ПОЛИГИБРИДТІ ШАҒЫЛЫСТЫРУ

бойынша ажырауы кезінде болуға тиісті кластар санын есептеп шығарады: 
моногибридті  шағылыстыру  (3+1)
]
  =  3:1,  яғни  екі  класс  дигибридті  шағылыстыру 
(3+1)
2
 = 9 : 3 : 3 : 1, яғни төрт класс; 
үшгибридті шағылыстыру (3+1)
3
 = 27 : 9 : 9 : 9 : 3 : 3 : 3': I, яғни 8 класс т. с. с. 
Басқаша  айтқанда, 
Ғ
2
 
кезіндегі  фенотиптік  кластар  санын 
2
п
 
формуласымен 
көрсетуге  болады,  мұндағы  2  саны  гомологиялық  хромосоманың  бір  жүбына 
орналасқан  бір  гендегі  екі  аллельдің  жұптығын  (аллельдігін)  көрсетеді,  ал 
п 
дәрежесі  еөзара  шағылыстырылатын  ата-ана  формалары  осы  гендер  бойынша 
ажыратылатык гомологиялық емес хромосомалардағы гендер санын көрсетеді. 
Осы  формула  бойынша  кез  келген  буданның  бірінші  ұрпағында  пайда  болатын 
гаметалар  типінің  санын,  және  Ғ
2
-де  әр  түрлі  генотиптер  беретін  гаметалар 
комбинацияларының санын есептеп шығаруға болады: 
Аа 
моногибридте гаметаның 
екі  сорты  түзіледі,  яғни 
2
1
;АаВв 
дигибридте  гаметаның  терт  сорты,  яғ-ни  2
2
; 
үшгибридте гаметаның сегіз сорты, яғни 2
3
 түзіледі т. с. с. Демек, 
Ғ\ 
буданын түзетін 
әр түрлі гаметалар типінің санын да 
2
п
 
формуласымен көрсетуге болады. Мүндағы 
п 
— шағылыстырылатын формаларды ажырататын гендер саны. 
Моногибридті  шағылыстыру  кезінде 
Ғ\ 
буданында  аналык  және  аталық 
гаметалардың  екі  сорты  түзілетіндіктен,  мұнда  4  комбинация  болуы  мүмкін,  ол 
комбинациялардың  арақатынасы  мынадай  болады:  1 
АА 
:  2 
Аа 
:  1 
аа, 
яғни  4
1
. 
Дигибридті  шағылыстыру  кезінде  мүндай  үйлесудің  саны  4
2
=  16,  үшгибридті 
шағылыстыруда  үйлесу  саны  4
3
  =  64  болады,  яғни  гаметалардың  комбинациялану 
мүмкіндігін 4
П
 формуласымен көрсетеді. Мндағы 4 саны моногибридті шағылыстыру 
кезінде  аталық    және  аналық  гаметалардың  комбинациялану  мүмкіндігінің, 
п 
—  ал-
лельдер жұбының санын көрсетеді. 
Моногибрид ұрпағындағы генотиптік кластар саны 3, дигиб-ридті шағылыстыруда 
Ғ
2
 
кезіндегі генотиптік кластар саны 9, яғни З
2
, үшгибридті шағылыстыруда — З
3
 т. с. 
с. 
Сонымен,  генотиптік  кластар  санын  3
<п
  формуласы  бойынша  аныктауға  болады, 
мұндағы 
п 
аллельдердің гетерозиготалы жұптарының саны. 
Осы  айтылған  көрсеткіштерді  есептеп  шығаруға  арналған  формулалар  2-
таблицада берілген. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: