107
е) сатћындар, отанѕа опасыздыћ жасаѕандар мен ќскери
ћылмыс жасаѕандар жер жќне мљлiк љлесiн алу ћџћыѕы-
нан айырылады. Олардыѓ ауылдар мен деревняда тџра-
тын, ешћандай ћылмысты ќрекеттерге ћатысы жоћ жќне
жер "ѓдеумен айналысћысы келетiн отбасы мљшелерi
жер мен мљлiктi шаруалармен бiрдей алады...
12-бап. Кќсiпкерлер мен саудагерлердiѓ дљние-мљлкi
мен заѓды кќсiпорындарына ешкiм ћол сџѕа алмайды
жќне олар ћорѕауѕа алынады...
Хрестоматия по новейшей истории.
Документы и материалы. М., 1960.
Т. 3. С. 261—282.
ЋЫТАЙ ОРТАЛЫЋ ХАЛЫЋ ЉКIМЕТIНIЃ ДЕКЛАРАЦИЯСЫ
1 ћазан, 1949 жыл.
Бљгiнгi таѓда халыћ-азаттыћ соѕысы, негiзiнен, жеѓiске
жеттi, елiмiздiѓ халћыныѓ басым к"пшiлiгi азат етiлдi.
Осыныѓ негiзiнде Ћытайдыѓ халыћтыћ саяси консульта-
тивтiк конференциясы шаћырылѕан болатын. Оныѓ жџ-
мысына барлыћ демократиялыћ партиялар мен топтардыѓ,
Халыћ-азаттыћ армиясыныѓ, ќртљрлi аудандардыѓ, џлт-
тыћ топтардыѓ, шетелдерде тџратын ћытайлыћтардыѓ жќне
бљкiл елiмiздегi патриоттыћ демократиялыћ элементтер-
дiѓ делегаттары ћатысты. Бљкiл ел халћыныѓ еркiн бiлдi-
ре отырып, Ћытайдыѓ халыћтыћ саяси консультативтiк
конференциясы Ћытай Халыћ Республикасыныѓ Орталыћ
Халыћ љкiметiнiѓ негiзгi заѓын бекiттi. Ћытай Халыћ Рес-
публикасын жариялады, Пекин Ћытай Халыћ Респуб-
ликасыныѓ астанасы болады деп шешiм ћабылдады.
Ћытай Халыћ Республикасыныѓ Орталыћ халыћтыћ
љкiмет кеѓесi бљгiн астанада "з мiндетiн атћаруѕа кiрiстi
жќне бiрауыздан т"менгiдей шешiм ћабылдады:
Ћытай Халыћ Республикасыныѓ Орталыћ халыћ љкi-
метiнiѓ ћџрылѕандыѕын жариялау, љкiметтiѓ жалпы баѕ-
дарламасын ћабылдау... тез арада љкiмет жџмысын жљргiзу
љшiн љкiмет органдарын ћџру.
Басћа елдердiѓ љкiметтерiне бџл љкiметтiѓ Ћытай Халыћ
Республикасын бљкiл халыћ атынан "кiлдiк ететiн бiртџтас
заѓды љкiмет екендiгiн мќлiмдейдi.
Образование Китайской Народной
Республики. Документы и материалы.
М., 1950. С. 64—66.
108
КСРО МИНИСТРЛЕР КЕЃЕСIНIЃ ТMРАЅАСЫ Н. С. ХРУЩЕВТЫЃ
АЋШ ПРЕЗИДЕНТI Д. ЭЙЗЕНХАУЭРГЕ ЖОЛДАУЫНАН
7 ћыркљйек, 1958 жыл.
Егер АЋШ, "ткен уаћыттардаѕы кейбiр мемлекеттер
сияћты, Ћытайды да жазалай аламыз деген ћорытындыѕа
келсе, бџл љлкен жаѓсаћтыћ болар едi. Мџндай жаѓсаћ-
тыћтыѓ дљниежљзiндегi бейбiтшiлiк iсiне тигiзетiн зияны
орасан зор болмаћшы. Сондыћтан да мќселенi толыћ тљсi-
нiсiп алайыћ, себебi мџндай мќселелердегi тљсiнбестiк пен
бљкпешiлдiк жаћсылыћћа апармайды.
Бiздiѓ џлы досымыз, одаћтасымыз жќне к"ршiмiз Ћытай
Халыћ Республикасына шабуыл — ол Кеѓес Одаѕына ша-
буыл деген с"з. 5з мiндетiне адал бiздiѓ елiмiз Ћытаймен
бiрлесiп, екi мемлекеттiѓ ћауiпсiздiгiн, Ћиыр Шыѕыстаѕы
бейбiтшiлiк мљдденi, бљкiл дљниежљзiндегi бейбiтшiлiк
мљдделердi ћорѕап ћалу љшiн ћолдан келгеннiѓ бќрiн
iстейдi.
Хрестоматия по новейшей истории
(1945—1965 гг.). Документы и мате-
риалы. М., 1961. Т. 3. С. 317.
Сталин Ћытай компартиясыныѓ делегациясымен
1949 жылдыѓ маусым — тамызы арасында Мќскеуде
болѕан ќѓгiмесiнде: “Синьцзянѕа тезiрек iшкi аудандардан
ћытайларды к"птеп к"шiрiѓдер... Бiз сiздерге олардыѓ
(Шыѕыс Тљркiстан республикасыныѓ) атты армиясын ќуе-
ден атћылап, ћџртуѕа к"мектесемiз”, — дедi.
Проблемы Дальнего Востока. 1996.
№ 4. С. 69.
МАО ЦЗЭДУН ХАЛЫЋ КОММУНАЛАРЫН
ЏЙЫМДАСТЫРУ ТУРАЛЫ
Маусым, 1958 жыл.
Бiздiѓ баѕытымыз бiртiндеп "неркќсiптi, ауыл шаруа-
шылыѕын, сауданы (айырбас), мќдениет пен аѕарту iсiн,
ќскери iстi (жаппай ћаруланѕан халыћ жасаћтары) бiрiк-
тiретiн iрi халыћ коммуналарын ћџрып, оларды бiздiѓ
ћоѕамымыздыѓ негiзгi б"лiгiне айналдыру болуѕа тиiс.
1958 жылдыѓ тамызында ЋКП ОК Саяси бюросыныѓ
кеѓейтiлген кеѓесiнiѓ “Деревняларда халыћ коммунала-
109
рын ћџру туралы” шешiмi жарияланѕаннан кейiн халыћ
коммуналарын ћџру ж"нiндегi ћозѕалыс бљкiл елде кеѓiнен
"рiс алды.
Халыћ коммуналары, оларды ћџрудыѓ бастамашы-
ларыныѓ ойларынша, ауыл шаруашылыѕы, орман шаруа-
шылыѕы, мал шаруашылыѕы, ћосалћы шаруашылыћ,
балыћ аулау жан-жаћты дамитын "неркќсiп пен ауыл
шаруашылыѕы, сауда, аѕарту мен ќскери iс тоћайласып,
бiр мезгiлде ќрi билiк органдары, ќрi шаруашылыћ
џйымдары болып табылатын, социализмдi мерзiмiнен бџрын
ћџрудыѓ жќне бiртiндеп коммунизмге "тудiѓ ћџралы
ретiнде дќрiптеген-дi...
Халыћ коммунасы "зiнiѓ дамуында болашаћ комму-
нистiк ћоѕамныѓ негiздiк бiрлiгi болатын жќне ол
социализмнен коммунизмге бiртiндеп "тудiѓ еѓ љздiк
џйымдыћ формасы ретiнде ћарастырылды.
1958 жылы тамыздыѓ соѓына ћарай коммуналардыѓ
саны 8 730-ѕа жетiп, олар 37,8 млн шаруа ћожалыѕын
бiрiктiрдi, ал сол жылдыѓ желтоћсаныныѓ соѓына ћарай
коммуналардыѓ саны 26 578-ге жетiп, олар 123,2 млн
шаруа ћожалыћтарын бiрiктiрдi. С"йтiп, Ћытайдыѓ шаруа
ћожалыћтарыныѓ 99,1
%-ы бљкiлхалыћтыћ коммуналарѕа
тартылды.
Волкова Л.А. Изменение социально-
экономической структуры китайской
деревни (1949—1970 гг.), М., 1972.
С. 44—46.
МОЃЅОЛИЯ
Ю. ЦЕДЕНБАЛ ТУРАЛЫ
Ю. Цеденбалды тек Кеѓестiѓ саяси басшылыѕы ѕана
емес, сонымен ћатар к"рнектi ќрi "те ыћпалды ќскери
ћайраткерлер де ћолдайтын. Олардыѓ барлыѕы да Ю. Це-
денбалды екi елдiѓ ћарулы кљштерiнiѓ жауынгерлiк
одаѕына шын берiлген, моѓѕолдыѓ ћайырымды ќрi жiгерлi
саяси ћайраткерi ретiнде бiлетiн. Маршал Г. К. Жуков
Цеденбал туралы: “Ол аса бiлiмдi жќне аћылды кiсi
едi”, — деп жазды. Ол МХР жауынгерлерiнiѓ 1939 жылы
Халхин-Гол маѓында жапон соѕысћџмарларын талћан-
дауѕа ћосћан љлесiн жќне моѓѕол халћыныѓ Џлы Отан
Достарыңызбен бөлісу: | 
