Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

Картографиялық генерализацияның түрлері мен әдістері

жүктеу 131,69 Kb.

бет	51/62
Дата	25.10.2023
өлшемі	131,69 Kb.
	#44016

1 ... 47 48 49 50 51 52 53 54 ... 62

Картография емтихан ответтері КД-21

Генерализация түрлері

Картографиялық генерализацияның түрлері мен әдістері

Картография - географиялық карталар , оларды жасау және пайдалану туралы ҒЫЛЫМ . Картография табиғат пен қоғам құбылыстарының үйлесуі мен өзара байланысуын , олардың кеңістіктегі орналасуын және уақыт бойынша өзгеруін , т . б . картографиялық кескіндеудің ( бейнелеудің ) көмегімен зерттейтін ғылым . Комителық ұғымдарға - аспан денелері мен Жұлдызды аспанның карталары , глобустар мен жер бедері карталары , картографиялық белгілермен берілген кеңістік модельдері ( үлгілері ) жатады . Картографиялық Генерализация - картадағы құбылысты іріктеуден , олардың сандық , сапалық , сипаттамаларың жалпылаудан қарапайым обьектілерден күрделі обьектіге ауысуын көрсетеді . Генерализация термині латын тілінің " generalis " деген сөзінен алынған . " generalis " деген сөз ортақ немесе басты деген мағынаны береді . Генерализация түрлері
1.Картада көрсетілетін обьектілерді іріктеу немесе тандау - көбінесе ірі обьектілерді қалдырады .
2.Сандық сипатын жалпылау - ол ірі сандық тармақтарды көрсетумен байланысты .
Ценза және оның түрлері . Цензылы - шекті мөлшер қою , картада көрсетілген обьектілердің мөлшерінен бастайды . Мысалы , өзендердің ұзындығы 1см - ден асса карта масштабында болса , онда олар картада бейнеленеді . Цензыларды картаның тағайындалуына , оның картографияланатын аумақтың масштабы мен ерекшеліктеріне байланысты орнатады . Цензылы көрсеткіштерден басқа тағы нормативтердің әдісі көрсетіледі . Сұрыптау нормалары - аудан бірлігіне бейнеленетін обьектілердің санын анықтайды . Мысалы 1дм - ге 10-15 биіктік белгілері беріледі . Сұрыптау нормаларын масштаб мүмкіншіліктерінен және картографияланатын аумақтың ерекшелiтерінен орнатады .
1.Алып тастау цензалары -яғни карта бетінен алынған обьектілерді анықтайды . 2.Тандалмалы цензалар - яғни картада міндетті түрде сақталынатын обьектілерді көрсетеді .
Генерализация бірнеше факторлармен анықталады.
Карта масштабымен - яғни генерализацияға көп әсер етеді . Бұл ірі масштабта көрсетілген барлық обьектілерді ұсақ етіп графикалық түрде көрсету мүмкін емес екенін байқаймыз , яғни бейнені жалпылап ішінде маңызды элементтерін теріп алуын көрсетеді . Карта тағайындалуымен - Картографиялық генерализацияның әр түрлі болуына байланысты генерализацияда түрлі болады , тіпті олар бір ғана масштабта бір ғана территорияны бейнелейді.Карта тағайындалуымен - Картографиялық генерализация әсер етеді мыс . Экономикалық картада жер бедері қатты генерализацияға ұшырайды , ал енді мекен шекаралары анық көрсетілуі тиіс .
Картографиялық территория ерекшеліктерімен –Бұлардың Генерализацияға әсері картаға сол территорияның неғұрлым маңызды сол жерді сипаттайтын ерекшеліктерімен көрсетеді .

жүктеу 131,69 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 47 48 49 50 51 52 53 54 ... 62