Диагностиканың мақсаты: мектеп жасына дейінгі кіші жастағы балаларда ұсақ моториканың даму деңгейін анықтау.
Диагностикалық нәтижелер кестеде келтірілген .
Диагностикалық нәтижелер диаграммада көрсетілген.
Кесте 1. «Балапан» кіші топ балаларындағы ұсақ моториканың даму деңгейін бағалау нәтижелері
№
|
Баланың аты-жөні
|
Тапсырма № 1
|
Тапсырма № 1
|
Тапсырма № 2
|
Тапсырма №3
|
Тапсырма №4
|
Жалпы ұпайлар
|
Жалпы деңгей
|
|
|
Оң қол (а)
|
Оң қол (б)
|
Сол қол (а)
|
Сол қол (б)
|
Оң қол
|
Сол қол
|
|
(а)
|
(б)
|
|
|
1.
|
Аружан
|
1
|
1
|
0
|
0
|
2ос. 0
|
22с. 0
|
0
|
0
|
0
|
2 Т.
|
0.18
|
2.
|
Айдана
|
2
|
2
|
1
|
1
|
55с. 0
|
60с. 0
|
1
|
2
|
2
|
11 Ж.
|
1.1
|
3.
|
Арман
|
2
|
2
|
1
|
1
|
40с. 0
|
42с. 0
|
2
|
1
|
0
|
9 О.
|
0.81
|
4.
|
Асан
|
1
|
1
|
0
|
0
|
27с. 0
|
28с. 0
|
0
|
0
|
0
|
2 Т.
|
0.18
|
5.
|
Диана
|
2
|
2
|
1
|
1
|
48с. 0
|
53с. 0
|
2
|
2
|
1
|
11 Ж.
|
1.1
|
6.
|
Данияр
|
2
|
2
|
1
|
1
|
28с. 0
|
33с. 0
|
0
|
1
|
0
|
8 О.
|
0.72
|
7.
|
Ердос
|
1
|
1
|
0
|
0
|
24с. 0
|
29с.0
|
0
|
0
|
0
|
2 Т.
|
0.18
|
8.
|
Еркежан
|
1
|
1
|
0
|
0
|
22с. 0
|
27с. 0
|
1
|
1
|
1
|
5 Т.
|
0.45
|
9.
|
Ерден
|
2
|
2
|
1
|
1
|
65с. 0
|
69с. 0
|
0
|
2
|
1
|
9 О.
|
0.81
|
10.
|
Камила
|
1
|
1
|
0
|
0
|
18с.0
|
22с. 0
|
2
|
1
|
1
|
6 Т.
|
0.54
|
11.
|
Қуандық
|
2
|
2
|
1
|
1
|
46с. 0
|
50с. 0
|
0
|
1
|
1
|
8 О.
|
0.72
|
12.
|
Маржан
|
1
|
1
|
0
|
0
|
39с. 0
|
44с. 0
|
1
|
1
|
1
|
5 Т.
|
0.45
|
13.
|
Самал
|
1
|
1
|
0
|
0
|
20с. 0
|
23с. 0
|
1
|
0
|
1
|
4 Т .
|
0.36
|
|
|
ЖД: 46% - 6 бала.
ОД: 54%- 7 бала.
|
ЖД: 46% -6 бала.
ОД: 54%- 7 бала.
|
ОД: 46% -6 бала.
ТД:54% - 7 бала.
|
ОД: 46% -6 бала.
ТД:54% - 7 бала.
|
ТД – 100% - 13 бала.
|
ТД – 100% - 13 бала.
|
ЖД: 23% -3 бала.
ОД:31% - 4 бала.
ТД: 46% - 6 бала.
|
ЖД: 23% -3 бала.
ОД: 46% - 6 бала.
ТД: 31% - 4бала.
|
ЖД: 8% -1 бала.
ОД: 54% - 7 бала.
ТД: 38% - 5 бала.
|
|
ЖД: 15% -2 бала.
ОД: 31% - 4 бала.
ТД: 54% - 7 бала.
|
Сурет: 1. «Балапан» кіші тобының балаларындағы ұсақ моториканың даму деңгейінің нәтижелері
Диагностикалық нәтижелерді талдаудан кейін келесідей қорытынды жасадым:
Ұсақ моториканың дамыуының жоғары деңгейі 2 балада байқалды, бұл 15%-ды құрайды.
4 балада ұсақ моториканын дамытуының орташа деңгейі, бұл 36%-ды құрайды.Балалар оларға ұсынылған тапсырмаларды қызығушылықпен орындады, бірақ қимылдар жеткілікті үйлестірілмеді және синхрондалмады, тәрбиешінің көмегі қажет болды.
7 балада ұсақ моториканын дамытуының төмен деңгейі байқалды, бұл 54%-ды құрайды.
Балаларға қолдар мен саусақтардың үйлесімсіз және асинхронды қимылдары тән болды, олар қателіктермен жасалған, өте баяу немесе жылдам қарқынмен. Бұл балалар тапсырманы орындай алмады, ересектерге көрсетілген саусақтар мен қолдардың қимылдарын қайталай алмады, кейде тапсырмаларды орындаудан бас тартты.
Сонымен, балаларды диагностикалық тексеру нәтижелері бойынша кіші топта ұсақ моториканың төмен және орта деңгейлері басым болды деген қорытынды жасауға болады. Балалардың көпшілігінде үйлестіру, синхрондылық, қол мен саусақтардың икемділігі дамымаған, балаларға саусақтардың қалпын өзгерту және қимыл-қозғалыстарды үлгі бойынша жасау қиынға соқты, ұсақ моториканың қимылдары жеткілікті дәрежеде автоматтандырылмаған. Бұл осы балалармен түзету-дамыту жұмыстарының қажеттілігін көрсетеді, оның барысында саусақ гимнастикасын олардың ұсақ моторикасын дамыту құралы ретінде қолданған жөн.
Келесі зерттеу әдісі - заттық дамытатын ортаны талдау.
Мақсаты - ұсақ моториканың дамуына ықпал ететін заттық дамытатын орта жағдайларын талдау.
Талдау нәтижесінде анықталды:
1. Кіші топтың топтық бөлмесінде ұсақ моториканы дамытуға арналған бұрыш бар, оған көмекші құралдар, ойындар мен жаттығулар кіреді: ұя салатын қуыршақтар, пирамидалар, мозайкалар, кіші және үлкен мозаика, моншақ пен түймені байлауға арналған баулар, әр түрлі көлемдегі түймелерді бекітуге арналған көмекші құралдар, резеңке ойыншықтар жиынтығы қолдың, саусақ театрының, конструкторлардың бұлшықеттерін күшейту үшін, бірақ жеткілікті түрде жүйеленбеген.
2. Осы мектепке дейінгі мекеменің әдістемелік кабинетінің кітапханасында ұсақ моториканы, саусақ гимнастикасын дамытуға арналған әдебиеттер бар.
Сонымен, «Балапан» кіші тобында саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамытуға жағдай жасалған деген қорытынды жасауға болады.
Үшінші зерттеу әдісі тәрбиеші Сайлаубай Аружан Медигатқызымен әңгімелесу болды.
Мақсаты: тәрбиешінің саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту үшін балалармен қалай жұмыс істейтінін анықтау.
Тәрбиешіге мынадай сұрақтар қойылды:
1. Саусақ гимнастикасының маңыздылығын қалай түсінесіз?
2. Ұсақ моториканы (саусақ гимнастикасы) дамыту үшін қандай топтық жұмыс жасайсыз?
3. Саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту үшін сіздің ойыңызша қандай жағдайлар қажет?
4. Ата-аналарды саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту бойынша бірлескен жұмысқа қалай тартуға болады?
Әңгімелесуден тәрбиешінің саусақ гимнастикасының мағынасы туралы білетінін және оны балабақшада кез-келген ыңғайлы уақытта қолданатынын білуге болады. Ол ұсақ моториканы дамытудың түрлі әдістері мен тәсілдерін жақсы біледі. Ата-аналармен жұмыс жүргізеді, оларды көрнекі құралдар шығаруға қатыстырады.
Осылайша, анықтау кезеңінің нәтижелері бойынша мен балалар ұсақ моториканы дамытудың орташа және төмен деңгейінде деген қорытындыға келдім.
Зерттеудің анықталған кезеңінде алынған нәтижелер екінші кезеңде жұмыс істеуге мүмкіндік берді.
Анықталу кезеңінің нәтижелері бойынша «Көңілді саусақтар» мектепке дейінгі кіші топқа саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту жоспары құрылды.
2.2. «Көңілді саусақтар» мектепке дейінгі кіші жаста саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту жоспарын іске асыру бойынша жұмыстардың сипаттамасы
Екінші кезеңінде келесі міндеттер қойылды:
1. «Балапан» мектепке дейінгі кіші тобының балаларымен «Көңілді саусақтар» жоспарын тексеру.
2. Саусақ гимнастикасын тікелей білім беру іс-шараларына да, тәрбиешінің күндізгі уақытта балалармен бірлескен іс-шараларына да, даму орталықтарындағы балалардың өздік жұмыстарына да қосу.
3. Саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту бойынша әдістемелік нұсқаулар әзірлеу.
Мен ұсақ моториканы дамыту бойынша келесі принциптерге сүйене отырып жұмыс жасадым:
1. Қатысу принципі - педагогикалық процестің барлық қатысушыларын қолдың ұсақ моторикасын дамытуға тікелей қатысуға тарту.
2. Интеграцияланған өзара әрекеттесу принципі - жас ерекшеліктері мен балалардың іс-әрекет түрлері арасындағы сабақтастықта.
3. Ұсынылатын материалдың қол жетімділік принципі - балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкестігі.Баланы күрделі ойындармен жалықтыра алмайсыз, қарапайым жаттығу ойындарын орындау керек. Олар өлеңдермен, әндермен, жаңылтпаштармен бірге жүруі мүмкін.
4. Білім мен білікті игерудегі жүйелілік пен жүйелілік принципі - жүйелі сабақтармен сөйлеу сапасында ғана емес, баланың ойлауында да тез жақсару байқалады.
5. Қарапайымнан күрделіге қарай принципі - қарапайым ойындардан күрделі ойындарға көшеміз.
6. Балаларға жеке тұлғаға бағдарланған көзқарас принципі - балалар тобымен де, жеке де жұмыс істеу.
7. Денсаулықты жақсарту бағыты саусақтарда көптеген нүктелердің болуына негізделген, олардың массажы баланың денсаулығын нығайтуға көмектеседі.
Мен өз жұмысымда келесі әдістерді қолдандым:
Саусақ гимнастикасын жүргізу кезінде көрнекілік әдіс маңызды болды, бұл осы жастағы балалардың көрнекі-тиімді ойлау ерекшеліктерімен байланысты. Үлгінің дисплейінде оқыту функциясы болды, балалар жаттығуға қандай саусақтар қатысатынын, олардың қалай әрекет ететінін көрді. Айқындық қозғалыс туралы жалпы идея жасауға мүмкіндік берді. Балалардың дайындығына байланысты статикалық жағдайды, қимыл-қозғалыстың өзгеруін, балалардың назарын іс-әрекеттің реттілігіне, қарқынына, басталуына және аяқталуына бағыттауға болады.
Әр баланың ерекшеліктерін біле отырып, көрнекілік әдіс қолданылды: көрсету, ішінара көрсету, бөліктерге бөлу, карточкаларды, сызбаларды көрсету. Бұл ақыл-ой әрекетінің дамуына ықпал етті.
Баланың өз қолымен жасайтын барлық іс-әрекеттері практикалық әдістерге негізделген, олардың көмегімен моторикалар мен дағдылар дамиды және шоғырланады. Қол мен саусақтардың қозғалысы қозғалыс белсенділігіне жатады. Сондықтан келесі практикалық әдістер қолданылды: орындаушылық-имитациялық (тұтастай алғанда, бөліп-бөліп оқыту) және ойын әдістері. [14]
Ойын әдістері мектеп жасына дейінгі кіші топтағы балаларды оқытуда маңызды орын алды, олар балалардың білім мазмұнына деген қызығушылығын арттырды, балаларға тән танымдық іс-әрекет пен ойын арасындағы байланысты қамтамасыз етті. Саусақ гимнастикасын жүргізу кезінде келесі ойын әдістерін тиімді қолдандым:
• белгілі бір жағдайда ойнау;
• тосын сәтті пайдалану, ойыншықтардың, ертегі кейіпкерлерінің күтпеген түрін қабылдау;
• ойыншықтардан, ертегі кейіпкерлерінен туындайтын «мәселелерді» шешу.
Мектепке дейінгі кіші жаста саусақ гимнастикасы арқылы ұсақ моториканы дамыту жоспарын іске асыру бойынша жұмыстар блоктар бойынша салынды:
• күндізгі бірлескен іс-шаралар;
• балалардың ұйымдастырылған дербес қызметі.
Мен саусақ гимнастикасының әр түрлі жаттығулары бар 5 жинақ таңдадым.Мен бұл кешендерді іс жүзінде жүзеге асырдым. (1-қосымша).
Саусақ гимнастикасының формасы - топтық, жеке.
Саусақ гимнастикасы тікелей білім беру қызметінде де, тәрбиешінің күнделікті өмірде балалармен бірлескен іс-әрекетінде де, даму орталықтарындағы балалардың өздік жұмыстарында да болды. [15].
Достарыңызбен бөлісу: |
