М. Е. Лобашев к. В. Ватти


 ЖЫНЫСТАРДЫҢ АРАҚАТЫНАСЫН ҚОЛДАН РЕТТЕУ



жүктеу 8,1 Mb.
Pdf просмотр
бет195/275
Дата29.04.2022
өлшемі8,1 Mb.
#38344
түріЛекция
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   275
Lobashev

2. ЖЫНЫСТАРДЫҢ АРАҚАТЫНАСЫН ҚОЛДАН РЕТТЕУ 
Адам  жыныстардың  арақатынасын  қолдан  реттеуге  тырыса-ды.  Мүнда 
белгілі  бір  нәтижелерге,  әсіресе  жыныстық  көбеюдін,  жүйесіз  типтеріне 
жағдай  жасауда  белгілі  нәтижелерге  қол  жетті.  Мәселен,  Б.  Л.  Астауров 
жоғары  температурамен  әсер  ету  арқылы  тұт  кебелегінде  партеногенез 
туғызды, мұнда мейоз  болған жоқ, үрпақта 100% үрғашы особьтар алынды. 
Табиғи  партеногенезде  мейоз  қалыпты  өткен  кезде 
ҮҮ 
особьтары  қыры-
латындықтан,  тек  қана  еркек  особьтар  пайда  болады.  Андроге-незде  бүкіл 
үрпақ тек қана аталық жынысты болады. 


Электрофорездің  жәрдемімек  сперманы  бөлу  және  бүдан  кей-ін 
үрғашыларды 
«катодтық» 
ңемесе 
«анодтық» 
спермамен 
қол-дан 
үрықтандыру жолымен сүт коректілердегі (кролик, ит және т. б.) жыныстар 
арақатынасын  қолдан  реттеу  жөніндегі  жүмыстар  көптеген  жылдар  бойы 
жүргізілді.  Соңғы  жылдары  осы  мақсатта  еркектерді немесе  ұрғашыларды 
бөЛінген  сперма-мен  иммунизациялау  қолданылады.  Қазірдің  өзінде  кеп 
үміт  күттіретін  нәтижелер  алынды:  топтарда  бір  жыныстың  80—  90%-ке 
дейінгі 
особьтары 
болады. 
Алайда 
бүл 
әдістер 
жануар-лардың 
үрықтанғыштығы  мен  өсімталдығын  кенет  кемітетін  болғандықтан,  әлі  де 
практикада қолданылмай отыр. 
Жынысты  анықтаудан  өзгеше,  орта  жағдайларының  жыныс-тардың 
арақатынасын өзгертудегі ролі өте зор екендігіне және оның әсерін зерттеуге 
көптеген  зерттеулер  арналғандығына  на-зар  аудару  керек.  Ортаның  әсерін 
мынаған  келтіруге  болады:  жыныс  хромосомаларының  мейозда  кездейсоқ 
ажырамауы,  бел-гілі  бір  генотиптегі  гаметалардың  немесе  зиготалардың 
талға-малы  қырылуы,  талғамалы  үрықтануы,  онтогенезде  жыныстың  қайта 
анықталуы. Әр түрлі орта жағдайлары жыныстар арака-тынасын 1 үрғашыға 
1  еркек  келетін  өте  дүрыс  аракатынастан  көп  немесе  аз  дәрежеге  дейін 
өзгерте  алатыңын  зерттеулер  көрсетуде.Сонымеы,  кейбір  популяцияларда 
табиғи жағдайларда жы-ныстар арақатынасы 1 : 1-ден өзгеше болуы мүмкін. 
Бүл  шама-дан  ауытқу  генетикалық  себептерге,  сондай-ақ  онтогенез  бары-
сында  әрекет  ететін  факторларға  байланысты  болады.  Объекті-нің 
биологиясы 
мен 
генетикасын 
ескерген 
жағдайларда 
жыныс-тар 
арақатынасын қолдан реттеуге болады. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   275




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау