Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
•
Консультациялар;
•
Кез келген шектеулер (деректердің қолжетімділігі, маусымдық ауытқулар және т.б.); сондай-ақ
•
Уақытша және кеңістік аспектілер.
4.5 ӘСЕР ЕТУДІҢ БОЛЖАМЫ ЖӘНЕ САЛДАРЛАРДЫ БАҒАЛАУ
ҚОӘБ қосымша есебі ҚОӘБ қосымша бағаларының нәтижелері туралы, оның ішінде Жобаның елеулі
салдарларын суреттейді. Ол ҚОӘБ жөніндегі Дерективаның IV қосымшасының 5-тармағына сәйкес
орындалды. ҚОӘБ қосымша есебінде Жобаны салу және пайдалану нәтижесінде болуы мүмкін елеулі
экологиялық әсерлер толық сипатталады (қолайлы да, қолайсыз да).
Жобаның елеулі әсерлерін анықтау мақсаты шешім қабылдайтын тұлғаны қоршаған орта жөнінде
Жобаға қатысты салмақты және дәлелді шешім қабылдай алуы үшін ақпараттандыру болып табылады.
Әсер ету – қоршаған ортаның физикалық немесе өлшемді өзгерістері, оның ішінде құрылымды талдау,
жаңа объектілер салу немесе шу деңгейінің артуы. Құрылыс жұмыстарының нәтижесінде туындайтын
әсер етулер құрылыс кезеңіндегі әсер етулер болып табылады, мысалы, шу, шаң, түңгі жұмыстарға
қосымша жарық, судың ластану қауіпі және айналма жолдар. Пайдалану кезеңіндегі әсер етулер –
құрылыс жұмыстары аяқталғаннан кейін Жобаның болу салдарынан туындайтын әсер етулер. Оған
қалдықтасығыштармен байланысты тасымлдаулардың және объекті тұрпатының өзгеруі жатады.
Белгілі рецептормен (мысалы, адаммен) немесе экологиялық ресурс сапасымен қоршаған ортаның
өзгеруі немесе осындай әсер етудің өзара әрекеттестігі салдар болып табылады. Салдардың
маңыздылығы Жобаны пайдалану және құрылыс нәтижесіндегі қолданыстағы немесе болжамды
бастапқы деңгеймен қандай өзгерістер орын алғанын зерттеу арқылы бағаланады. Әрбір пән үшін
салдар маңызыдылығын анықтау тәсілі өзгеріп отырады, бірақ негізінен ол өзгеру дәрежесін бағалауға
(яғни әсер ету шамасы), сондай-ақ әсер етілетін рецептор сезімталдығына негізеделеді. Рецептор
сезімталдығын анықтайтын критерийлер 7-кестеде көрсетілген
4-
кесте – Сезімталдық сипаттамасы
Сезімталдық Факторы
Өте жоғары
Маңыздылығы және сиректігі өте жоғары, халықаралық деңгей және орнын басу үшін
өте шектеулі мүмкіндіктер.
Жоғары
Маңыздылығы және сиректігі жоғары, ұлттық деңгей және орнын басу үшін шектеулі
мүмкіндіктер.
Орташа
Маңыздылығы және сиректігі жоғары және орташа, аймақтық (аудан шегінде) деңгей
және орнын басу үшін шектеулі мүмкіндіктер.
Төмен
Маңыздылығы және сиректігі орташа және төмен, жергілікті (қала немесе елді мекен
шегінде) деңгей.
Шағын
Маңыздылығы және сиректігі өте төмен, өте жергілікті деңгей (<1 км).
Әсер ету деңгейіне сипаттама 8-кестеде көрсетілген.
8-
кесте – Әсер ету деңгейіне сипаттама
Деңгей
Әсер ету
түрі
Типтік өлшем сипаттамасы
Өте
жоғары
Жағымсыз
Ресурстарды және/немесе ресурстардың сапасы мен тұтастығын жоғалту;
негізгі сипаттамаларға, функцияларына немесе элементтеріне елеулі залал
келтіру
Жағымды
Ресурс сапасын ауқымды немесе айтарлықтай жақсарту; сипаттамалар
сапасын едәуір жақсарту немесе ауқымды қалпына келтіру;
Жоғары
Жағымсыз
Ресурс жоғалту, бірақ тұтастыққа теріс ықпал тигізбеу; негізгі сипаттамалар,
белгілер мен элементтердің ішінара жоғалуы/зақымдалуы
Жағымды
Негізгі сипаттамаларды, ерекшеліктерді немесе элементтерді жақсарту
немесе қосу, сапасын жақсарту;
Бірқалыпты
Жағымсыз
Сипатын, сапасын немесе әлсіздігін біраз өлшемдік өзгерту; негізгі
сипаттар, белгілер немесе элементтерді болмашы жоғалту немесе бірін
Әлеуметтік және экологиялық әсерді бағалау бойынша қосымша есеп
WSP
Проект № .: 70048319 | Our Ref No.: 2 нұсқа
Тамыз 2018
өзгерту (мүмкін одан да көп)
Жағымды
Негізгі сипаттар, белгілер немесе элементтерді болмашы жақсарту немесе
бірін қосу (мүмкін одан да көп), теріс әсерін тәуекелдерін азайту немесе
белгілеріне біраз оң әсер ету
Шағын
Жағымсыз
Бір немесе бірнеше сипаттамалар, белгілер мен элементтеріне қатысты өте
елеусіз шығындар немесе зиянды өзгерістер
Жағымды
Бір немесе бірнеше сипаттамалар, белгілер мен элементтерін өте елеусіз
жақсарту немесе оң толықтыру
Өзгеріссіз
э/н
Шығындардың немесе сипаттамалар, белгілер мен элементтер
өзгерістерінің болмауы; жақсы да, нашар да жаққа өзгеру байқалмайды.
Рецепторлардың сезімталдығын және ықпал ету деңгейін анықтағаннан кейін, матрица пайдалана
отырып салдарларды саралау анықталды, ол 9-кестеде көрсетілген.
9-
кесте – Салдарларды саралау үшін өлшемдер
Қоршаған орта және әлеуметтік тақырыптағы тарауларда салдар маңыздылығын анықтау үшін бұл
тәсілдің әрбір пән талаптарына байланысты қалай өзгеретіндігі сипатталады. Жобаның ықтимал елеулі
зардаптарын бағалау қоршаған орта үшін тікелей салдарды және Жобаның кез келген жанама,
екіншілік, совокупными, қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді, тұрақты және уақытша,
қайтымды және қайтымсыз, қолайлы және қолайсыз салдарын ескереді. Егер техникалық тарауларда
өзгеше көрсетілмесе, бірқалыпты немесе қатты салдар ретінде жіктелетгендер "айтарлықтай" болып
саналады, ал төмен немесе елеулі емес болып есептелетін салдарлар ҚОӘБ терминдерінде "төмен"
болып саналады.
Тікелей салдарлар Жобаның тікелей салдары ретінде есептеледі, мысалы, құрылыс техникасының
санын көбейту. Жанама салдарлар - тікелей жобаның нәтижесі болып саналмайтындар, бірақ бастапқы
салдардан немесе жиынтық әсерлер нәтижесінде пайда болады. Салдар жолы жанамаланады немесе
салдар арқылы басқа рецепторларға беріледі. Жанама салдарлар жүйеліліктен тұрады, кем дегенде,
салдардың екі кезеңінен. Мысалы, көлік ағынының салдары ауаның сапасына жанама әсер етуі мүмкін,
бұл өз кезегінде адамдарға өз әсерін етеді. Осындай, әрбір пәнде ескерілген әрекеттер көп. Екінші
салдар қоршаған ортаның рецептор үшін өзгеруі болып табылады, ол, өз кезегінде, рецепторларға әсер
етеді.
ҚОӘБ бойынша директива да жиынтық салдардың бағалауын талап етеді. Жиынтық салдардың екі
аспектісі:
•
Басқа жобамен немесе жобалық ұсыныстармен Жобадан туындайтындар; сондай-ақ,
•
Бір жоба аясында туындайтын өзара байланыстардан туындайтын қосымша әсерлер.
Жобамен тура жақындықтағы, құрылыс кезінде немесе пайдалануда ұсынылып отырған Жоба
нәтижесінде туындайтын әсерлердің өзара іс-қимылын тудыратын, сол мерзімдерде жүзеге асырылуы
мүмкін барлық ұсынылған жобалар қаралды. Тиісті ұсынылған жобалар ең басында сипатталған, онда
жоба және оны қоршағаны туралы сипаттама бар. Бұдан әрі айқындалатын барлық басқа жобалармен
бірге қандай да бір немесе барлық жобалардың әлеуетті әсер етуі орынды жерлер тиісті пән
бөлімдерінің шегінде жобаның әлеуетті әсерін ұштастыра отырып қаралды.
Деңгей (8-кесте)
Өзгеріссіз
Төмен
Бірқалыпты
Жоғары
Өте жоғары
С
ез
ім
тал
ды
қ
(7
-к
ест
е
)
Өте жоғары
Төмен
Елеулі емес Айтарлықтай
Аса
айтарлықтай
Аса
айтарлықтай
Жоғары
Төмен
Елеулі емес Маңыздылығы
орташа
Айтарлықтай
Аса
айтарлықтай
Орташа
Төмен
Елеулі емес Елеулі емес
Маңыздылығы
орташа
Айтарлықтай
Төмен
Төмен
Елеулі емес Елеулі емес
Елеулі емес
Маңыздылығы
орташа
Шағын
Төмен
Елеулі емес Елеулі емес
Елеулі емес
Елеулі емес
Достарыңызбен бөлісу: |
