Курс: 2 Факультет: тфп

жүктеу 246,47 Kb.

Дата	20.11.2023
өлшемі	246,47 Kb.
	#44373

11. Философия

С. Д. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медициналық Университет

Орындаған:
Ақылбек Ануар Айдарұлы

Курс: 2

Факультет: ТФП

Топ: 31

Эссе
Еркіндік философиясы

Еркіндік философиясы - еркіндік табиғаты, оның ауқымы және адам өміріне ықпалы туралы іргелі сұрақтарды қарастыратын пән. Еркіндік – ғасырлар бойы талқыланып келе жатқан және философияда, саясатта және этикада орталық рөл атқаратын ұғым. Бұл эсседе біз еркіндік философиясын, оның негізгі ұғымдарын және оның қазіргі қоғамдағы салдарын зерттейтін боламыз.

Еркіндік, ең негізгі мағынасында, сыртқы мәжбүрлеусіз өз еркімен шешім қабылдау және әрекет ету қабілетін білдіреді. Бұл ежелгі гректерден Джон Локк пен Жан-Жак Руссо сияқты қазіргі философтарға дейінгі философиялық дәстүрге терең енген құндылық. Бостандық адам автономиясының маңызды элементі болып табылады, яғни адамдардың өз өмірін басқаруға және жеке тілектері мен құндылықтарын көрсететін шешімдер қабылдауға мүмкіндігі бар.
Еркіндік философиясы бұл тұжырымдаманың әртүрлі өлшемдерін зерттейді. Бір жағынан, бостандық абсолютті ме, әлде оның шегі бар ма деген сұрақ туындайды. Еркін болу теорияларының көпшілігі бостандық абсолютті емес және жанжалдарды болдырмау және басқалардың құқықтарын қорғау үшін шектеулер болуы керек деп қабылдайды. Мысалы, сөз бостандығы жала жабу немесе зорлық-зомбылыққа шақыру құқығын білдірмейді.

Еркіндік философиясындағы тағы бір маңызды тақырып - ерік бостандығы. Адамның шешімдері шынымен еркін ме, әлде биология және қоршаған орта сияқты факторлармен анықталады ма? Детерминизм мен ерік бостандығы арасындағы бұл пікірталас философтарды ұзақ уақыт бойы қызықтырды және қайшылықтың нысанасы болып қала береді.
Бостандық этикалық және саяси мәселелермен де байланысты. Жеке бас бостандығы мен қоғам алдындағы жауапкершілігінің арақатынасы қандай? Мемлекет жалпы игіліктер жолында адамдардың өміріне қаншалықты араласа алады? Бұл сұрақтар саяси теория мен этиканың негізі болып табылады.

Қазіргі қоғамда бостандық философиясы азаматтық құқықтар, теңдік, жеке өмір және технология сияқты мәселелерге қатысты. Интернеттегі сөз бостандығына, мемлекеттік бақылауға және цифрлық дәуірдегі жеке автономияға қатысты пікірталастар бүгінгі әлемде еркіндік мәселелерінің қаншалықты маңызды болып қала беретінін көрсетеді.

Еркіндік философиясы адам өміріндегі еркіндіктің табиғаты мен ауқымы туралы іргелі сұрақтарды қарастыратын пән болып табылады. Негізгі ұғымдар мен заманауи мәселелерді зерттеу арқылы біз қоғамдағы және философиядағы еркіндіктің маңыздылығын, сондай-ақ оның этикалық және саяси шешімдер қабылдауға әсерін жақсырақ түсіне аламыз. Бостандық ХХІ ғасырдағы философиялық рефлексияда және біздің өміріміздің конфигурациясында әле де басты тақырып болып қала береді.

жүктеу 246,47 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: