Linux/C++ те Рунге Кутта әдісімен Дифференсиялды теңдеулерді сандық моделдеу

• 7 –сынып оқушысы
• Тоқтарова Алина

• Жетекшісі физика пәнінің мұғалімі
• Тайтеева Асель Бейсенбаевна

ЖЫЛУ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯЛАРЫНАН ШЫҒАТЫН ЗИЯНДЫ ГАЗДАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ АЗАЙТУ ЖОЛДАРЫ

МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

• Біз «радиация адам өміріне қауіпті ме, жоқ па?» деген сұрақты күнде естіп жүрміз. Бұл нақты және дәл жауапты қажет етеді. Бірақ бұл жерде ғылым дәлме -дәл жауап беруге келгенде қиналады. Осы заманғы геология мен космогения ғылымдары адамдардың дамуы кезеңінде кәдімгі радиациялық фон айта қоярлықтай өзгерістерге ұшырамайды деп тұжырымдауда. Сондықтан да бірнеше мың жылдар бойы бойларына сіңген радиациялық сәуле адамзат үшін зиянсыз деп айтуға болады. Себебі тіршілік иелері өз даму процесі кезеңінде мұндай сәулелерге бейімделіп кетеді.

• 1930 жылдары ядролық физика және техниканың жедел дамуы, сонымен қатар ядролық энергияны алудың және пайдаланудың жолдары кең көлемде зерттеліне бастады. Ядролық энергияның тірі организмдерге тигізетін әсері туралы алғашқы ғылыми деректер алына бастады. Мұның өзі радиоэкологияның дамуына үлкен әсер етті.
• Екінші кезең – 1930 жылдардан басталып 1950 жылдарға дейінгі мерзімді қамтыды. Бұл уақытта радиоэкологиялық зерттеулер жүргізілді. Иондалатын сәулеленудің нәтижесінде радиобиология қалыптаса түсті. Табиғаттың радиоактивтік заттармен ластануына байланысты иондалатын сәулеленудің биологиялық әсерін зерттеуге көп көңіл бөлінді.

• Үшінші кезең – 1950 жылдан басталып, күні бүгінге дейін созылып келеді. Бұл уақытта радиоактивтік сәулеленудің биологиялық обьектілерге тигізетін әсері жайында толық ғылыми информациялар жинақталады. Иондалатын сәулелену шығару әсерінің заңдылықтарын және механизмдерін зерттеу дами түсті. Олардың физикалық-химиялық қасиеттерінің ерекшеліктері биообьектілерге қалай әрекет ететінің теориялық және эксперименталдық зерттеулері кең өріс алды. Сонымен бірге радиоэкология саласын қалыптастыру жөнінде міндеттер қойылды. Радиоэкологияны зерттеулердің жаңа тәсілдері жасалынып, атом ядросының энергиясын (иондалатын сәулелену) тірі организмдерге немесе биогендік шикізатқа байланысты адамзат баласы өмірінің түрлі сфераларында қолданудың көптеген жаңа жолдары ашылды.

• Радиоактивті элементтердің табиғатта мөлшерден тыс көбеюіне байланысты адамзат баласының төзімділігі мен бейімделуі арта ма деген сұрау өзінен-өзі ойға оралады?
• Бірінші қасиеті - тіршіліктің жаңаланып отыруы, екіншісі – жаңа өзгерістер туғызатын қабілеттілігі, биология тілінде бұл құбылыс мутация деп аталынады. Үшінші қасиеті – жаңадан пайда болған биологиялық қасиеттердің тұқымда бекіп, бір ұрпақтан екінші бір ұрпаққа белгілі бір заңдылықпен тарап отыруы. Егер тіршілік иелері үнемі жаңарып отырмаса, онда тіршілік иелері бірден тоқтаған болар еді. Тұқым қуалау қасиеті болмаса ешқандай өзгерістер болмас еді. Және тіршілік алғашқы шеңберден шығып, адамзат баласы көзімен көріп жүрген биосфера әлеміндегі миллиондаған тірі организмнің сансыз формаларын дамытпас еді.

•  
• Физикалық мутагендер - рентген сәулесі, гамма сәулесі, нейтрондар, протондар, температура, және тағы басқалар.
• Химиялық мутагендер – этиламин, диэтилсульфат, колхицин, аценафтен, чай, кофе, арақ, спирт және тағы басқалар.
• Биологиялық мутагендер – адамзат баласының қартаю процесі биологиялық мутагендердің ең бастысы болып есептеледі.

• Бұрынғы Кеңес Одағында және Америка Құрама Штаттарында сыналған атом бомбалары мен термоядролық сынаулар

• Ионды сәуле бөлінетін көздермен тұрақты және уақытша жұмыс жасаушылар – «А» категориясына;
• 2. Ионды сәулелермен тікелей жұмыс жасамайтын, бірақ тұрғылықты мекен-жайы, жұмыс орны радиоактивті заттар әсер ететін аймақта болғандар – «Б» категориясына;
• 3. Облыстың, өлкенің және республиканың қалған тұрғындары – «В» категориясына жатқызылады.

• Атом электр станциясы- ядролық электр стансасы – атом ядросының энергиясын электр энергиясына айналдыратын қондырғы. АЭС ядроның нейтрондармен әсерлесуінен туатын энергия көмегімен жұмыс істейді.
• Атом өнеркәсібі – уран кенін өндіру, өңдеумен шұғылданатын, одан атом энергиясын өндіретін және сол энергияны пайдаланып жұмыс істейтін өнеркәсіп саласы. Ядролық энергия өнеркәсіпте, ғылымда, медицинада және басқа да салаларда пайдаланылады. Дүниежүзілік тәжірибеде атом өнеркәсібінің әскери және азаматтық бағыттары қалыптасқан.

• Космостық сәулелер – ғарыштан Жерге келетін жоғарғы энергиялы элементар бөлшектер мен атом ядроларының (бірінші космостық сәулелер), сондай-ақ олардың Жер атмосферасымен өзара әсерлесу нәтижесінде пайда болған элементар бөлшектер (екінші космостық сәулелер) ағыны.

• Жыл өткен сайын адамдардың радиоактивті сәулеленумен зақымдануы көбейе түсуде. Өйткені, жыл сайын атом электр станциялары салынып, олар іске қосылып жатыр. Сондай-ақ неше түрлі тездеткіштер сыналып, атом бомбалары сыналып жатыр. Олардан қаншама радиоактивті сәулелер бөлініп шығып, адамзат баласына неше түрлі зиян келтірді десеңізші!
• Сондықтан да адамзат баласын радиациядан қорғау осы кездегі кезек күттірмейтін өзекті мәселеге айналып отыр. Ағаштарды радиациядан қорғау үшін неше түрлі киімдер тігуді қажет етеді. Олардың құрамында қорғасын болады. Ол гамма сәулесін тұтып қалып, адам денелеріне сәулені таратпайды.