Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім 1937-1938 жж.Қазақстандағы жаппай репрессиялау шаралары Қазақстан аумағындағы еңбекпен түзеу лагерьлері Репрессиялау салдары Интеллигенцияның

Қазақстан аумағындағы еңбекпен түзеу лагерьлері

жүктеу 36,1 Kb.

бет	2/5
Дата	17.10.2023
өлшемі	36,1 Kb.
	#43876

1 2 3 4 5

тарих БӨЖ

2. Қазақстан аумағындағы ең бекпен түзеу лагерьлері

1930 ж . мамыр айында КСРО ХКК " Қазақстанда еңбекпен түзету лагерін құру ( ҚазЕТУ АТ ) туралы " каулы қабылдады . 1931 ж . 19 желтоқсанда шешім шығарылып , Гигант " совхозы ОГПУ - дiн Қарағанды жеке еңбекпен түзету лагерi болып қайта құрылды , қысқаша " Карлаг ОГПУ " аталған бұл мекеменің " Долинское " селосында басқармасы орналасып , ГУЛАГ – КА тікелей бағындырылды . Карлагтың солтүстігінен оңтүстікке дейiнгi аумағы шығыстан батысқа 200 км

Карлагқа қоныстанушылар 1930 жылдары бұрынғы партия екiлдерi , кулактар мен байлар , сондай - ақ , айыпты боп табылған жұмысшылар мен шаруалар болды . Қарлаг өмір сүрген уакытта онда 1 млн . тұтқын тiркелген : тұтқындар кұрамы үнемi өзгеріп отырды : жанадан лек - легiмен адамдар әкелiнiп , этаппен өзге лагерьлерге жөнелтiлiп жатты . ГУЛАГ жобасы бойынша Қарлаг 32 мын тұтқынға арналған , ал шын мәнінде мұнда 75 мындай адамға дейiн ұсталды . Тұтқындар санын арттыру Қарлагқа жүктелген халықшаруашылық мiндеттерiмен Қарағанды көмір алабын игеру, Жезқазған және Балқаш металлургия комбинаттарының кұрылысымен тығыз байланысты болды . Алайда тұтқындардың негiзгi бөлiгi ауыл шаруашылығы жұмыстарына тартылды . Лагерь тұрғындарының ауыл шаруашылығында 98,5 % -ы iстедi . Қарлаг әкiмшiлiк жағынан 1931 ж . 14 бөлімше , 64 участокке бөлінсе , 1941 ж . 22 балімше , 159 участок болды , ал 1953 ж . -26 бөлiмше , 192 лагерь нүктелері белгіленді .
30 - жылдардағы жаппай саяси куғын - сүргін кезенінде Отанға опасыздық жасағандардын отбасы мүшелерiн коғамнан аластауға арналган лагерь (ЧСИР ) құрылды. Отанына опасыздык жасағандар әйелдерiнiң лагерi АЛЖИР жұмыс істеп тұрды .
1938 6 қаңтарда " P - 17 " енбекпен түзету лагеріне ( Ақмола облысы ) 1 ден - 3 жаска дейiнгi балалары бар 50 әйелден тұратын алғашкы этап келiп түсті . Әйелдердi елдің түкпір - түкпірінен жинаған . Булар қуғын – сүргінге ұшырағандар отбасыларының өкiлдерi едi .
Алжир ( Отанына опасыздык жасағандар әйелдерiнiң Акмола лагері) тұрғындарының арасында С.Сейфуллин , Ж.Шанин , Х.Баяубаев . Т.Рыскулов , Т.Жүргенов , С.Меңдешев , С.Асфендияров , Н.Нұрмақов , К.С əйелдерi болды Алжар арекле М.Тогмов , Ж.Садуакасов , С.Есқараев , т.б. көптеген белгiлi адамдардын әйелдері болды.
Алжир ерекше жағдайдағы лагер болды: күшейтілген күзет, қатаң тәртіп пен субординация, жоғары тұрған ұйымдардың бұйрығын қалтқысыз орындау,т.б. 4 жастан асқан балалар анасынан ажыратылып, балалар үйіне жіберілді.

жүктеу 36,1 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5