Лекция «кіріспе. Азия және африка елдерінің ортағасырлар тарихы»

жүктеу 152,26 Kb. бет 35/38 Дата 03.11.2022 өлшемі 152,26 Kb. #39988 түрі Лекция

Навигация по данной странице:

• Алғашқы төрт тақуа халифтарының тұсындағы Араб жаулап алушылықтар
• Әдебитеттер

Аббасидтер халифаты. Аббасидтер халифы билікке иран жер имеленушілерінің көмегімен келгендіктен оларды маңызды мемлекеттік билік орындарына қойды. Аббасидтердің астанасы – Бағдат қаласы болды (762 жылы салынған). Аббасидтердің Омеядтардан ерекшелігі жаулаушылық соғыстарын жүргізбеді. Халифаттың құрамынан Испания, Магрибтың бірқатар аудандары шығып кетті. Византиямен үзілмес соғыс жүргізді. Феодаллдық қатынастар одан әрі дамыды. Жер – мемлекет меншігі болды. Мемлекеттік жер иелену ірі суғару жүйелері бар Ирак пен Египетте кең қолданылды. Икталық жер бұрын мемлекетке салық төлеп тұрған жағ,дайда берілсе, енді әскери және азаматтық қызмет көрсететіндерге берілді. IX ғасырдан феодалдық жер иеленудің жаңа түрі - вакфтық жер иелену қалыптасты. Бұл жерлерді мемлекет немесе жеке меншік иелері әртүрлі мұсылман ұйымдарына, мешіттереге, мектептерге, жеке діни тұлғаларға сыйға тартты. Халиф әскерлері бірнеше категориядан тұрды: араб тайпаларының жасағы, жалдамалылар және гулямдар. Гулямдар жасөспірім кезінен арнайы әскери тәрбиеленетін, түрік, словян, африкалық құлдардан тұратын халифтың берілген малайлары. Бірақ гулямдар аз уақыт ішінде үлкен күшке айналып, өз еріктерін халифке жеткізетін дәрежеге жетті. Аббасидтер билікке халық көтерілісінің нәтижесінде келген еді. Бірақ бұлардың халық мүддесін ойламауы елде наразылыққа әкелді. 751 жылы Бұхарада, 755 жылы Нишапур мен Рейде, 776-778 ж.ж. Мауренахрда, 778-779 ж.ж. Гурганда көтерілістер болды. Ең ірі көтеріліс Азербайжандағы Бабек көтерілісі. IX ғасырдың басынан Аббасидтер халифаты жеке-жеке эмираттарға бөліне бастады. Себебі: халықтардың жеке облыстардың экономикалық дамуы, этникалық құрамы, мәдениеті, тілі, діні әртүрлі болды. Мемлекеттік жер иелену есебінен ірі жер иеленушілердің күшейуі, бағынышты халықтардың тәуелсіздік күресінің өсуі араб халифатының құлауына әсер етті. Алғашқы төрт тақуа халифтарының тұсындағы Араб жаулап алушылықтар Аравияны толық жаулап алғанға дейін Мекке-Медина қауымының қарулы күштері мен оларға қосылған бедуин тайпалары көрші өркениетті елдерге бас ып кіре бастады. Нәтижесінде ҮІІ-ҮІІІ ғасырларда Азияның, Африканың және Еуропаның ұлан-байтақ территорияларында араб үстемдігін орнатқан араб жаулап алу соғыстары бірнеше кезеңдерден тұрды. Бірінші кезең алғашқы үш “әділ халифтардың- Абу Бәкр (632-634 жж.) және Осман (644-656жж.) билігі тұсында өтті. Әдебитеттер: 1. История стран Азии и Африки в средние века. В 2-х частях. Ред.кол.: Ф.М.Ацамба.,З.Г.Лапина, М.С.Майер. –М.,МГУ, 1987 2. Семенов В.Ф. История средних веков.-М.,1970. 3. Всемирная История 12-томах. Т.2-3. М.,1957. 4. Васильев Л.С. История Востока. В 2-х томах, Т-1. М., 1998. 5. История Востока В 3-х томах /ІІ-том Восток в средние века М.,РАН-1995 М.,РАН-1998. 6. История средних веков (под ред. Сказкина) М.,88 7. С.А.Тортаев. Орта ғасырлардағы Шығыс елдерінің тарихы А.1998ж. 8. История стран зарубежной Азии. Л.,1970. 9. История Индии в средние века М.,1967. 10. Неру Дж. Откритие Индии М.,1995. 11. Антонова К.А., Бонгард-Левин Г.М., История Индии М.1979. 12.Касты в Индии М.,1965. 13. Бабур З.М. Бабур-нама. А.1996. 14.Медведев Е.М. Очерки истории Индии до ХІІІ в. М.,1990. № 13 ЛЕКЦИЯ жүктеу 152,26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз