Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы

жүктеу 1,76 Mb. Pdf просмотр бет 205/236 Дата 03.10.2022 өлшемі 1,76 Mb. #39472

Навигация по данной странице:

• У, u қосар дыбыс таңбаларын қалай беруге болады Қазіргі графикамыздағы қосар дыбыс таңбасын беретін у , u таңбалары

я, ю әріптері а, у фонемаларының жіңішке варианттарын таңбалайды. Сондықтан қазақ жазуындағы бұл әріптер өз қызметінде тұрған жоқ, әрі са-уат ашу ісінде, тасымал жасауда, буын жігін үйретуде қиындық тудыратын таңбалар болып отыр. Кейбір сөздердің жазылуын жаттап алуға тура келеді  (қояйын, аяйын) ” дегенге саяды. Бірақ я, ю әріптері қазақтың төл сөздерінің дыбысталуына кері әсерін   тигізгені туралы мәлімет болған емес. Бастауыш сыныпта бұл әріптерді  <й> мен  <а>- ның,  <й>- мен  <у> -дың қосындысы деп оқытады (тек  и мен  у -дың дыбыс құрамын дұрыс бермейді). Дегенмен я, ю, л әріптерінің қос дыбыс мәнін беруі сөздің буын құрамын белгілеуге зиянын тигізіп келді десе де, жазу үнемділігі үшін едәуір жеңілдік еткенін мойындау керек. Ендігі жазуда, мы-салы,  аю, сою, қию сөздері ajuw, sojuw, qэjuw деп, 2-3 әріпті, не-месе компьютер тетігін артық басатын боламыз. Әйтпесе,  ру, су, аю, қию  сөздері екі,   үш әріппен жазылса да  ұ-рұу, сұу, а-йұу, қы-йұу  деп, 4:3, 4:5 дыбыспен айтылып,   екі буыннан құралады деп   үйрету ауызша тіл мен жазба тілдің айырмашылығын көрсетер еді. У, u қосар дыбыс таңбаларын қалай беруге болады? Қазіргі графикамыздағы қосар дыбыс таңбасын беретін у , u таңбалары   30жж.   проф.   Қ.   Жұбановтың ұсынуымен,   кейін жүктеу 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз