаланады және пробалық жұмыс жүрісі әдісі бойын-
ша кескішті берілген размерге орналастырады. Лимбтарды пайдала-
ну арқылы өңдеу дәлдікті 8-9-шы квалитеттер бойынша қамтамасыз
етеді. Бойлық лимбтарды пайдалану бойлық размерлерді 0,2 мм-
ге дейінгі дәлдікпен алуға мүмкіндік береді. Реттегіш тіректермен
құралкүймешіктің өздігінен өшуін қолдану барысында бойлық
размерлердің дәлдігі 0,08...0,15 мм-ге шейін жетеді де, өнімділік
жоғарылайды. Жылдам режимдерде жұмыс істеу барысында артқы
центрлер айналмалы болуы тиіс.
2.4, а-суретте келтірілген сұлба бойынша қаралтым жону орында-
лады, кей кездері екі рет бекіту арқылы дайындамалардың кішігірім
партияларының жартылай таза өңдеуі жүргізіледі. Дайындаманың
бір жартысын диаметрдің берілген размеріне дейін жонып болған соң
(2.4-сурет ә), оны центрлерде қайта орналастырады да, дайындаманың
екінші жартысын өңдейді (2.4-сурет б) Прокаттан жасалған сатылы
дайындамаларды қаралтым өңдеу кезінде жекелеген сатыларды өңдеу
кезегін дұрыс таңдаған маңызды.

60
2.4-сурет. Бір жұмыстық жүрісте өңдеу сұлбасы.
а – жалпы сұлба; ә – бірінші орнық; б – екінші орнық
Егер сатылы біліктерді өңдеу кезінде бойлық жонудан соң
кертпештерді кесу қажет болатын болса, онда олардың таза өңдеуін са-
тылы дайындаманың барлық цилиндрлік участоктарын өңдеп болған
соң жүргізеді (2.5-сурет а).
2.5-сурет. Сатылы біліктерді таза өңдеудің сұлбалары
Сатылы дайындамалардың таза өңдеуін цилиндрлік беттерді өңдеуге
де, бунақтар мен кертпештерді кесуге де бейімді құрама кескіштермен
2.5-суретте ә көрсетілген сұлба бойынша жүргізген жөн. Кіші сериялы
өндірісте еңбек өнімділігін өсіру үшін сатылы біліктерді көшірмелер
немесе қимаүлгілер көмегімен өңдеуге болады.

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 36 37 38 39 40 41 42 43 ... 149