Триангуляциялық тораптың сипаттамасы
Триангуляция
кластары
Қабырға
ұзындығы, км
Бұрыш өлшеудің
орт.Кв.шекті
қателік
Үшбұрыштардағы
шекті қателік
Базисті
қабырғаларды
өлшеуд. салыст.
шекті қателік
1
20-25
0,7″
3,0″
1:40000
2
7-20
1,0″
4,0″
1:300000
3
5-8
1,5″
6,0″
1:200000
4
2-5
2,0″
8,0″
1:200000
Полигонометрия әдісі.
Орманды жазық жерде триангуляция жүйесінің дамуы қиындау немесе
жергілікті жағдайдың күрделігінен экономикалық жағынан орынсыз кезде полигонометрия әдісі
қолданылады. Осы әдіс жергілікті жерде жүрістер және полигондар жүйесін салудан тұрады,
олардың барлық бұрыштары мен қабырғалары өлшенеді. Егер бір пункттің координаталары және
бір қабырғасының дирекциондық бұрышы белгілі болса, онда полигонометриялық жүрістің барлық
пункттерінің координаталарын есептеп шығаруға болады.
Полигонометриялық жүрістің бұрыштары тиісті дәлдіктегі теодолиттермен өлшенеді.
Полигонометриялық жүрістердің қабырғаларының ұзындығын өлшеу үшін жарық және радио
қашықтық өлшеуіштер, оптикалық-механикалық қашықтық өлшеуіштер, болат және инварлық
сымдар, ленталар мен рулеткалар қолданылады. Қабырғаларының ұзындығы, сонымен қатар
өлшенген базистен, қосалқы бұрыштары өлшенген геометриялық фигуралар арқылы анықталуы
мүмкін. Сондықтан қабырғаларын өлшеу әдісіне байланысты полигонометрия;
а) траверстік немесе магистральдық, яғни қабырғаларын тікелей өлшеу арқылы;
ә)параллактикалық сүйір бұрыш арқылы жанама тәсілмен анықтауға негізделген.
Егер ab базисі полигонометриялық жүрістің АВ қабырғасына перпендикуляр болса және
онымен екіге бөлінсе, онда АВ қабырғасының ұзындығын анықтау үшін ab-базисін және φ1 мен φ2
параллактикалық бұрыштарын өлшеу жеткілікті.
1 класты полигонометрия меридиан және параллель бағытында созылған жүріс түрінде
құрылады, олар бірінші класты периметрі 700-800 км полигонның буындарын құрады, 2 класты
полигонометрия 1 класты триангуляция мен полигонометрияның ішінде периметрі 150-180 км-лік
тұйық полигон жүйесі ретінде дамиды.
3 және 4 класты полигонометриясы торапты пункттері бар жүрістер жүйесі немесе жоғарғы
класты мемлекеттік геодезиялық жүйенің пункттеріне сүйенетін жекелеген жүрістер түрінде
құрылады.
Полигонометрияның негізгі сипаттамалары 9-кестеде келтірілген.
Достарыңызбен бөлісу: |