К. И. Сэтбаев атындагы Қаз¥ту-нің доценті, техника ғылымдарының кандидаты

бет	21/159
Дата	04.01.2022
өлшемі
	#31569

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 159

китап керектиb2113

С,=(р/ЯГ)С,
(4.6)
Түрақгы  ыстықтықта  (4.6)  қатынасты  есепке  алып,  әртүрлі
тектесулер үшін кинегикалық теңдеулерді мына түрде жазуга болады:
Бір затшалы тектесу үшін
=кСл = k(p/(RT))Ct
(4.7)
А жэне В заттарының екі затшалы тектесу і үшін
= ьеАСв = к{р2 /(КГ)2)сл С„;
(4.8)
Үш затшалы тектесу үшін
"W = к£лС,Сс = Ф 3 /(КГ)3)с , с в Сс ■

(4.9)
Мүнда
сА св с  с -
әрекеттесуші  заттардың салыстырмалы көлемдік
шоғырлары.
Сөйтіп, бір ретгілік тектесудің жылдамдыгы қысымга сэйкес, екі
реттілік  —  қысымның  шаршысына  (квадратына),  үш  реттілік  —
қысымның  текшееіне  (кубына)  немесе  жаппы  түрде  v  —  реттілік
тектесу үшін
w ra.y~ p v
(4.10)
Егер  (8.7),  (
8
.
8
)  жэне  (8.9)  теңдеулерінің  екі  бөлігін  көлем
бірлігіндегі  мольдер  санына  z =  p/RT  бөлсек,  теңдеуді  келесі  жалпы
түрде аламыз
wm-f=(dCyldr)~
рУ
1

(4.11)
51

Ж ай
тектесулер  үшін  тэжірибе  арқылы
ан ы қ тал ган
(8.10)-шы
сияқты тэуелділіктен тектесу ретін табуға болады.
Жангыш А жэне тотықтырғыш В-дан тұратын газ қоспасындагы
тектесуді  қарастырайық.  Әрекеттесуші  затгардың  көлемдік  үлестері
сәйкесті
с
л
  жэне
С  в

болсын.
Мүндай  тектесуді  екі  затшапық  А+В  деп,
С в -
  1  -
екенін
ескере  отырып,  (4.11)  теңдеу  бойынша  оның  жылдамдығьш  былай
өрнекгейміз
=
dC Jdz
=
k{p/KT)CA(l-C J

(4.12)
p/RT= р/ц екенін ескерсек, соңца
"~
у
=Ы
р
/
м
)С
а
(
і
-Са),

(4.13)
мұндагы  р  -   қоспа  тығыздығы,  кг/м  ;  р  — қоспаның  затшалық
маңызы,
кг/моль.
Газдар
тектесу
құбылысыңда
ц
шамасы
салыстырмалы  аз  өзгереді.  Текгесу  жылдамдыгы  негізінде
сл(і-с л)

көбейтіндісіне  тэуелді.  Осы  тэуелдіпік  4.4-суретте  1-ші  сызықпен
кескінделген.
4.4-сурет. Тектесу жылдамдығының жанар газ шоғырына тәуелділігі
Мүндай  шаргты  екі  затшалы  тектесу  жылдамдыгы  ең  үлкен
мэніне  шогырлары  бірдей
с *  =  С в =
  0,5  болғанда,  яғни  қүрамы
стехиометриялық  қоспада  жетеді.
2
-ші  сызық  тотықтыргышта
тектеспейтін  (инертті)  газ  болгандагы  тэуелділікті  көрсетеді.
Мысалы, жану  қүбылыстарында тотыктырғыш  ретінде  пайдаланатын
ауа қүрамында оттек пен қатар инертті азот та бар.
52

Жанар газдың қоспадағы шоғыры төменгі шекті мәнінен аз
болса, жану жүрмейді жэне жангыш шогырыньщ одан артуы да
жануды тоқтатады. Осы екі шек аралығындагы шоғырлар мәндерінде
жану мүмкін.

жүктеу

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 159