Курмашева Анаргуль Назымбековна «1-сынып оқушыларына арналған психологиялық дамыту сабақтары» психологиялық дамыту бағдарламасы

Оқытушы былай деп түсіндіреді: "Суреттің орналасу ережесін анықта және оны қайталап айт. Содан соң осы ереже бойынша бос тор көздерді толтыр".

Әрбір команда бір жүргізуші таңдап алулары қажет (яғни алдын ала топты 2 командаға бөлеміз). Команданың әрбір мүшесі бір-бір заттан столдың үстіне қояды, ал осы команданың жүргізушісі столдың үстіне қай бала қандай затты қойды және қандай реттілікпен ол заттар орналасып жатыр соны есінде сақтауы қажет.

Әрбір командада ойыншының саны алты адамнан аспауы қажет. Ойынның соңында жүргізушінің қаншалықты дұрыс жауап беруіне байланысты нәтиже қортындалады. Соған байланысты қай жүргізуші қаншалықты байқағыштық танытты. Осы ойынды келесі сабақтарда да қайталауға болады.
4-тапсырма. "Сана және суретті боя" (15-сабақты қара).

Тапсырмаға материал. Оқушыға әрбір санға тиесілі нүктелерді санап шығып оларды бояу тапсырылады. (40-сурет).
4 – көк

5 – сарғыш қызыл

6 – жасыл

7 – қызыл

8 – сары

9 – көгілдір
5 тапсырма. "Артық зат".

Тапсырмаға материал. Заттардың суреті бар бет қағаз және қарындаш (41-сурет).

Текстік тапсырманы орындау үшін келесі нұсқау ұсынылады: "Төрт зат берілген. Оларды бір топқа біріктіруге болады және оған ат беру қажет. Бірақ сол топ заттарының ішіндегі бір зат ол топқа жатпайды. Сол затты тауып,"шығарып" тастау қажет".

Алынған заттарды бағалау шкаласы:

Оқушы түсінік ұғым сөзді өздігінен дұрыс айтады. "Артық" затты ажыратады. Заттарды бір топқа біріктіреді. Онда – 5 ұпай.

Оқушы түсініктік ұғым сөзді дұрыс айтпай, содан соң өз қатесін дұрыстаса, онда – 4 ұпай.

Оқушы бір топқа біріктіретін және "артық" затты аңғаратын түсініктік ұғымға талдау мінездемесін жасайтын болса, онда – 2,5 ұпай.

Оқушы бір топқа біріктіретін және "артық" затты аңғартатын түсініктік ұғымды үлкендер көмегімен талдап, оған мінездеме беретін болса, онда – 1 ұпай.

Егер оқушы ұсынылған тапсырманы орындай алмаса, онда оны арнайы курс арқылы ойлауын, шығармашылық қиялын дамыту қажет.

Егер оқушы заттарды түсінікті ұғым бойынша емес ситуациялық критерилері бойынша анықтаса, онда ол нақтылы ойлаудың көрсеткіші. Онда оқушы мағыналық белгілермен жалпылау жасай алмайды.
Әдістеме кілті:

1.Қайық. 2.Қайшы. 3.Тиын. 4.Күн. 5.Көзілдірік. 6.Керует. 7.Кітап. 8.Мысық. 9.Тон. 10.Белдік. 11.Ашқыш. 12.Аяқ. 13.Бөшке. 14.Бал арасы.

Оқытушы оқушылардан суретті қарап шығып, ондағы бейнеленген сызықтардың жиектерін тауып, санау талап етіледі. (43-сурет).

Суреттегі бірдей фигураларды тауып, оны бірдей түске бояу талап етіледі. (44-сурет).

Қатты немесе қалың қағаздан берілген кілем үлгісіндегі әрбір оюларды қию талап етіледі.

Қиылған бөліктерден үлгідегідей немесе өздерің ойлағандай етіп кілем құрастырындар. (45-сурет).

18-сабақ.
Мақсаты: көріп есте сақтауды, ойлауды дамыту.
Сабақ барысы:
III. Сабақ мазмұны:
1-тапсырма. "Зат иесі".

Бұл ойынды жүргізу үшін ойыншыларды екі топқа бөлу қажет. Әрбір команда өздеріне жүргізуші таңдайды.

Ойынның шарты бойынша жүргізушінің көз алдында әрбір ойыншы бір заттан стол үстіне қояды. Жүргізуші қай ойыншы қай затты қандай реттілікпен койды соны есте сақтауға тырысады. Жүргізушінің жауабы бағаланады. Әрбір ойыншы жүргізуші орнында болуы қажет.
2-тапсырма. "Ерекшелігін ата".

Оқушылар екі затты салыстыра отырып барынша көп ерекшеліктерін табуы қажет. Мысалға:

Жоғарыда айтылған заттардың жалпы белгілерін табу.

Балаға затты сипап көру ұсынылады (көзі жұмулы). Егер затты тапса, ол қандай белгілер арқылы осындай шешімге келді соны түсіндіру қажет.

Топтың барлық ойыншылары екі командаға бөлінеді. Ойынның әрбір қатысушыларына ұзынынан бөлінген қағаз қиындысы беріледі. Жүргізуші қағазды бүктеп көру арқылы көзбен бөлудің қаншалықты дұрыс екендігін тексереді. Егер кімде-кімнің қаламмен белгілеген жері мен бүктеген жері бетпе-бет болып келсе, сол ойыншы командасына 5 – ұпай алып келеді.

Балалардың әкелген ойыншықтары столдың немесе орындықтың үстіне қойылады. Жүргізуші сайланып алынып, ол 2-3 минут бөлмеден шыға тұрады. Жүргізушінің жоқ болған кезінде жұмбақты жасыратын бала таңдап алынады. Бұл бала қай ойыншықты жасырғанын ыммен түсіндіруі қажет. Мысалға: "қоян" ойыншығын жасырған болса, онда ол секіріп, "сәбіз жегенін" т.б. ерекшеліктері арқылы көрсетуі қажет. Жүргізуші тауып алған жағдайда ол затты қолына алып дауыстап айтуы қажет. Қалған балалар "дұрыс" және "дұрыс емес" деген жауапты барлығы дауыстап айтулары қажет. Егер жауап дұрыс болған жағдайда жаңа жүргізуші және жұмбақ жасырушы сайланады. Балалар өздері қай ойыншыққа қалай жасыруға және қалай көрсетуге болатындығы жайында пікір таластыруларына болады. Егер бала ойыншықты таба алмаса онда ол жүргізуші болып қала береді де, жұмбақ жасыратын бала қайта таңдап алынады.

II. Бой жазу. (оқытушының таңдауыңа байланысты).

Бой жазу жаттығулары балалардың эмоциональдық жағдайына байланысты таңдап алынады. Сонымен бірге бұл жаттығу топтық іс-әрекеттің жемісті болуына әсері болуы қажет. (1- қосымшаны қара).
III. Сабақ мазмұны:

Бүгін бізге схема үйге қайтатын жолды анықтауға көмектесетін болады. Бұл схемада жол бойында есте сақтауға ыңғайлы ерекше, қызықты заттар кездеседі. Оларды бағыттаушы деп атауымызға болады. Бұл заттардың кейбіреулері сіздер зер салып орындау керек тапсырмаларды жасырып отырады.

47 – сурет.

Алдымен ескі көпір арқылы өту қажет. Бұл көпір өте қорқынышты, себебі көпірдің кейбір жерлерінен адам құлап кетердей сынған жерлері бар. Бұл көпірден сәтті өту үшін жаттығу ретінде "Крестер мен нүктелер" тапсырмасын орындайық.