3.1 Е – кодтары және олардың адам денсаулығына зияндылығы
Е-кодты қоспа - Қоспалардың топтары - Қосымша әсері
Е103, Е105, Е121, Е123, Е125, Е126, Е130, Е131, Е142, Е153 - Бояулар - Қатерлі ісіктің пайда болуына әкеліп соқтырады
Е171-173 – Бояулар - Бауыр және бүйрек ауруларын туғызуы мүмкін
Е210, Е211, Е213-217, Е240 - Консерванттар - Қатерлі ісіктің пайда болуына әкеліп соқтырады
Е221-226 – Консерванттар - Асқазан және ішек жолдары аурулары
Е230-232, Е239 - Консерванттар - Аллергиялық реакции туғызуы мүмкін
Е311-313 - Антиоксиданттар (қышқыданудан сақтайды) - Асқазан және ішек жолдары ауруларын туғызады
Е407, Е447, Е450 - Қоюлатқыш және Тұрақтандырғыш - Бауыр және бүйрек ауруларын туғызады
Е461-466 Қоюлатқыш және Тұрақтандырғыш Асқазан және ішек жолдары ауруларын туғызады
Е924a, Е924b - Көбік басушылар - Қатерлі ісіктің пайда болуына әкеліп соқтырады
3.2. Жасанды тағамдық қоспалар
Жасанды тағамдық қоспалар даулы болуы мүмкін, бірақ олар көрінетіндей қорқынышты емес. Олардың аты айтып тұрғандай, жасанды тағамдық қоспалар тағамның түсін немесе дәмін жақсарту, сақтау мерзімін ұзарту немесе қандай да бір жолмен жақсарту үшін қосылатын синтетикалық ингредиенттер болып табылады. Азық-түлік және дәрі-дәрмек басқармасы (FDA) нарықтағы барлық тағамдық қоспаларды пайдалану қауіпсіз екеніне кепілдік береді. Жасанды тағамдық қоспалар синтетикалық ингредиенттер болып табылады, яғни олар табиғи жолмен алынбайды, бірақ тағамның сыртқы түрін, құрылымын, дәмі мен балғындығын жақсарту үшін қосылады. Жасанды тағамдық қоспалар йогурт, нан, салат таңғыштары, газдалған сусындар, нан өнімдері, чиптер, ақуыз барлары және басқа да өңделген тағамдар сияқты көптеген танымал тағамдарда кездеседі. Көптеген азық-түлік өнімдерінде өнім сапасын жақсарту үшін эмульгаторлар, тұрақтандырғыштар немесе қоюландырғыштар бар. Бұл қоспалар біркелкі құрылым мен сыртқы көрініс үшін май мен су сияқты ингредиенттерді байланыстыруға көмектеседі. Тағамның құрамында тағамдық құрамын жақсарту үшін жасанды қоспалар да болуы мүмкін. Мысалы, синтетикалық аскорбин қышқылы (С витамині) және фолий қышқылы (фолий қышқылының синтетикалық түрі) әдетте тағамға қосылады, өйткені олар табиғи аналогтарына қарағанда тұрақты.1, 3, 4). Ақырында, тамақ өндірушілері жасанды тағамдық қоспаларды пайдалануды таңдауы мүмкін, өйткені олар әдетте табиғи тағамдық қоспаларға қарағанда арзанырақ.
Қорытынды
Жасанды тағамдық қоспалардан бас тарту қиын. Шын мәнінде, оларды азық-түлік дүкеніндегі көптеген өнімдерден табуға болады. Көптеген зерттеулер FDA мақұлдаған жасанды тағамдық қоспаларды пайдалану қауіпсіз екенін көрсетеді. Дегенмен, адам туралы көбірек зерттеулер олардың адам денсаулығындағы ұзақ мерзімді рөлін жақсы түсінуге көмектеседі. Оларды толығымен кесіп тастаудың орнына, ең аз өңдеумен негізінен тұтас тағамдарды жеу және тұтынуды азайту үшін тағамның жапсырмаларын оқуды үйрену сияқты қарапайым қадамдар жасай аласыз. Тағамдардың сапасын жақсарту, шикізаттар мен жартылай фабрикаттардың, дайын өнімнің сақталу мерзімін ұзарту мақсатында тағамдық қоспалар қосу қажеттігінің туындайтыны белгілі болды. Дегенмен де кез келген қосылатын тағамдық қоспа мемлекеттік бекітілген регламенттерге сәйкес келуі және адам ағзасына қауіпсіз болуы тиіс.
Пайдаланылған әдебиеттер
• «Тағам биотехнологиясы» Б.Қ Заядан Г.Өнерхан
• «Пищевая биотехнология» Голубев В.Н Жиганов И.Н
• «Пищевая биотехнология» И.А Рогов Л.В Антипова Г.П Шуплева
• http://read.kz/785-tagam-biotehnologiyasy.html
Достарыңызбен бөлісу: |