Жұмыс бағдарламасы пән: Биологиялық статистика Пән коды: bio 3214 Мамандық: 051102- «Қоғамдық денсаулық сақтау»

5.14 сурет. Абсцисса өсінде Тест белгісі көрсетілген, ал Жынысы белгісінің тағайындалған мәндеріне сәйкес нүктелер сызық түрінде көрсетілген, факторлардың әсер етуін бейнелейтін сызбасының нұсқасы.

Сонымен, қорытынды, адамнын жынысы тесттің нәтижесіне әсер етпейді дегенге түзету енгізу қажет. Бір жыныс екіншісіне қарағанда тесті нашар немесе жақсы тапсырады деуге негіз жоқ, бірақ еркектер әйелдерге қарағанда тесттің күрделенуіне басқаша назар аударады. Яғни бағаны көтермей немесе төмендетпей басқа фактордың өзгерісіне жыныстын реакциясы өзгеренде баллға әсерін тігізеді.

6. 
   Әдебиет:
   
   1. 
      Гланц С. Медико-биологическая статистика. Пер. с англ.-М.: Практика, 1998. - 459 с.
      
   2. 
      Гмурман В.Е. Теория вероятностей и математическая статистика: Учеб. пособие для вузов / В.Е. Гмурман. - М.: высшая школа, 2003. - 479 с.
      
   3. 
      Жижин К.С. Медицинская статистика: Учебное пособие / К.С. Жижин. - Ростов н/Д: Феникс, 2007. - 160 с.
      
   4. 
      Медик В.А., Токмачев М.С., Фишман Б.Б. Статистика в медицине и биологии: Руководство. В 2-х томах / Под ред. Ю.М. Комарова. Т. 1. Теоретическая статистика. - М.: Медицина, 2000. - 412 с.
      
   5. 
      Основы высшей математики и математической статистики: Учебник / И.В. Павлушков и соавт. - М.: ГЭОТАР-МЕД, 2004. - 424 с.
      
   6. 
      Халафян А.А. Statistica 6. Статистический анализ данных. 3-е изд. Учебник - М.: ООО «Бином-Пресс», 2007. - 512 с.
      
   7. 
      Юнкеров В.И., Григорьев С.Г. Математико-статистическая обработка данных медицинских исследований. - СПб.: ВМедА, 2002. - 266 с.
      

• 
  Тесттер
  

№ 6 Сабақ

1. 
   Қауіп қатер факторын сандық бағалауда не себептен корреляциялық талдау қолданылады?
   
2. 
   Корреляциялық тәуелділік нені білдіреді?
   
3. 
   Сызықты корреляция коэффициенті қалай есептелінеді?
   
4. 
   Сіздер корреляциялық тәуелділіктің қандай түрлерін білесіздер?
   
5. 
   Корреляция коэффициентінің ақиқаттығы қалай анықталады?
   

• 
  Тапсырма:
  

Бір ауылды аймақта Флекснер дизентериясынын созылмалы індеті бар екендігі тіркелген.

Алдын ала талдау және зертханалық зерттеулер су құбырындағы суда қалыпқа сай емес бактериялық көрсеткіштері бар (қауіп қатер факторы) сынаулардың жиі «секірулері» байқалды.

Осы екі белгілер арасындағы байланыстын болуы туралы болжамды тексеріп, қорытынды жасау керек.

Алынған нәтижелер төмендегі кестеде көрсетілген:

Судағы кальцийдің саны және судың қатаңдығы арасындағы байланыстың күшін және бағытын анықтау, корреляция коэффициентін есептеу. Байланыс ақиқаттығын бағалау. Қорытынды жасау.

Алынған нәтижелер кестеде көрсетілген:

Жыл бойы миокард инфарктімен ауыратындардың айдың орташа айлық температурасына тәуелдігіне зерттеу жүргізілді.

Корреляция коэффициентін есептеу, көрсеткіштер арасындағы байланыстың күшін және бағытын анықтау. Байланыс ақиқаттығын бағалау. Қорытынды жасау.

Алынған нәтижелер кестеде көрсетілген:

• 
  Қысқаша теория
  

• 
  ауруды тұдыратын себептер туралы болжамдарды тексеру;
  
• 
  адамдардың ауруы және ауруды жұқтыру қауып қатер факторын айқындау;
  
• 
  індеттердің түрлерін орнату.
  

Клиникалық медицина және биология, әлеуметтік-гигиеналық үдерістерге корреляциялық байланыс тән.

Егер 0 < r_xy < 0,3 – байланыс әлсіз (кіші),

0,3 < r_xy < 0,7 – байланыс орташа (біркелкі),

0,7 < r _xy<1 – байланыс күшті (тығыз).

Егер корреляция коэффициенті өзінің орташа қателігін 3 ретке дейін артық болса, онда ақиқатты деп есептелінеді. Әйтпесе бақылау санын арттыру керек және оның қателігі мен коэффициентін қайтадан есептеу керек.

Корреляция коэффициентінің ақиқаттылығы арнайы кестеден анықталады [4-қосымша, 1-кестені қара].

6. 
   Әдебиеттер:
   

• 
  Негізгі:
  

2.Ахметқазиев А.А, Кельтенова Р.Т. Математикалық статистика, Алматы «Эканомика», 2002

3. Бектаев Қ.Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика. Алматы: «Рауан», 1991

4. Савилов Е.Д,Мамонтова Л.М идр.Применение статистических методов в эпидемиологическом анализе. – М. «МЕД пресс-информ», 2004.

5. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М:Изд РУДН, 2002.

6. Петри А., Сэбин К. Наглядная медицинская статистика /А. Петри, К. Сэбин; пер. с англ. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2009. - 168 с.

7. 
   Бақылау:
   

• 
  Тесттер
  

.

№ 7 Сабақ

1. 
   Регрессиялық талдаудың мәні неде?
   
2. 
   Регрессия деген не және ол қандай түрде болады?
   
3. 
   Сіздер жұпталған регрессияның қандай теңдеуін білесіздер?
   
4. 
   Ең кіші квадраттар әдісінің мәні неде?
   
5. 
   Жұпталған сызықтық регрессияның коэффициенттері қандай формулалармен анықталады?
   

• 
  Тапсырма:
  

Бір ауылды аймақта Флекснер ішсүзегінің созылмалы індеті бар екендігі тіркелген. Алдын ала талдау және зертханалық зерттеулер су құбырындағы суда қалыпқа сай емес бактериялық көрсеткіштері бар (қауіп қатер факторы) сынаулардың жиі «секірулері» байқалды.

Жұптасқан регрессия теңдеуін құру; теориялық және нақты қисықтарды сызба түрінде бейнелеу; регрессия теңдеуінің маңыздылығын тексеру керек.

Алынған нәтижелер төмендегі кестеде көрсетілген:

Судағы кальцийдің саны және судың қатаңдығы арасындағы байланыстың регрессия теңдеуін құру; теориялық және нақты қисықтарды сызба түрінде бейнелеу; регрессия теңдеуінің маңыздылығын тексеру керек.

Алынған нәтижелер төмендегі кестеде көрсетілген:

Жыл бойы миокард инфарктімен ауыратындардың айдың орташа айлық температурасына тәуелдігіне зерттеу жүргізілді.

Жұптасқан регрессия теңдеуін құру; қисықтың графикалық тәжірибесін және нақтылығын бейнелеу; регрессия теңдеуінің маңыздылығын тексеру керек.

Алынған нәтижелер төмендегі кестеде көрсетілген:

Көз тор қабатының тамырларының өткізгіштігі және оның электрлік белсенділігінің арасындағы регрессия теңдеуін құру; теориялық және нақты қисықтарды сызба түрінде бейнелеу; регрессия теңдеуінің маңыздылығын тексеру.

Алынған нәтижелер төмендегі кестеде көрсетілген:

Азотты тепе-теңдік – азықпен ағзаға енетін азот санымен және ағзадан шығарылатын азот саны арасындағы айырым. Бұл толық құнды қоректенудің маңызды көрсеткіші. Теріс азотты тепе-теңдік ағза ақуызды жеткіліксіз алмауын көрсетеді. БӘДС ұсынған ақуыздың тәуліктік тұтыну нормасы ер адамдарға арнайы есептелінген.

Әйелдердегі рациондағы нолдік азоттық тепе-теңдікті ұстап тұруға арналған ақуыз санын анықтау керек. Азоттың және азоттық тепе-теңдіктің тәуліктік тұтынуының арасындағы байланысты тәуліктік рационы 37 және 33 ккал/кг қуаттылығы анықтады.

Екі топ үшін регрессия теңдеуін табыңыз. Бақылаудың нәтижелері және регрессияның сызықтарын бір сызбада бейнелеңіздер. Регрессия сызықтарының арасындағы айырмашылық статистикалық маңызды бола ма? 37 ккал/кг топқа арналған нольдік азоттық тепе-теңдікті қамтамасыз ететін азот тұтыну мөлшерін табыңыздар.

Алынған нәтижелер төмендегі кестеде көрсетілген:

Тәуеліктік рационның қуаттылығы

• 
  Қысқаша теория
  

Регрессия жұпталған және көпше болып екі түрге бөлінеді.

Жұпталған регрессия бойынша нәтижелі белгі бір аргументтен алынған функция деп қарастыралады, яғни бір факторлы белгі.

Жұпталған регрессия келесі түрдегі теңдеулермен беріледі:

- сызықтық у=a+bx;

- экспоненциалды y=e^ax+b;

- гиперболалық y=a+b/x;

- параболалық y=a+b₁x+b₂x² ;

- көрсеткіштік y=ab^x және т.б., мұндағы a, b₁, b₂ – теңдеудің коэффициенттері (параметрлері); у – нәтижелі белгі; х – факторлық белгі.

Регрессия теңдеуін құру оның коэффициенттерін (параметрлерін) бағалауға әкеп соқтырады, ол үшін ең кіші квадраттар әдісін қолданады (ЕКӘ).

1. Белгілер арасындағы тәуелділіктің түрін, яғни регрессия теңдеуін таңдау.

3. Регрессия теңдеуіне «х» нақты мәндерін қою арқылы алмастыру жолымен «у_x» теориялық мәндерін табу.

4. Нәтижелі (у) және теориялық (у_х) мәндерінің сызбасын тұрғызу.

5. Тәжірибелік және нақты қисық сызықты регрессияның арасындағы айырмашылық мүмкіндігін тексеру, яғни таңдап алынған регрессия теңдеуінің дұрыстығын тексеру.

Таңдалған регрессия теңдеуінің дұрыстығын тексеру реті:

1) Фишер белгісінің F_бақ бақыланатын мәнін анықтау:

3) F_бақ. және F_крит салыстыру:

• 
  Егер F_бақ.>F_крит болса, онда нақты және теориялық қисық арасындағы айырмашылық елеусіз болады, яғни регрессия теңдеуі дұрыс таңдап алынған және оның тәжірибеде қолдануы мүмкін.
  
• 
  Егер F_бақ._крит болса, онда нақты және теориялық қисық арасындағы айырмашылық елеулі болады, яғни регрессия теңдеуі дұрыс таңдап алынбаған.
  

жүктеу 16,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: