М. Е. Лобашев к. В. Ватти

ОРТА ЖАҒДАЙЛАРЫНЫҢ ЖЫНЫСТЫ АНЫҚТАУДАҒЫ РӨЛІ

жүктеу 8,1 Mb.

Pdf просмотр

бет	190/275
Дата	29.04.2022
өлшемі	8,1 Mb.
	#38344
түрі	Лекция

1 ... 186 187 188 189 190 191 192 193 ... 275

Lobashev

4. ОРТА ЖАҒДАЙЛАРЫНЫҢ ЖЫНЫСТЫ АНЫҚТАУДАҒЫ РӨЛІ
Орта  жағдайларының  жынысты  анықтаудағы  ролі  туралы  мәселені
арнайы  қарастыру  керек.  Белгілі  дара  жынысты  орга-низмдердің
кепшілігінде  орта  жағдайлары  особьтың  жынысын  бақыламайды.  Жыныс
тек генетикалық механизм арқылы анық-талады.
Аздаған  теңіз  омыртқасыздарында,  мысалы,
Вопеіііа  ьігійіз
қүртында
особьтың  жынысын  сыртқы  орта  анықтайды.  Қүрт-тың  үрғашылары  ірі,
микроскоптық  мөлшері  ғана  бар  еркекте-рі  үрғашыларының  жатырында
паразиттік  тіршілік  етеді.  Жы-ныстық  түрғыдан  алғанда  индифференттік
личинкалар үрғашы-ларының тұмсығына бекінуі мүмкін, бұл жағдайда олар
еркек  особьтарға  айналады,  ал  еркіндікте  тіршілік  етіп,  үрғашы  особьтарға
айналуы да мүмкін. Егер үрғашысының тұмсығына қоныстанған личинканы
оқшаулап, жеке өсірсе, ол интерсекс болып шығады. Аталық және аналық

жынысты  анықтайтын  гендер  тепе-теңдік  күйінде  болып  және  орта
жағдайлары  ба-лансты  екі жыныстың біреуінің басым болуы жағына қарай
ез-гертетін  кезде  жынысты  бүлайша  анықтау  әдісі,  сірә,  үрпақ  қалдырудың
ең  қолайлы  мүмкіндігін  қамтамасыз  ете  отырып,  осы  түр  үшін  барынша
тиімді  болса  керек.  Эволюциялық  тұрғыдан  алғанда  дара  жынысты
жануарларда бәлкім, бұл өте қа-рапайым әдіс болар.
Жыныс  белгілерінің
оюыныс  диффвренциациясы
деп  атала-тын
онтогенезде  қалыптасу  процесін  жынысты  анықтаудан  айы-ра  білу  керек.
Корыта  келе,  тірі  табиғат  құрылымының  барлық  деңгейінде  организмдер
генетикалық  жағынан  бисексуальды  болып  табы-лады,  яғни  олардың  екі
даму мүмкіндігі болады, және жынысты анықтау олардың сақтау механизмі
әр  түрлі  бола  алатын  гендер  балансының  нәтижесі  деп  айтуға  болады.
Жыныс  хромосомала-рының  өзін-өзі  реттеу  системасы  неғұрлым  кең
таралған.

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 186 187 188 189 190 191 192 193 ... 275