Лабораторная работа №1 Создание классификационных справочник основных средств, готовой продукции, товарно-материальных ценностей

Есептердің шешімі жеке функция бойынша көрсетілуі керек. Қарызды өтеу графиктері кесте түрінде көрсетілуі керек.

1 БС, ПС, КПЕР және СТАВКА қаржылық функциялары қолданылатын жағдайлар

2 БЗРАСПИС функциясының ерекшелігі

3 ЧПС және ВСД функцияларының қолдану жағдайлары

4 Неліктен қарызды өтеу графигінде пайыз бойынша төдемдер азаяды, ал негізгі қарыздың саны әрбір төлемді өтеу периодымен өседі?
Зертханалық жұмыс туралы отчетке қойылатын талаптар

Зертханалық жұмыс туралы отчет МИ ГТГУ 4.01.1-05 сәйкес көрнектіледі.

Отчет нәтижелердің жазбаша көрнектілуі болып табылады. Отчеттер А-4 форматындағы беттерде басылады, жұмыстың мақсаттарын, электронды кестелерді және тапсырма орындау барысындағы керекті түсініктемелерді қамту керек, ұқыпты көрнектілуі керек, түзетілімдер, сызылған жазулар болмау керек.
Ұсынылатын әдебиет тізімі

1 Гарнаев А.Ю. Использование MS Excel и VBA в экономике и финансах. – СПб. : БХВ – Санкт-Петербург, 2000. – 336 с.

2 Автоматизированные информационные технологии в банковской деятельности / Под ред. проф. Г.А. Титоренко. – М. : ЮНИТИ, 2000.

3 Мутанов Г.М., Куликова В.П. Математическое моделирование экономических процессов: Учебное пособие. – Алматы : Экономика, 2001.

Мақсаты - Excel-де сценариймен жұмыс жасауды игеру.

10 кестедегі бастапқы мәліметтерді қолдана отырып, сәйкес мәліметтерді есептеп шығару.

Компьютер Pentium-4, бағдарламалық қамсыздандыру Windows XP, Office XP

Оқытушының рұқсатысыз ПЭЕМ-ды қосуға мен сөндіруге болмайды. Өрт қауіпі мен жарылыс қауіпі бар кезінде ПЭЕМ-ды электр желісінен сөндіру керек. ПЭЕМ-ның блоктарын желіден сөндірген кезде ғана орын ауыстыруға болады. ПЭЕМ-ды занулениясыз қолдану болмайды.

ПЭЕМ-да жұмыс жасаған кезде проводтағы үзілімдерді қолмен ұстауға, су қолмен жұмыс жасауға болмайды.
Жұмыстың зертханалық бөлімін орындау методикасы
Сценарийлер «что-если» талдауының аспаптары деп аталатын есептер блогының бөлімі болып табылады. Сценарий - бұл Microsoft Excel сақтайтын және автоматты түрде парақта қойып отыра алатын мәндер жиынтығы. Сценарийлерді модельдердің және есептеу жүйелерінің нәтижелерін болжау үшін қолдануға болады. Мәндердің әр түрлі топтарын парақта жасауға және сақтауға, ал содан кейін әр түрлі нәтижелерді қарап шығу үшін осы жаңа сценарилердің кез келгеніне ауыстырылып қосылу мүмкіндігі бар.

Зертханалық жұмысты орындау үшін келесілерді орындау қажет:

• 
  мәндері өзгеретін аргументтері бар ұяшықтарды ерекшелеу;
  
• 
  Сервис менюсінен Сценарии опциясын таңдап алу;
  
• 
  ашылған сұхбат терезесінде Добавить батырмасын басу;
  
• 
  екінші сұхбат терезесінде сценарий атауын енгізу және оны растау;
  
• 
  үшінші сұхбат терезесінде өзгерілетін ұяшықтардың (аргументтердің) керекті мәндерін жазып алу және оны растау;
  
• 
  әрбір келесі сценарий үшін жоғарыдағы пунктерді орындау;
  
• 
  Отчет батырмасын басу және отчет типін көрсету.
  

Нәтижелер кесте түрінде көрнектіледі.

1 Сценарийлер не үшін қолданылады?

2 Сценарийлердің артықшылықтары мен кемшіліктері.
Зертханалық жұмыс туралы отчетке қойылатын талаптар

Зертханалық жұмыс туралы отчет МИ ГТГУ 4.01.1-05 сәйкес көрнектіледі.

Отчет нәтижелердің жазбаша көрнектілуі болып табылады. Отчеттер А-4 форматындағы беттерде басылады, жұмыстың мақсаттарын, электронды кестелерді және тапсырма орындау барысындағы керекті түсініктемелерді қамту керек, ұқыпты көрнектілуі керек, түзетілімдер, сызылған жазулар болмау керек.
Ұсынылатын әдебиет тізімі

1 Гарнаев А. Использование MS Excel и VBA в экономике и финансах. – Киев-Москва-Санкт-Петербург, 2000. – С. 54-67.

2 Компьютерные технологии в обработке информации / Под ред. Назарова С.В. – М. : Финансы и статистика, 2005.

3 Колесник А.П. Компьютерные системы в управлении финансами. – М. : Финансы и статистика, 2004.

4 Николь Н., Альбрехт Р. Электронные таблицы Excel: Практическое пособие. – М. : 2004.

5 Полякова Т.М. Графические средства в экономических информационных системах. – М. : 2002.

6 Информационные системы в экономике: Учебник / Под ред. проф. В.В. Дика. – М. : Финансы и статистика, 2006.
Зертханалық жұмыс №5 Шешімді іздеу
Жұмыстың мақсаты мен мазмұны

Мақсат – студенттерді тиімдеу есептерін, яғни шығындардың аз көлемінде қажеттіліктерді максималды қанағаттандыру есептерін, шешуді үйрету, нақты жағдайлардың математикалық модельдерін құру және оларды шешудің бірыңғай құралын – шешімді іздеу құралын қолдануды үйрету.

Тапсырма 1 Бояу өндірісін жоспарлау

Тапсырма 2 Қорытпалардың құрамын анықтау

Тапсырма 3 Транспорттық есеп

Тапсырма 4 Тағайындаулар туралы есеп
Қажетті материалдар мен жабдықтар

Компьютер Pentium-4, бағдарламалық қамсыздандыру Windows XP, Office XP

Оқытушының рұқсатысыз ПЭЕМ-ды қосуға мен сөндіруге болмайды. Өрт қауіпі мен жарылыс қауіпі бар кезінде ПЭЕМ-ды электр желісінен сөндіру керек. ПЭЕМ-ның блоктарын желіден сөндірген кезде ғана орын ауыстыруға болады. ПЭЕМ-ды занулениясыз қолдану болмайды.

ПЭЕМ-да жұмыс жасаған кезде проводтағы үзілімдерді қолмен ұстауға, су қолмен жұмыс жасауға болмайды.
Жұмыстың зертханалық бөлімін орындау методикасы

Экономикада ылғи да тиімдеуді қажет ететін мәселелер пайда болады, мысалы штаттық кестені жоспарлау, өндірістің тиімдеу жоспарын жасау, нарыққа өнімді өткізу бойынша жарнама компаниясын жоспарлау, капитал салымдарын тиімдеу, бос ақша қаражаттарын қолдануды құрау және т.с.с.

Шешімді іздеу құралдарының көмегімен сызықтық тиімдеу есептері (екі типтік жағдай мысалында: өндірісті жоспарлау және қорытпа мен қоспаларды құрастыру), транспорттық есептер, тағайындаулар туралы есептері қалай шешілетінін қарастырайық.
Тапсырма 1 Бояу өндірісін жоспарлау
Келесі өндірісті жоспарлау есебін қарастырайық. Кіші фабрика 2 түрлі: ішкі (І) және сыртқы (Е) жұмыстар үшін бояу шығарысымен айналысады.

Екі түрлі өнім көтерме саудаға түседі. Бояларды өндіру үшін екі бастапқы өнімдер А және В пайдаланылады. Тәуліктік максималды қоры 6 және 8 тонна құрайды. А және В өнімдерінің сәйкесінше бояулардың бір тоннаға шығындары 11 кестеде келтірілген.

Өткізу нарығын зерттеуі І бояуының тәуліктік сұранысы Е бояуынан ешқашан 1 тоннаға артық болмағанын көрсетті. Осыған қоса, І бояуына деген сұраныс күніне 2 тоннадан артық емес екенін көрсетті. Бояулардың көтерме сауда бағалары: Е бояуы үшін 3000 тенге және І бояуы үшін 2000 тенге. Өнімді ақшаға айналдырудың табысы максималды болуы үшін фабрика әр бояудың қандай мөлшерін өндіру керек?

Осы есепті шығару үшін математикалық моделін құру керек. Моделді құру процессін бастау үшін келесі үш сұраққа жауап беру керек:

• 
  модел қандай шамаларды анықтауға құрылады (яғни айнымалы моделдер);
  
• 
  мүмкін болатын айнымалы шамалардың көбінен тиімдіні таңдау мақсаты неден құрылады;
  
• 
  белгісіздер қандай шектерден аспауы керек.
  

Тәуліктік табыс жиынтығы z І бояуының өндірістік х_І және Е бояуының х₂ z=3000х₁+2000х_Е тең болады. Мүмкін болатын х_Е және х_І шамалардың ішінен фабрика мақсаты табыс жиынтығын максималданатын, яғни мақсатты z функциясын анықтау.

Енді х₁ және х_Е қойылатын шектерге көшейік. Бояларды өндіру көлемі теріс бола алмайды, яғни х₁ , х_Е >= 0

Бояулардың екі түрін өндіруге қажетті бастапқы өнім шығыны мүмкін болатын бұл бастапқы өнім қорынан артық бола алмайды. Яғни,

Төменгі шек арқылы z=3000х₁+2000х_Е максималдау:

Мұндағы модель сызықтық екенін ұмытпау керек, себебі мақсатты функция және шектер айнымалылардан сызықты байланыста тұр.

С4 ұяшығына мақсатты функцияны енгізейік.

=3000*АЗ+2000*ВЗ.

А7:А10 ұяшықтарына сол жақ шектерді енгізейік.

=АЗ+2*ВЗ;

=2*АЗ+ВЗ;

=ВЗ-АЗ;

=ВЗ,

Содан кейін Сервис, Шешім іздеу командасын таңдап, 20 суретте көрсетілген ашылған Шешім іздеу терезесін толтырамыз.