|
Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. КартографияАуылшаруашылық карталарының мазмұны және жасалуы
|
бет | 48/62 | Дата | 25.10.2023 | өлшемі | 131,69 Kb. | | #44016 |
| Картография емтихан ответтері КД-21Ауылшаруашылық карталарының мазмұны және жасалуы
Ауыл шаруашылығы карталары-Ауыл шаруашылығы өндірісінің орналасуын, оның даму жағдайлары мен факторларын бейнелейтін карталар.
Ауыл шаруашылығы — материалдық өндірістің ең маңызды түрлерінің бірі. Ауыл шаруашылығы халықты азық-түлікпен және өнеркәсіпті шикізаттың кейбір түрлерімен қамтамасыз етумен айналысады. Ауыл шаруашылығы екі үлкен саладан, яғни өсімдік шаруашылығынан және мал шаруашылығынан тұрады. Сонымен қатар оның құрамына балық аулау, аңшылық және омарта шаруашылығы да кіреді. Ауыл шаруашылығы — шаруашылық салаларының ішіндегі ең ежелгі және табиғат жағдайларына тікелей тәуелді саласы. Сонымен қатар ауыл шаруашылығы — неғұрлым көп тараған сала. Шындығында, дүниежүзінде халқы ауыл шаруашылығының түрлі салаларымен айналыспайтын бірде-бір ел жоқ. Ауыл шаруашылығының барлық жерге таралуы оның алуан түрлілігіне байланысты. Ғалымдар шамамен онын 50-ге жуық түрін бөліп көрсетеді. Қазіргі мәлімет бойынша дүниежүзінде бұл салада шамамен 1,3 млрд-тан астам адам еңбек етеді, оған ауыл шаруашылығындағы шаруа отбасыларын қосатын болса, онда ол көрсеткіш 2,6 млрд адамға жетеді. Еңбекке жарамды ер адамдардың ауыл шаруашылығындағы үлесіне сәйкес елдер индустриялы, постиндустриялы және аграрлы болып жіктеледі. Дүниежүзінде экономикалық белсенді халықтың (ЭБХ) 46%-ы осы салада еңбек етеді.
Ауылшаруашылық картасында жыртылған жерлермен қоса бидайдің өнімділігін, ал гидрологиялық картада - бір алқаптағы өзен ағысымен энергоресурстарының әлуетін (потенциалын) көрсетуге болады.
Кешенді картада өзен ағысының бір жыл ішінде таралу мен әлуетті гидроэнергетикалық ресурстардың сипаты көрсетіледі. Әрбір сипаттама өз көрсеткіш жүйесімен беріледі. Екі, үш немесе одан да көп көрсеткіштерді көрсету арқылы олардың арасында байланыс бар екенін көруге болады. Бұл кешенді картаның негізгі ерекшелігі.
Бірақ қиындықтар да кездеседі. Себебі, бір картада бірнеше құбылыстарды сипаттау қиын. Мысалы, изосызықтардың екі жүйесін көрсетуге болады (біреуі қалың сызықпен берілсе, екіншісі жұқа сызықпен беріледі), ал үш жүйелі изосызықтар оқылмайды. Осыған ұқсас картада екі картограмманы көрсетуге болады (біреуі түсті шкала арқылы, екіншісі штрихпен), картаны қосымша белгілер, сызықтармен, ареалдарды қосып және т.б.с.с. бес-алты қабатты кешенді карта құрастырылса, онда картаны оқу қиынға түседі.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|