Жөндеу стратегияларының байланысу мүмкіндіктері

185
I В стратегиясы – толық жинақты машинаның жөндеуін машинаны 
пайдаланатын мекеме меншіктелген тәсілмен іске асырады.
II Б стратегиясы – толық жинақты машинаның жөндеуін меншік-
телген тәсілмен машина жасау саласы атқарады.
III Б стратегиясы – толық жинақты машинаның жөндеуін меншік-
телген тәсілмен арнайы мекеме (жөндеу заводы) орындайды.
III В стратегиясы – машинаны жөндеуді тозған тараптарды ауыс-
тыру тәсілімен арнайы мекеме (жөндеу заводы, механикаландыру 
басқармасы) жүргізеді.
Стратегияның кез келген нұсқасының үйлесімділігін бағалау үшін 
критерийді, яғни осы нұсқаны таңдауға арналған шаманы бекіту қажет. 
Бекітілген шаманың сандық мәні бойынша қарастырылып отырған 
нұсқаларды салыстыруға мүмкіндік болуы тиіс.
Қабылданған критерий машинаны пайдалану мен жөндеуге 
жұмсалған жалпы шығынды үйлестіруі тиіс. Экономикалық тиімділікті 
бағалау кезінде жалпылама көрсеткен ретінде келтірілген шығындарды 
алуға болады:
w
= 
C
a
 + E
H
K
; (2.3)
мұндағы, С
а 
– бір жыл ішіндегі ағымдағы (пайдалану) шығындары; Е
Н
– күрделі қаржы тиімділігінің нормативтік коэффииценті; К – күрделі 
қаржы.
Қарастырылып отырған мысалда «күрделі қаржы» терминіне маши-
наны күрделі жөндеуге жұмсалған шығындар кіреді. Машина күрделі 
жөндеуден өткен соң келесі жөндеуге дейін бірнеше жыл жұмыс 
істеуге тиіс болғандықтан, 
E
H 
·
 
K
көбейтіндісінің сандық мәні бір жылға 
есептегендегі күрделі жөндеу шығындарының үлесіне кіреді (жылдық 
үлес) [17].
Сонымен, жөндеу статратегиясының тиімділік критериі есебінде 
минимал келтірілген шығындар қолданылуы мүмкін:
С
а 
+ 
Е
Н
К
→ 
W
min
; (2.4)
Ал стратегия тиімділігіне әсер ететін сапалы көрсеткіштерге 
төмендегілер жатады:
– өндіріс сипаты (типі) – бірліктік, кішісериялы, сериялы, масса-
лы (сериялық деңгей жоғары болған сайын өндірісті мамандандыру 
жағдайлары жақсара түседі);
– өндірісті мамандандыру деңгейі (жөндеу өндірісінің маманданды-
руы жоғары болған сайын жөндеудің еңбексыйымдылығы мен өзіндік құны 
төмен болады). Мамандандыру жөндеу сапасын арттырады және жұмысты 
механикаландыруға жағдай жасайды. Өз кезегінде еңбексыйымдылықтың 
төмендеуі жөндеуге жұмсалатын уақытты азайтады. 

186
– еңбек өнімділігі (оның өсуі механикаландыру деңгейімен тікелей 
байланысты);
– жөндеудің өзіндік құны;
– машинаны жөндеу уақытының азаюы;
– жөндеу сапасын жоғарылату (жұмысты мамандандыру мен меха-
никаландырумен тығыз байланысты);
– арнайы жөндеу мекемесіне бөлінетін шығындар деңгейі;
– материалдық-техникалық жабдықтау жағдайлары;
– машинаны жөндеуге қоюға және жөндеуден алуға кететін тасы-
малдау қашықтығы (бұл көрсеткіш әсіресе құю өндірісінде маңызды 
рөл атқарады).
Тасымалдауға кететін уақыттың азаюы машинаның пайдалы жұмыс 
уақытын ұлғайтады.
Жөндеу стратегиясы көрсеткіштерінің сипаттамасы 2.4-кестеде 
келтірілген. Сондықтан жоғарыда айтылғандарды ескере, III Б және 
III В стратегияларына басымдық бере отырып, стратегияның соңғы 
нұсқасын нақты жағдайларға байланысты таңдау керек.
2.4-кесте

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: