Жұмыстың мақсаты

Термиялық өңдеу түрлеріне жасыту, қалыптандыру, шынықтыру және босату жатады. Болатты құраушы құрылымдар межелі нүктелердің тұсында бастапқы құрылымын өзгертіп, жаңадан құрылым құрайды. Мұндай өзгеріс болаттың қасиетін бірге өзгертеді.

Термиялық өңдеу нәтижесінде жаңадан пайда болған өнімнің құрылысы мен қасиеті аустениттің ыдырауына немесе полиморфты өзгеруіне байланысты қалыптасады. Суыту жылдамдығы мен суыту ортасы болаттың таңбасына, қойылған талапқа байланысты тағайындалады.

8.3.1 Қыздыру температурасын тағайындау

Эвтектоидты және эвтектоидқа дейінгі болатты қыздырғанда құрылымы аустенитке, ал эвтектоидттан кейінгі болатты қыздыруда құрылымы аустенит + цементит болады.

Көміртекті болаттың қыздыру температурасы темір-цементит диаграммасына сүйеніп есептелінеді (8.1- сурет).

8.1- сурет. Қыздыру температурасын тағайындау.
Эвтектоидқа дейінгі болатты қыздыру температурасын анықтау үшін келесі өрнек қолданылады : t = Ас₃ + (30 – 50), °С; эвтектоидты және эвтектоидтан кейінгі болаттар үшін: t = Ас₁ + (30 – 50), °С.

Қыздыру уақыты көптеген факторларға (болаттың пішініне, көлеміне, өлшеміне) байланысты алынады ( 8.1- кесте). Есепті уақыт ішінде аустениттің құрамындағы көміртегі толығымен біртегіс орналасу керек. Әдетте бұл уақыттың есебін тетіктің ең үлкен көлденең қимасының 1 мм қалыңдығына 1- 1,5 мин аралығында немес уақыт мөлшері кестесі боцынша есептейді.