144
ВАРШАВА ШАРТЫНА ЋАТЫСУШЫ МЕМЛЕКЕТТЕРДIЃ
ЌСКЕРИ-СОЅЫС ДОКТРИНАСЫ ТУРАЛЫ
29 мамыр, 1987 жыл.
Ћазiргi жаѕдайда мемлекеттер мен ќскери-соѕыс одаћ-
тардыѓ олардыѓ ќскери-соѕыс саласындаѕы к"здеген маћсат-
тары мен ниеттерiн дџрыс тљсiнудiѓ маѓызы арта тљсуде...
1. Варшава Шартына ћатысушы ќр елдiѓ ќскери-соѕыс
доктринасы ядролыћ жќне жай соѕыстарды болдырмау
маћсатына баѕытталѕан. Социалистiк ћоѕамдыћ ћџрылыс-
тыѓ сипатына байланысты бџл мемлекеттер болашаћта
халыћаралыћ мќселелердi тек соѕысу жолымен емес, оны
бейбiт жолмен шешудi ћалайды. Олардыѓ ниетi барлыћ
халыћаралыћ даулы мќселелердi бейбiт жолмен, саяси ќдiс-
термен шешу...
Варшава Шартына ћатысушы елдердiѓ ќскери-соѕыс
доктринасы ћатал тљрде тек ћорѕанысћа баѕытталѕан жќне
ћазiргi жаѕдайда ћандай да болсын даулы мќселелердi соѕыс
жолымен шешуге болмайды деген ћаѕидаѕа негiзделген...
Варшава Шартына ћатысушы мемлекеттер Еуропадаѕы
не Еуропадан тыс жердегi ешбiр мемлекетке аумаћтыћ
талап ћоймайды. С"йтiп, олар ћорѕануѕа, болуы мљмкiн бас-
ћыншылыћты тойтаруѕа ћажеттi шектi ћатаѓ саћтайды.
II. ... Бiрiншiден, ядролыћ ћару-жараћтарды жасау,
"ндiру жќне жетiлдiрудi тоћтату жолындаѕы бiрiншi кезек-
тегi шара ретiнде ядролыћ сынаћтарѕа толыћ жќне жаппай
тыйым салу, оларды кезекпен ћысћарту жќне толыћ жою,
жаппай ћаруланудыѓ ѕарышћа таралуына жол бермеу.
Екiншiден, химиялыћ жќне жаппай ћырып-жою ћџрал-
дарыныѓ басћа да тљрлерiне тыйым салу жќне мљлдем жою.
Љшiншiден, Еуропада ћарулы кљштер мен ћарапайым
ћару-жараћтарды ћысћарту.
Тртiншiден, ћарусыздандырудыѓ барлыћ шараларына
џлттыћ техникалыћ жабдыћтар мен халыћаралыћ шара-
ларды бiрiктiру негiзiнде ћатаѓ баћылау орнату...
Бесiншiден, Еуропаныѓ барлыћ б"лiктерiнде жќне дљние-
жљзiнiѓ басћа да аудандарында ядролыћ, химиялыћ ћару-
жараћтардан таза жќне ћару-жараћтар аз м"лшерде жи-
наћталѕан, жоѕары сенiм аймаћтарын ћџру, Еуропада екi
жаћћа ортаћ негiзде ќскери сенiм шараларын iске асыру.
Совещание Политического консультативного
комитета государств-участников Варшавского
Договора. Берлин, 28-29 мая 1987 г.
Документы и материалы. М., 1987. С. 7—12.
145
ГЕРМАНИЯЅА БАЙЛАНЫСТЫ ТЉПКIЛIКТI
РЕТТЕУ ЖMНIНДЕГI КЕЛIСIМ
Мќскеу, 12 ћыркљйек, 1990 жыл.
Германия Демократиялыћ Республикасы, Германия
Федеративтiк Республикасы, Џлыбритания мен Солтљстiк
Ирландия Бiрiккен Корольдыѕы, Америка Ћџрама Штат-
тары, Кеѓестiк Социалистiк Республикалар Одаѕы жќне
Француз Республикасы 1990 жылдыѓ 13 аћпанында Отта-
вада ћабылданѕан мќлiмдемеге сќйкес 1990 жылдыѓ 5 мамы-
рында Боннда, 1990 жылдыѓ 22 маусымында Берлинде,
1990 жылдыѓ 17 шiлдесiнде Польша Республикасыныѓ
Сыртћы iстер министрiнiѓ ћатысуымен Парижде, 1990 жыл-
дыѓ 12 ћыркљйегiнде Мќскеуде кездесулер "ткiзген сыртћы
iстер министрлерiнiѓ "кiлдiк етулерiмен мына т"мендегi-
лерге келiстi:
1-бап. 1. Бiрiккен Германия Германия Демократиялыћ
Республикасыныѓ, Германия Федеративтiк Республика-
сыныѓ жќне бљкiл Берлиннiѓ аумаћтарын ћамтиды. Бiрiк-
кен Германияныѓ шекаралары тљпкiлiктi сипатты екен-
дiгiн растау Еуропадаѕы бейбiт тќртiптiѓ маѓызды ћџрамы
болып табылады.
3. Бiрiккен Германияныѓ басћа мемлекеттерге ешћан-
дай аумаћтыћ талаптары жоћ жќне болашаћта да ондай
талаптар ћоймайды...
2-бап. Германия Демократиялыћ Республикасы мен
Германия Федеративтiк Республикасыныѓ љкiметтерi бџдан
былай немiс жерiнен тек бейбiтшiлiк тарайды деген мќлiм-
демелерiн растайды...
3-бап. 1. Германия Демократиялыћ Республикасы мен
Германия Федеративтiк Республикасыныѓ љкiметтерi "зде-
рiнiѓ ядролыћ, биологиялыћ жќне химиялыћ ћаруларды
шыѕару, иелену жќне пайдаланудан бас тартатындыћта-
рын растайды. Олар Бiрiккен Германия да осы мiндет-
темелердi џстанады деп мќлiмдейдi...
4-бап. 1. Кеѓестiк Социалистiк Республикалар Одаѕы,
Германия Демократиялыћ Республикасы мен Германия
Федеративтiк Республикасыныѓ љкiметтерi КСРО мен
Бiрiккен Германия кеѓес ќскерлерiнiѓ ћазiргi Германия
демократиялыћ Республикасы мен Берлиннiѓ аумаѕында
орналасуыныѓ шарттары мен мерзiмдерiн, сонымен бiрге
Германия Демократиялыћ Республикасы мен Германия
Федеративтiк Республикасыныѓ осы келiсiмнiѓ 3-бабыныѓ
146
2-тармаѕында к"рсетiлген мiндеттемелердiѓ iске асыры-
луына байланысты 1994 жылдыѓ соѓында аяћталатын
кеѓес ќскерлерiн ќкетудi iске асыру мќселелерi тиiстi
келiсiм бойынша реттеледi деп мќлiмдейдi...
7-бап. 1. Џлыбритания мен Солтљстiк Ирландияныѓ
Бiрiккен Корольдыѕы, Америка Ћџрама Штаттары, Кеѓес-
тiк Социалистiк Республикалар Одаѕы жќне Француз
Республикасы "здерiнiѓ Берлин мен жалпы Германия
ж"нiндегi ћџћыћтары мен жауапкершiлiктерiнiѓ iс-ќрекет-
терiн осымен доѕарады...
2. Осыѕан байланысты Бiрiккен Германия "зiнiѓ iшкi
жќне сыртћы iстерiнде толыћ егемендiк алады...
Документы по немецкому единству и
германо-советскому договору. М., 1990.
ФЕДЕРАЛДЫЋ СЫРТЋЫ IСТЕР МИНИСТРIНIЃ
МЌСКЕУДЕГI МЌЛIМДЕМЕСI
Федералдыћ сыртћы iстер министрi Ганс-Дитрих Геншер
сыртћы iстер министрлерiнiѓ “2+4” формуласы бойынша
1990 жылдыѓ 12 ћыркљйегiнде "ткен ћорытынды мќжiлi-
сiнде мынадай мќлiмдеме жасады:
“...3 ћазаннан бастап бiз, немiстер, 57 жылдан кейiн
бiртџтас демократиялыћ мемлекетте "мiр сљретiн боламыз.
1933 жылдыѓ 30 ћаѓтарында Германияда фашизм тљнегi
орнады. Алѕашћыда бiз "з бостандыѕымыздан айырылдыћ,
артынан бейбiтшiлiктi, аћырында мемлекеттiк бiрлiгiмiздi
жоѕалттыћ. Гитлер тџтатћан соѕыс "ртi бљкiл Еуропаны
шарпыды. 1985 жылдыѓ 8 мамырында с"йлеген с"зiнде
Федералдыћ президент Рихард фон Вайцзеккер бiздiѓ
жауапкершiлiгiмiздi мойындады. Осы саѕатта бiз соѕыс
пен зорлыћ-зомбылыћ ћџрбандарыныѓ барлыѕын еске
аламыз. Бiз ќсiресе еврей халћын да еске алу борышын
"теймiз. Бiз мџндай жаѕдай ешћашан да ћайталанбайтын-
дыѕын тiлеймiз.
1990 жылы 5 мамырда бiз Боннда "зара келiсс"зiмiздi
бастаѕанда екi герман мемлекетiнiѓ демократиялыћ жол-
мен сайлаѕан парламенттерi мен љкiметтерi бiздiѓ мемле-
кеттiк бiрiгуiмiздiѓ дайындыѕына ендi ѕана кiрiскен едi.
ГДР-дегi бейбiт бостандыћ революциясынан кейiнгi 12 ай-
ѕа жетпейтiн уаћыттыѓ iшiнде бейбiтшiлiк пен бостандыћ
жаѕдайында Германияныѓ бiрiгуi iске асады, Еуропа ћай-
тадан "з бiрлiгiне жетедi.
Достарыңызбен бөлісу: | 
