11
Егу материалын дайындау микроорганизм-продуцент түріне байланысты,
оның физиологиялық-биохимиялық ерекшеліктері бірнеше тізбектелген
сатылардан тұрады.
Пробиркада бастапқы культура қиғаш агарланған қоректік ортада
өсірілген колбада тербелмелі шайқағышта өсу мерзімі 18-36 сағатқа созылады.
Бұл сатыда микроорганизмдер морфологиясы бойынша микрорганизмдердің
өсуін бақылайды.
Логарифмдік өсу фазасының соңында культураның физиологиясы
жағынан жетілген сатысы нəтижелі болады. Екінші сатыда егу материалының
дайын культурасын өсіру деп, колбадан егу аппаратына (инокуляторға)
залалсыздандырылған күйде ауыстыруды айтады, осыған қайта-қайта
минералды тұздарды біраз мөлшерде қосып отырады. Егу аппараты
араластырғышпен,
аэрациялаушы
қондырғымен,
сонымен
қатар
температурасын, рН-ын бақылаушы өлшегіш аппаратпен, көбік деңгейін
реттеуішпен жəне басқа да қондырғылармен жабдықталады. Аппараттағы
қоректік ортаның деңгейі жалпы аппараттың көлемінің 60 –нен аспауы керек.
Егу материалын дайындау кезінде аппаратта культивирлеу режимін
оптимальды ұстау қажет. Процесті бақылау жасау үшін қайта-қайта сынамалар
алынып, оған микробиологиялық жəне биохимиялық анализдер жасалады.
Ашытқы қоректік ортада 14-20 г/л (есеп бойынша құрғақ массада)
жиналғанша культивирлеу процесі жалғаса береді. Культивирлеу процесі 12-14
сағатта аяқталады.
Үшінші сатыда көлемі 3,2 м
3
болатын егу аппаратында егу
материалдарын
культивирлеу
процесі
жүргізіледі.
Ол
үшін
кіші
инокулятордағы массаның барлық құрам бөлігін үлкен көлемді егу аппаратына
айдайды,
ол
жерде
залалсыздандырылған
қоректік
орта
бар.
Микроорганизмдерді култивирлеу процесі 12-14 сағатқа созылады.
Төртінші саты көлемі 50 м
3
болатын аппаратта жүргізіледі. Ашытқы
суспензияларын алдыңғы сатыдан қабылдап алу алдында, қоректік ортаны
аппаратта дайындау үшін парафинді, қоректік тұздардың ерітіндісін жəне
микроэлементтерді аппаратқа жібереді. Ортаны қажетті рН-режиміне,
температурасына жеткізеді, егу ашытқысын келесі сатыға жібереді. Үздіксіз
аэрациялау мен араластырудың арқасында микроорганизмдерді өсіру процесі
жүргізіледі. Ашытқының жиналу процесі 10-12 сағатқа созылады. Құрғақ
ашытқының абсолютті концентрациясы ортада 14-17 г/л құралғанда, ашытқы
суспензиясы өндіріс ферментерлеріне жіберіледі. Алынған егу материалына
микробиологиялық жəне биохимиялық анализ жасалады.
Достарыңызбен бөлісу: