ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ
ИНЖИНИРНГ УНИВЕРСИТЕТІ
МҦНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ИНСТИТУТЫ
«МҦНАЙ-ГАЗ ІСІ» КАФЕДРАСЫ
КОЙШИНА АКМАРАЛ ИТЕМГЕНОВНА
Ғылыми-зерттеу жҧмыстарының негіздері
(5В070800- «Мұнай-газ ісі» мамандығына
арналған оқу құралы)
Актау, 2011
2
УДК 378 (075.8)
ББК 74.58873
К 55
РЕЦЕНЗЕНТТЕР: т.ғ.д., профессор Айткулов А.У.,
т.ғ.д., профессор Кулиев Ю.М.
т.ғ.к.,доцент Мурзабеков Т.К
Койшина Акмарал Итемгеновна
ҒЗЖ негіздері: Оқу құралы. – Ақтау: Ш. Есенов атындағы КМТжИУ, 2011. – 75 бет.
ISBN 978-601-7276-42-3
Оқу құралында студенттер үшін қажетті - сұрақтар, бұл дисциплина бойынша оқылатын
дәріс сабақтары, тәжірибелік сабақтарды игеру, студенттің ӛзіндік жұмыстар үшін
материалдар және анықтамалық материалдары қаралған.
050708- «Мұнай-газ ісі» мамандығы студенттері үшін, оқытушылар үшін бұл құрал
қолданылады.
УДК 378 (075.8)
ББК 74.58873
Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжинирг университетінің
Оқу-әдістемелік кеңесінің шешімімен басылымға ұсынылды
ISBN 978-601-7276-42-3
© Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік
технологиялар және инжинирг университеті, 2011 ж.
3
МАЗМҦНЫ
1. КІРІСПЕ..................................................................................................................5
2.ТМД ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУ
ЖҦМЫСТАРЫН ҦЙЫМДАСТЫРУ..................................................................13
2.1. Ғылым және кадрларды дайындау....................................................................19
3. АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ МАМАНДАРДЫҢ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ-
ТЕХНИКАЛЫҚ КАДРЛАРДЫҢ КВАЛИФИКАЦИЯСЫН АРТТЫРУ,
ДАЙЫНДАУ ЖӘНЕ ҚОЛДАНУ ........................................................................19
4. ҒЫЛЫМИ ҚОҒАМДЫҚ ҦЙЫМДАР............................................................21
4.1. Ғылыми-техникалық қоғамдар..........................................................................22
5. ТВОРЧЕСТВА ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ ТАНУДЫҢ МЕТОДОЛОГИЯЛЫҚ
НЕГІЗДЕРІ................................................................................................................23
6. ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ САТЫЛАРЫ ЖӘНЕ
ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУДІҢ БАҒЫТТАРЫ ..........................................................28
6.1. Тақырыптың экономикалық тиімділігін бағалау............................................30
6.2.Ғылыми зерттеу жұмысының этаптары............................................................31
7. ҒЫЛЫМИ АҚПАРАТТАРДЫ ІЗДЕУ, ЖИНАУ ЖӘНЕ ӚҢДЕУ...........33
7.1. Ғылыми құжаттар және басылымдар...............................................................33
7.2. Бағдарлама-іздеу жүйесі....................................................................................36
7.3. Ғылыми-техникалық патеттік ақпарат.............................................................37
7.4. Ғылыми әдебиеттермен жұмысты ұйымдастыру...........................................38
8. ТЕОРИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ..................................................................................39
8.1. Зерттеуде математикалық әдістерді қолдану..................................................41
8.2. Аналитикалық әдістер........................................................................................42
9. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ТҤРДЕ ТВОРЧЕСТВО
МОДЕЛЬДЕУ...........................................................................................................43
9.1. Моделдер түрлері...............................................................................................44
10. ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЗЕРТТЕУ.....................................................................45
10.1. Эксперимент есептері, түрлері және классификациясы..............................45
10.2. Эксперименттік зерттеуді метрологиялық қамтамасыз ету........................48
10.3. Эксперименатордың жұмыс орны және оны ұйымдастыру .......................48
10.4. Есептеуші эксперимент...................................................................................49
11. ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЗЕРТТЕУ ҚОРЫТЫНДЫЛАРЫН ӚҢДЕУ ......49
11.1. Ӛлшеудегі кездейсоқ қатені бағалау әдістері және кездейсоқ қате
теориясының негізі....................................................................................................50
11.2. Ӛлшеу қорытындыларын графикалық әдіспен ӛңдеу..................................50
11.3. Эмпирикалық формуланы таңдау әдістері ....................................................51
11.4. Регрессиондық анализ......................................................................................51
12. АҚПАРАТТАРДЫ ӚТКІЗУ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ ЖҦМЫСТАР
ҚОРЫТЫНДЫЛАРЫН ҚҦРУ.............................................................................52
12.1. Ғылыми жұмыстар қорытындыларын дайындау..........................................52
12.2. Ақпараттарды ауызша ұсыну..........................................................................53
13. ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУДІҢ ТИІМДІЛІГІ ЖӘНЕ ІСКЕ ҚОСЫЛУЫ.....54
13.1. Енгізудің мемлекеттік жүйесі..........................................................................54
13.2. Ғылыми жұмыстың критериилері және тиімділігі.......................................55
14. ОҚЫТУШЫНЫҢ БАСҚАРУЫМЕН СТУДЕНТТЕРДІҢ ӚЗІНДІК
ЖҦМЫСЫ (ОСӚЖ)...............................................................................................56
15. РУБЕЖДІК БАҚЫЛАУДЫ ӚТКІЗУГЕ ДАЙЫНДЫҚ СҰРАҚТАР...57
16. ӚЗІНДІК БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ.............................................................58
17. ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ МЫСАЛДЫҚ
ТІЗБЕСІ.....................................................................................................................72
18. ГЛОССАРИИ.....................................................................................................72
19. ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ......................................................................................73
