Кәсіби стандарты Жалпы ережелер

1.  Дәнекерлеуші  және  өлшеу  құрал-саймандарының,  құрылғыларының,  жарақтарының,  өлшеу 

құралдарының, қорғаныс құралдарының    міндеті  мен құрылымы. 

2. Шақтамалар  мен қондырмалар жүйесі. 

3. Дәнекерлер

.

 

4.  Токарлық  автоматтар  мен  әр  түрлі  үлгідегі  жартылай  автоматтардың    дәнекерлері,    кинематикалық 

сұлбалары, және оларды дәлдікке  тексеру  ережесі. 

5. Әмбебап және арнайы құрылғылардың, жарақтардың конструктивті  ерекшеліктері. 

6. Күрделі бақылау-өлшеу  құрал-саймандары мен құрылғыларын баптау және реттеу ережесі. 

7. Тістегершіктерді,  эксцентриктерді,  көшіргіштер  мен жұдырықшаларды  есептеу ережесі. 

Еңбек  функциясы  3 

Автоматтар мен жартылай 

автоматтарға техникалық қызмет 

көрсету,  баптау және жөндеу. 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Күрделі автоматтар мен жартылай автоматтарды бөлшектеу,  жөндеу, монтаждау, реттеу және 

баптау.  

2. Күрделі құрал-саймандардың, құрылғылардың, жүк көтеруші  механизмдердің  ақауларын  жою және 

жөндеу. 

3. Материалдар мен олардың бұйымдарын жіктеу  және қолдану  аясы. 

4. Автоматтар мен жартылай автоматтардың жұмыс істеу  қағидасы мен техникалық  сипаттамасы және 

электр жабдықтарын баптау әдістері. 

5. Технологиялық  процесті қамтамасыз  ету. 

6. Құрылғыларды сынау және баптау, монтаждау, жөндеу және пайдалану жұмыстарын жоспарлау 

және ұйымдастыру. 

7. Жұмыстарды жоспарлау кезінде  оңтайлы шешімді  таңдау. 

 

 

 

Білімі: 

1. Күрделі автоматтар мен жартылай автоматтардың конструкцияларының ерекшеліктері  мен 

монтаждау, пайдалану және жөндеу жұмыстарының технологиясы мен ұйымдастыру жұмыстарының 

қағидасы. 

2. Күрделі сызбалар, сұлбалар, эскиздерді  оқу  ережесі. 

3. Монтаждау, баптау және пайдалану жөніндегі  мемлекеттік  және салалық нормативтік құжаттар. 

4.  қабылдау-тапсыру  сынамаларының  нормалары,  жұмыс  сызбалары  мен  сұлбаларын  орындау  және 

рәсімдеу  негізгі  ережелері. 

5. экстремалды жағдайларда технологиялық  операциялардың орындалуын ізерлеу, пайдалану. 

Еңбек  функциясы  4 

ҚТ мен ЕҚ талаптарын орындау. 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Қауіпсіздік  техникасы талаптарын орындау. 

2. Бірінші  (дәрігерге  дейінгі)  көмек  көрсету. 

3. Өрт қауіпсіздігі  талаптарын орындау 

4. Қоршаған ортаны қорғау  саласындағы талаптарды орындау 

 

Білімі : 

1.  Жұмыс  басында,  жұмыс  барысында,  апатты  жағдайларда,  жұмыс  аяқталғаннан  кейінгі  қауіпсіздік 

талаптары.  

2. Жәбірленушіге  дәрігерге  дейінгі  көмек  көрсету  ережесі.   

3. Жұмысшының өрт қауіпсіздігі  саласындағы міндеттері. 

4. өрт қауіпсіздігінің  негізгі  талаптары. 

5. Өрт қауіпсіздігі  ережесі. 

6. Экологический кодекс  РК в области охраны окружающей  среды.  

СБШ біліктілік  деңгейі   

4 

БТБА  біліктілік  деңгейі   

5-6 

Кәсіби 

білім 

алу 

мен  

оқытудеңгейі 

 

СБШ- 4 деңгейінде 

Практикалық  тәжірибе  немесе/ кәсіби  дайындық

 

(бір  жылға білім  беру оқу  бағдарламаларын дейін 

ұйымдастыру негізінде  курстар,  немесе кәсіпорының оқыту). 

Негізгі  орта білім  немесе практикалық  тәжірибесі  жоқ жалпы орта білім  негізінде  техникалық және 

кәсіптік  білім  беруі  бар

 

 

 

Еңбек  функциясы 

1)  Жабдық  элементтерін  жылжыту,  бөлшектеу  және  орнату  жөніндегі  такелажды  жұмыстарды 

орындау. 

2) Автоматтар мен жартылай автоматтардың элементтері жөніндегі  дәнекерлеу  жұмыстарын орындау. 

3) Автоматтар мен жартылай автоматтарға техникалық қызмет  көрсету,  баптау және жөндеу 

4) ҚТ мен ЕҚ талаптарын орындау . 

 

Еңбек  функциясы  1 

Жабдық элементтерін жылжыту, 

бөлшектеу  және орнату жөніндегі 

такелажды жұмыстарды орындау 

СБШ-4 біліктілік  деңгейі  

    (біліктілік  разряды:  5-6) 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Жабдық бөлшектері  мен элементтерінің  аса күрделі  және жауапты түйіндерін  жылжыту, бөлшектеу 

және орнату жөніндегі  такелажды жұмыстарды орындау. 

Білімі: 

1. Жүк көтеретін  машиналарға,  механизмдер мен жүк қармағыш  құрылғыларға  қойылатын талаптар. 

2. Такелажды  жұмыстарды жүргізу  ережесі. 

Еңбек  функциясы  2 

Автоматтар мен жартылай 

автоматтардың элементтері 

жөніндегі  дәнекерлеу  жұмыстарын 

орындау 

Біліктері мен дағдылары : 

1. 6-7 квалитет бойынша бөлшектерді  қиюластырып, бабына жеткізе  отырып,өңдеу арқылы аса күрделі 

дәнекерлеу  операцияларын орындау. 

2. Фосфорлы-мысты және күміс  дәнекерлерді  қолдана отырып дәнекерлеу. 

3. Әр түрлі  құрамдалған  кесетін  және өлшейтін  құралды  қолдана  отырып, 6-7 квалитет бойынша  (2-3-

м дәлдік  класы бойынша)  аралықпен  күрделі  бөлшектерді  өңдеу  үшін  токарлық-револьверлік 

станоктарды,  токарлық  көп шпиндельді  автоматтар  мен жартылай автоматтарды,  тік  көп кескіш  және 

көп шпиндельді  жартылай автоматтарды  баптау. 

4. Станоктарды  баптау  кезінде  қажетті  техникалық  есептеулерді  орындау. 

5. Бірнеше  жазықтықта  салыстыра отырып, арнайы құрылғыларды  орнату. 

Білімі: 

1. Дәнекерлеуші  және өлшеу  құрал-саймандарының, құрылғыларының, жарақтарының, өлшеу 

құралдарының, қорғаныс құралдарының    міндеті  мен құрылымы. 

2. Шақтамалар  мен қондырмалар жүйесі. 

3. Дәнекерлер. 

4.  Токарлық  автоматтар  мен  әр  түрлі  үлгідегі  жартылай  автоматтардың    дәнекерлері,    кинематикалық 

сұлбалары, және оларды дәлдікке  тексеру  ережесі. 

5. Әмбебап және арнайы құрылғылардың, жарақтардың конструктивті  ерекшеліктері. 

6. Күрделі бақылау-өлшеу  құрал-саймандары мен құрылғыларын баптау және реттеу ережесі. 

7. Күрделі бақылау-өлшеу  құрал-саймандары мен құрылғыларын баптау және реттеу ережесі. 

Еңбек  функциясы  3 

Автоматтар мен жартылай 

автоматтарға техникалық қызмет 

көрсету,  баптау және жөндеу 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Күрделі автоматтар мен жартылай автоматтарды бөлшектеу,  жөндеу, монтаждау, реттеу және 

баптау.  

2. Күрделі құрал-саймандардың, құрылғылардың, жүк көтеруші  механизмдердің  ақауларын  жою және 

жөндеу,оларды сынамалау. 

3. Материалдар мен олардың бұйымдарын жіктеу  және қолдану  аясы. 

4. Автоматтар мен жартылай автоматтардың жұмыс істеу  қағидасы мен техникалық  сипаттамасы және 

электр жабдықтарын баптау әдістері. 

5. Технологиялық  процесті қамтамасыз  ету. 

6. Құрылғыларды сынау және баптау, монтаждау, жөндеу және пайдалану жұмыстарын жоспарлау 

және ұйымдастыру. 

7. Жұмыстарды жоспарлау кезінде  оңтайлы шешімді  таңдау. 

Білімі: 

1. Күрделі автоматтар мен жартылай автоматтардың конструкцияларының ерекшеліктері  мен 

монтаждау, пайдалану және жөндеу жұмыстарының технологиясы мен ұйымдастыру жұмыстарының 

қағидасы. 

2. Күрделі сызбалар, сұлбалар, эскиздерді  оқу  ережесі.   

3. Монтаждау, баптау және пайдалану жөніндегі  мемлекеттік  және салалық нормативтік құжаттар. 

4.  Қабылдау-тапсыру  сынамаларының  нормалары;  жұмыс  сызбалары  мен  сұлбаларын  орындау  және 

рәсімдеу  негізгі  ережелері 

5. Экстремалды жағдайларда технологиялық операциялардың орындалуын ізерлеу,  пайдалану 

Еңбек  функциясы  4 

ҚТ мен ЕҚ талаптарын орындау  

 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Қауіпсіздік  техникасы талаптарын орындау. 

2. Бірінші  (дәрігерге  дейінгі)  көмек  көрсету. 

3. Өрт қауіпсіздігі  талаптарын орындау. 

4. Қоршаған ортаны қорғау  саласындағы талаптарды орындау. 

Білімі : 

1.  Жұмыс  басында,  жұмыс  барысында,  апатты  жағдайларда,  жұмыс  аяқталғаннан  кейінгі  қауіпсіздік 

талаптары.  

2. Жәбірленушіге  дәрігерге  дейінгі  көмек  көрсету  ережесі.   

3. Жұмысшының өрт қауіпсіздігі  саласындағы міндеттері. 

4. Өрт қауіпсіздігінің  негізгі  талаптары. 

5. Өрт қауіпсіздігі  ережесі. 

6. Экологический кодекс  РК в области охраны окружающей  среды.  

Жеке құзыреттіліктерін 

қойылатын талаптары     

Жауаптылық үшін: 

Орындалған жұмыстың нәтижесі;  

өз қауіпсіздігін  және басқалардың қауіпсіздігі;   

қоршаған  ортаны сақтау  үшіну  талаптарды орындау. 

СБШ шеңберіндегі  басқа кәсібімен 

байланыс 

 

 Кәсіби карточкасы  «Электр механик» 

Код профессии 

3113  

Наименование профессии 

Электр механик 

СБШ біліктілік  деңгейі   

4 

БТБА  біліктілік  деңгейі   

5-6 

Кәсіби 

білім 

алу 

мен  

оқытудеңгейі 

 

СБШ-  4 деңгейінде

 

Практикалық  тәжірибе  немесе/ кәсіби  дайындық

 

(бір  жылға білім  беру оқу  бағдарламаларын дейін 

ұйымдастыру негізінде  курстар,  немесе кәсіпорының оқыту). 

Негізгі  орта білім  немесе практикалық  тәжірибесі  жоқ жалпы орта білім  негізінде  техникалық және 

кәсіптік  білім  беруі  бар

 

Еңбек  функциясы 

1)  Электр  және  электр механикалық жабдық элементтерін жылжыту жөніндегі такелажды жұмыстарды 

орындау. 

2) Электр және электр жабдықтардың бөлшектерін  өңдеу жөніндегі  дәнекерлеу  жұмыстарын орындау. 

3)  Электр  және  электр  механикалық    жабдықтарды  монтаждау,  реттеу,  техникалық  қызмет  көрсету 

және жөндеу. 

4) Жұмыстардың орындалуын ұйымдастыру. 

5) ҚТ мен ЕҚ талаптарын орындау  

Еңбек  функциясы  1 

Электр және электр механикалық 

жабдық элементтерін жылжыту 

жөніндегі  такелажды жұмыстарды 

СБШ

 

4 біліктілік  деңгейі  

    (біліктілік  разряды:  5-6) 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Жабдық бөлшектері  мен элементтерінің  аса күрделі  және жауапты түйіндерін  жылжыту, бөлшектеу 

орындау 

және орнату жөніндегі  такелажды жұмыстарды орындау. 

Білімі: 

1. Жүк көтеретін  машиналарға,  механизмдер мен жүк қармағыш  құрылғыларға  қойылатын талаптар 

2. Такелажды  жұмыстарды жүргізу  ережесі. 

Еңбек  функциясы  2 

Электр және электр 

жабдықтардың бөлшектерін  өңдеу 

жөніндегі  дәнекерлеу  жұмыстарын 

орындау 

Біліктері мен дағдылары : 

1. 6-7 квалитет бойынша бөлшектерді  қиюластырып, бабына жеткізе  отырып,өңдеу арқылы аса күрделі 

дәнекерлеу  операцияларын орындау. 

2. Фосфорлы-мыс және күміс  дәнекерлерді  қолдана отырып дәнекерлеу. 

Білімі: 

1.  Дәнекерлеуші,  монтерлық    және  өлшеу  құрал-саймандарының,  құрылғыларының,  жарақтарының, 

өлшеу  құралдарының, қорғаныс құралдарының    міндеті  мен құрылымы. 

2. Шақтама  мен қондырма жүйесі. 

3. Дәнекерлер, флюстер, түрлері. 

4. Дәнекерлеу  технологиясы, құрал-сайман. 

Еңбек  функциясы  3 

Электр және электр механикалық   

жабдықтарды монтаждау, реттеу, 

техникалық  қызмет көрсету  және 

жөндеу. 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Электр станцияларының күрделі  электр техникалық жабдықтарын:  110 кВ  кернеулі  тарату 

қондырғыларын, үлгісі  мен қуаты  әр түрлі,  екі  немесе үш оралған мәжбүрлі  циркуляциясы мен 

жүктемеде кернеуін  реттейтын құрылғысы бар  110 кВ  кернеулі  күштік  трансформаторларды, кернеуі 

110 кВ дейінгі  өлшеу  трансформаторларын, арнаулы трансформаторларды, кернеуі  110 кВ дейінгі 

электр жабдықтары мен  алғашқы  коммутация  аппаратураларын, тұрақты және ауыспалы токпен 

электр машиналарын,   синхронды және асинхронды қозғалтқыштар  мен генераторларды бөлшектеу,   

жөндеу, монтаждау, қайта жаңғырту, реттеу және баптау. 

2. Белгіленген  технологиялық  процестерге сәйкес электр механикалық жүйелер мен электр 

жабдықтарының жұмыс істеуінің  кіріспе  бақылауын жүзеге асыру. 

3. Электр жабдықтары мен автоматикаға техникалық  қызмет көрсету  жөніндегі  операцияларды 

орындау.  

4. Жағалық  құдықтарға  су асты кабельдерін  жеткізу. 

5. Май толтырылған кабельдерді  кептіру,  вакуумдау  және муфталарын  маймен толтыру. 

6. Электр жабдықтарының ақауларын  талдау және олардың пайда болу себептерін жою жөніндегі  іс-

шараларды  әзірлеу  . 

7. 110 кВ кернеулі  кірмелердің  оқшаулары  мен тығыздамаларын ішінара  және толық алмастыра 

отырып жөндеу. 

8. Ток  өткізгіштерді  жөндеу және қайта жаңғырту. 

9. Ыстық күйінде бөлшектерді  қондыру,  кернеуі  35 Кв жоғары майлы және газ толтырылған кабельді 

желілерді,  арматуралар  мен оларға тиесілі  аппаратураны жөндеу және монтаждау.   

10. Электр бөлігінің  ақауларын жою және күрделі  құрал-саймандарды, құрылғыларды, жүк көтеруші 

механизмдерді  жөндеу, оларды сынау. 

11. Электр техникалық  материалдар мен бұйымдарды жіктеу,  олардың қасиеттері  мен қолдану аясы. 

12. Электр жабдықтары құрылғыларын сынау және баптау. 

Білімі: 

1.Генераторлардың,  түрлендіргіштер  мен  басқа  да  күрделі  электр  техникасы  жабдықтары 

конструкциясының ерекшеліктері  мен жұмыс істеу  қағидасы.  

2.Күштік 

майлы 

трансформаторлардың, 

арнаулы 

трансформаторлардың, 

құрылғысы 

аппаратураларының негізгі  өлшемдері  мен техникалық сипаттамасы.  

3.Фазалық  қысқа  жабылған  ротормен  асихронды  электр  қозғалтқыштарының,  синхронды  электр 

қозғалтқыштары  мен генераторларының  құрылымы мен жұмыс істеу  қағидасы. 

4. Трансформаторлардың  орамдары мен оқшауларының  ақауларының белгілері  мен себептері. 

5. Кабельдер мен муфталарды  оқшаулау  ерекшеліктері. 

6  Май  толтырылған  кабельдердің,  арматуралардың,  оларға  тиесілі  аппараттардың  міндеті  мен 

конструкциясы. 

7. Май толытырылған кабельдерді,  сақтау  ерекшеліктері. 

8. Монтерлық электр техникалық  жабдықтар нормалары мен көлемдері. 

9. Май шаруашылығы  сұлбалары. 

10. Күрделі сызбаларды, сұлбаларды, эскиздерді  оқу ережесі. 

11.  Тұтынушылардың  электр  жабдықтарын  монтаждау,  баптау  және  пайдалану  жөніндегі   мемлекеттік 

және салалық нормативтік құжаттар. 

12. Электр жабдықтарын қабылдау-тапсыру  сынау нормалары. 

13. Жұмыс сызбалары мен сұлбаларын орындау және рәсімдеу  негізгі  ережелері. 

14. Ұйым (кәсіпорын)  қызметінің  негізгі  техникалық-экономикалық  көрсеткіштерін   есептеу әдістемесі. 

15.  Электр  жабдықтары  мен  автоматиканы  әзерлеу  және пайдалану, электр механикалық жүйелер мен 

автоматиканы реттеу және баптау. 

16. Экстремалды жағдайларда технологиялық процестерді орындау. 

17. Электр жабдықтарының құрылымы, әрекет ету  қағидасы мен негізгі  техникалық сипаттамасы. 

18. Электр өлшеу  аспаптарының жұмыс істеу  қағидасы мен техникалық ерекшеліктері. 

19. Электр жүктемелерін  есептеу, қорғаныс аппаратурасын таңдау  әдістері. 

20. Электр жүктемелерін  есептеу, қорғаныс аппаратурасын таңдау  әдістері. 

21. Электр қондырғыларын орнату ережесі  (ЭОЕ). 

22.  Электр  қондырғыларын  монтаждау,  пайдалану  және  жөндеу  жөніндегі  жұмыстарды  технологиясы 

мен ұйымдастыру. 

23. Электр жабдықтарын баптау әдістері. 

Еңбек  функциясы  4 

Жұмыстардың орындалуын 

ұйымдастыру 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Технологиялық  процесті қамтамасыз  ету. 

2. Орындаушылар ұжымының жұмысын ұйымдастыру. 

3. Монтаждау, жөндеу және пайдалану жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру. 

4. Жұмыстарды жоспарлауда  оңтайлы шешімдерді  таңдау. 

Білімі: 

1. Ұйымдық жүріп-тұру.  

2. Өндірістегі  жұмысты ұйымдастыру тәсілдері  мен әдістері.   

Еңбек  функциясы  5 

ҚТ мен ЕҚ талаптарын орындау 

Біліктері мен дағдылары : 

1. Қауіпсіздік  техникасы талаптарын орындау. 

2. Бірінші  (дәрігерге  дейінгі)  көмек  көрсету. 

3. Өрт қауіпсіздігі  талаптарын орындау. 

4. Қоршаған ортаны қорғау  саласындағы талаптарды орындау. 

Білімі : 

1.  Жұмыс  басында,  жұмыс  барысында,  апатты  жағдайларда,  жұмыс  аяқталғаннан  кейінгі  қауіпсіздік 

талаптары.  

2. Жәбірленушіге  дәрігерге  дейінгі  көмек  көрсету  ережесі.   

3. Жұмысшының өрт қауіпсіздігі  саласындағы міндеттері. 

4. Өрт қауіпсіздігінің  негізгі  талаптары. 

5. Өрт қауіпсіздігі  ережесі. 

6. Экологический кодекс  РК в области охраны окружающей  среды.  

Жеке құзыреттіліктерін 

қойылатын талаптары     

Жауаптылық үшін: 

Орындалған жұмыстың нәтижесі;  

өз қауіпсіздігін  және басқалардың қауіпсіздігі;   

қоршаған  ортаны сақтау  үшіну  талаптарды орындау.. 

СБШ шеңберіндегі  басқа кәсібімен 

байланыс 

 

Кәсіби стандарттардтың Техникалық деректері 

Орындаған  

«KAZENERGY»  Қазақстан мұнай-газ және энергетика кешені  ұйымдарының қауымдастығы»  ЗТБ

 

Версия номері және шыққан  жылы  Версия 1, 2015 жыл 

Қайтадан қарау  күні   

2018