ГЕНДЕРДІҢ КӨП ЖАҚТЫ (ПЛЕЙОТРОПТЫ) ӘСЕРІ

кездеседі. Бұл жағдайдағы алғашқы кеміс-тік — гемоглобин молекуласындағы амин 
қышқылдарының бі-реуінің орын алмастыруы. Алғаш қарағанда осындай шамалы ғана 
өзғерістің  салдарынан  жүрек-қан  тамыр,  нерв,  ас  қорыту,  бөліп  шығару 
системаларында  терең  зақымдану  болады.  Осы-ның  нәтижесінде  гомозиготалы 
адам балалық шағында еледі. 
Гендердің  әсерін  тыңғылықты  зерттеу,  сірә,  көптеген  гендер-дің,  мүмкін  барлық 
гендердің  плейотропты  әсері  болатындығын  керсетті.Сонымен,  гендердің  өзара 
әрекеттесуін және кәп жақты әсе-рін зерттеу негізінде мынадай қорытынды жасалды: 
тұқым  қуалайтын  кез  келген  белгі  көптеген  гендер  дәлірек  айтқанда  барлык 
генотиппен  анықталады  және  әр  ген  көптеген  белгілер-дің  дамуына  немесе  дамып 
келе  жатқан  организмнің  бүкіл  си-стемасына  әсер  етеді.  Демек,  генотип  жиынтық 
емес, өзара әре-кеттесуші г.ендердің күрделі системасы. 
Мендельдік  талдаудың  негіздерін  баяндауды  аяқтай  келіп,  мынаны  айту  керек: 
түқым  қуалаудың  гибридологиялық  анали-зі  мен  жекелеген  гендердің  езара 
әрекеттесуі,  химиядағы  сапалық  және  сандық  анализге  сәйкес  келетін,  қажетті 
бастапқы  әдіс  болып  табылады.  Алайда  гендердің  өзара  әрекеттесуінің 
гибридологиялық  анализі  өз  алдына  мынадай  мағынада:  тү-қым  қуалаушы  белгілер 
онда  бірнеше  үрпақ  бойы  гендер  тағ-дырын  және  олардың  фенотиптегі  езара 
байланысын бақылау үшін тек «маркер» ретінде қолданылуы мағынасында формалды 
болатынын ескеру керек. Белгілердін, қалыптасуында ген өнімдерінің өзара әрекеттесу 
сипаты  бүл  анализ  үшін  қол  жетпейтін  қиыншылық.  Тек  гибридологиялық  әдісті 
онтогенездік, биохимиялық және басқа да әдістермен үйлестіру онтогенезде гендердің 
өзара әрекеттесуі механизмін табуға мүмкіндік береді. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: