Лекция 3: жарыќТЫЊ интерференциясы

Интерференциялық жолақтардың ені

жүктеу 2,55 Mb.

бет	3/4
Дата	04.06.2023
өлшемі	2,55 Mb.
	#42893
түрі	Лекция

1 2 3 4

Лекция 2 Оптика

Интерференциялық жолақтардың ені

Жоғарыда қарастырылған интерференцияны бақылауға арналған схемаларда ортақ белгілер көп. Сондықтан схемалардың негізгі сипаттамаларын және бұлардың интерференциялық суретпен байланысын анықтау үшін қайсыбір жалпы схеманы пайдалануға болады (8-сурет).

және когерентті екі жарық көзінің кескіндері болсын. және бұрын қарастырылған әдістердің біреуі арқылы алынуы мүмкін, яғни жарық көзінің екеуі негізгі жарық көзінің шын да, жорымал да кескіндері бола алады. Кез-келген схема жағдайында интерференциялық суретті есептеу үшін және -нің өзара орналасуын және де бұлардың қалқаға қатысты орнын білу жеткілікті. Егер қалқа мен -ні қосатын сызыққа перпендикуляр орналасқан болса, онда интерференциялық жолақтар концентрлік шеңберлер түрінде болады (айналу гиперболоидтардың қимасы). Қалқа сызығына параллель орналасқан жағдайда жолақтар гиперболалар түрінде болады; бұлардың нүктелік көз жағдайында (сфералық толқын болғанда) шарты орындалғанда параллель түзулерден айырмашылығы аз болады.
жарық көзі ретінде, жүйенің симметрия жазықтығына параллель, жарықтандырылған саңылауды аламыз (мысалы, Бийе қос линзасының кесік диаметріне, Френель қос айнасының қырына және т.т.). Осындай сызықтық жарық көзі жағдайында қалқадағы интерференциялық сурет саңылауға параллель жолақтар түрінде болады. Осындай орналасудың болуы есепті шешкенде сурет жазықтығын қарастырумен шектелуге мүмкіндік береді (8-сурет). және когерентті жарық көздерінің ара қашықтығы , -ден экранға дейінгі қашықтық , ал және -ден экранның қандай да бір нүктесіне дейінгі қашықтықтар тиісінше және болсын дейік. Егер және жарық көздері с0инфазалы ( ) болса, орталық максимум орталық сызықтағы нүктесінде жатады ( ).
Қалқадағы нүктесінен қашықтықта тұрған кез-келген нүктесіне дейінгі жол айырымын табайық:

Квадраттар айырмасы

немесе
Толқын ұзындықтармен өлшенетін жол айырымы әрқашан және -ден едәуір кіші. Сондықтан деп алуға болады, мұндағы , сонда
(8)
Тәжірибенің көпшілігінде экранға дейінгі қашықтық -ге қарағанда көп үлкен, сондықтан деп санауға болады, сонда
(9)
Жарық көздері шығаратын жарық монохроматты, толқын ұзындығы деп ұйғарайық. Сонда 1-ге сәйкес интенсивтіктің макисмум мәні , ал минимум мәні- . Қалқада максимумдар мен минимумдардың орны мәнімен анықталатын болады. (9) формуласына -ның тиісті мәндерін қойып, мынаны табамыз:
Максимумдар орны болған жағдайда
Минимумдар орны болған жағдайда.
Көрші максимумдар немес минимумдардың ара қашықтығы
(10)

жүктеу 2,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4