Республикадағы қоғамдық саяси жағдай

1952 жылдың қыркүйегінде Қазақстан Компартиясының ОК-ң бірінші хатшысы болып Ж.Шаяхметов сайланды.

 Қазақстан экономикасы

Соғыстан кейінгі кезеңде Қазақстан экономикасында қиыншылықтар болды. Ең үлкен проблема өндірістік мекемелері КСРО-ның басқа батыс өңірлеріне эвакуация жасалынған тұрғындардың қайтіп келуінен кейін жұмыс күшімен қамтамасыз ету болды.

Кадрлардың жетіспеуі көбейді, еңбек тәртібі төмендеді, еңбек өнімділігі күрт түсті. 1946 жылы өндірістің төмендеуі байқалды, бұл үкіметті басшылық әкімшілік әдістерді қайта пайдалануға мәжбүр етті. Ол өндірісте нәтижесін берді.

1947 жылы Өскемен қорғасын цинк комбинаты жұмыс істей бастады. Екібастұздағы көмір шығару құрылысы аяқталды. Ақтөбе және Балқаш комбинаттары жаңаша жұмыс істей бастады. Мұнай шығарыла бастады. Транспорттық жүйе дамыды, 1950 жылы Моинты-Шу теміржолын соғу аяқталды. ХХ ғасырдың 50 жылдардың басы тоталитарлық жүйені реформалау әрекеттерімен, саяси өмірді либерализациялау, репрессиялық саясаттан бас тартумен ерекшеленді. Дегенмен кеңестік құрылым мен экономикалық машинасының негізі өзгеріссіз қалды, бұл саясат бүкіл жүйенің шиеленісіне алып келді.

Бұл кезде жұмысшыларға арналған ауыр жұмыстар мен заңдардан бас тарту байқалады. Ел басшылары реформа жасап экономиканы басқаруға шешім қабылдады. 1957 жылы бірнеше деңгейдегі министрліктер құрылды да, кәсіпорындар Кеңестердің халықтық шаруашылық әкімшілігіне (совнархоздарға) экономикалық тұрғыдан басқаруға беріледі. Қазақстанда Республикалық совнархоз және 8 аймақтық кеңес құрылды. Жергілікті жерлерде шаруашылықтың өзінше орталықтандырылатын кәсіп орындарын құруға бет алды. Нәтижесінде бірқатар үлкенді-кішілі өндірістер құрылып жұмыстар жүргізіле бастады. Бірақ та сол уақытта техникалық саясат асқынып, өндірістің сапалық жағы төмендеді. Бұл реформалар дағдарысқа ұшырап, 1964 жылдан кейін жойылды. Жергілікті экономиканы басқару тағы да бірнеше сатылы басқармамен ауыстырылды.

1960 жылдардың басында техникамен жабдықтау және жаңа технологиямен қамтамасыз ету, электрлендіру, автоматтандыру мәселесі қойылды. Мұндай мәселенің қойылуы кейбір еңбек өндірістерінің өсуіне әкеп соқтырды.