| FTP сервер және клиент.
FTP-серверлер және файлдық архивтер.
World Wide Web пайда болғанша және оның шапшаң өсуі кезінде FTP-серверлердің жалпыға қол жетерлік файлдық архивтері Internet пайдаланушылары арасында әртүрлі ақпаратты жинау, қорландыру мен көп тарамдалуының негізгі құралы болып табылды – бағдарлама тексті, атқарылатын файлдар, құжаттар, техникалық және көркем әдебиеттер, графикалық суреттер, дыбыстық файлдар және т.б. түріндегі бағдарламалық қамтаманы. Осындай серверлердің алғашқылары Internet дамуының алдыңғы сатыларында туындады. Қазірде әлемде анонимдік қол жеткізімді он мыңдаған FTP-серверлер бар, және WWW сервисінің өсуші әйгілілігіне қарамастан, FTP-архивтердің мәні ешқашан да төмендемейді. Осы серверлерде, түпнегіз ақпараттардың қатарында, файлдардың үлкен көлемі кездеседі, шет ел серверлерінен көшірілген. Жиі сұралатын ақпараттың мұндай «терезеленуі» желідегі трафиктің азаюына қажет болады. Осының арқасында жеңіл көп таралған анықтамалық ақпараты бар файлды немесе бағдарламаны алу қажеттілігі туындаған кезде пайдаланушы серверге байланыспаса болады, мысалы, америкалық университеттке орналасқан, ал архивке байланысса болады, оның жеке ұйымында немесе сервис-провайдер торабында қолдайтын. Көптеген FTP-серверлер ішкі мақсаттар үшін ұйымдардың локальды желілерінде орнатылады және әр түрлі бөлімдер үшін сыртқы анонимдік қол жеткізімге рұқсат береді ("anonymous" аты бар тіркелінбеген пайдаланушыларға қол жеткізу бар).
FTP-сервер ресурстарына қол жеткізу пайдаланушылар үшін ыңғайлы болуы үшін көптеген серверлерде FTP-сервер каталогына WWW-интерфейс ұйымдастырылған, яғни файлдық архив және онда бар файлдар сипаттамасы жайлы жалпы ақпаратты пайдаланушы WWW жүйесімен жұмыс істей отырып алады, ал бетте қызықтыратын файлды таңдау арқылы оны FTP протоколы (сол клиенттік бағдарламамен жүргізілген сияқты, мысалы Netscape немесе Internet Explorer, пайдаланушы жағынан қосымша күшті талап етпейді) көмегімен көшіре алады. Мысалы, Россиядағы атақты файлдық архив - АО "Релкомға" ("Киархивке") қол жеткізуді www.relcom.ru WWW-серверімен жұмысты бастау арқылы алуға болады.
Егер пайдаланушы мүмкіндіктері тек қана электрондық почтада шектеулі болса, онда бәрібір де FTP-архивке қол жеткізе алады. Электрондық почта бойынша сол архивтерге қол жеткізу құралдары болып FTPmail-серверлер немесе FTP-mail сервер-шлюздері табылады, олар өздерімен бірге арнайы бағдарламаларды көрсетеді, кейбір желі тораптарында функционалданатын. FTPmail-сервер электрондық почта бойынша пайдаланушыдан тапсырма қабылдайды, FTP протоколы бойынша қажетті FTP-архивтермен байланысты жүзеге асырады, сосын қайтадан электрондық почта бойынша пайдаланушыға жауабын жібереді. Егер файлдың өлшемі, пайдаланушыға жіберілетін, берілген өлшемнен асып кетсе (көбінесе ондаған килобайтты құрайды), онда мұнадй файл бірнеше электрондық хат түрінде бөлікке бөлініп жіберіледі. FTPmail-серверлер бар, тек қана FTP-архивке байланысуға мүмкіндік беретін, сол торапта орналасқан, FTPmail-сервер сияқты. Бұл жағдайда олар почталық файлдық серверлер ролін орындайды.
FTPmail-серверлер ресейлік және шет елдік желілерде бар, олардың көбісі осы желідегі ғана пайдаланушылар үшін қол жетімді емес. Мысалы, Relcom желісінде АО "Релком", "Демос", "Элвис-Плюс" компанияларының және т.б. FTPmail-серверлері кездеседі.
FTP-архивтермен бірге ақпараттық архивтердің басқа да типтері бар - файлдық архивтер, почталық файлдық серверлер көмегімен қол жетімді болған. Почталық файлдық сервер – бұл бағдарлама, электрондық почта көмегімен архивке қол жеткізуге мүмкіндік беретін, ағымдағы тораптық компьютерде ұйымдастырылған. Сұраныс, пайдаланушы файлдық серверге жіберетін, өзімен бірге тапсырмасы бар хатты көрсетеді – архивте бар файладрды қарау немесе көшіру үшін командалар терімі.
File Transfer Protocol (FTP) – файлдарды жіберу
FTP сервис бұл Интернет - сервис, баланыс каналына ең көп жүктеу беретін. Бұл аббревиатура файлдарды жіберу протоколы сияқты оқылады, бірақ ftp-ті Интернет сервисі сияқты қарастырғанда өшірілген компьютер файлы мен архивтік файлдарға қол жеткізілім еске алынады. FTP – стандартты бағдарлама, TCP протоколы юойынша жұмыс істейтін, операциялық жүйеден қойылатын. Оның көздік қызметі - әртүрлі компьютерлер арасындағы файлдарды жіберу, TCP/IP желілерінде жұмыс істейтін: компьютерлердің бірінде бағдарлама-сервер жұмыс істейді, ал екіншісінде пайдаланушы бағдарлама-клиентті іске қосады, сервермен байланысатын және файлды жіберетін немесе қабылдайтын. Онда ұйғарылып жатыр, пайдаланушы екі компьютерде де тіркелінген және сервермен өзінің атымен байланысады және өзімен паролімен сол компьютермен. FTP протоколы файлдарды жіберуге ыңғайланған деп ұйғарылады.
Егер сіз, мысалы, Сіз өзіңіздің бағдарламалық өніміңіздің демо-версиясын әлемге көрсеткіңіз келсе - FTP серверді қолдану мұндай тапсырманы шешудің нәтижелі шешімі болып табылады. Егер сіз өзіңіздің сүйікті көптаралған бағдарламаңыздың соңғы версиясын тапқыңыз келсе, онда оны тек FTP серверден іздеу қажет.
Көп таралғанына қарамастан, FTP-тің өзіндік көптеген жетіспеушіліктері бар. FTP бағдарлама-клиенттері барлық уақытта ыңғайлы және қолдануға қараайым бола бермейді. Барлық уақытта түсіне бермейсіз, сізге ұсынылған файлды. FTP серверінде іздеу үшін әмбебап және қарапайым құрал жоқ – бірақ, бұл үшін ARCHIE арнайы сервисі қызмет етеді.
FTP серверлері орталықтанбаған және проблемаға алып келмейді. Тікелей қол жетімді FTP – сервисте, Интернетке толық қосылуды қажет ететін, электрондық почта арқылы да қол жеткізім мүмкін болады - FTP серверлердің үлкен бөлігі өздерінің файлдарын E-mail бойынша жіберуіне болады, сонымен қатар серверлер бар, сізге электрондық почта бойынша файлдарды кез келген FTP серверлерден жіберетін. Бірақ, бұл барлық уақытта ыңғайлы емес, немесе мұндай серверлер күшті жүктелінген болады және Сіздің сұранысыңыз өзінің кезегін көп күтіп қалады. Одан басқа, үлкен көлемді файлдар жіберілу кезінде шектелген өлшемдегі бөліктерге бөлінеді, бөлек хаттармен жіберілетін – егер мыңдаған бөліктен біреуі жоғалса немесе бұзылса, онда қалған бөліктің барлығы қажетсіз болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
